Hàng Việt Nam chinh phục người Việt Nam

Doanh nhân Bạch Thái Bưởi, người giương cao ngon cờ để chinh phục
người Việt Nam dùng hàng Việt Nam từ đầu thế kỷ XX.

Cách đây không lâu trong cuộc trò chuyện với một doanh nghiệp tầm cỡ, có khát vọng xây dựng một thương hiệu Việt mang tầm quốc tế, chính ông là người từng tài trợ cho các bạn trẻ Việt Nam tham gia cuộc “chinh phục Đỉnh Everest”, ông nói với tôi rằng Everest là đỉnh núi cao nhất trái đất này, vậy thì cao hơn nó là cái gì? Rồi vị chủ nhân của thương hiệu đầy tự tin coi mình là “Number One” tự trả lời: “Đó là Thượng đế. Với giới doanh nhân thì Thượng đế chính là khách hàng vậy. Cho nên mãi mãi công việc của chúng tôi là chinh phục khách hàng của mình và đỉnh cao luôn ở phía trước”. Câu nói của vị chủ doanh nghiệp ấy cứ đeo đẳng trong suy nghĩ của tôi. Còn vị chủ nhân doanh nghiệp ấy thì luôn xuất hiện với những bước kinh doanh đầy tự tin nhưng cũng không kém phần trắc trở…
Nhiều lần đọc báo thấy cá basa của Việt Nam đưa vào Mỹ hay một số thị trường nước ngoài luôn bị rình rập chuyện kiện tụng vì lý do này lý lẽ khác, còn các nhà sản xuất và xuất khẩu mặt hàng này thì đôn đáo lo chạy luật sư để ứng phó… Chợt tự hỏi, không biết mình đã được ăn món cá da trơn này chưa, đặc sản Việt Nam sao mà xa lạ với mâm cơm người Việt? Đến một quán ăn sang gọi món cá “basa”, người nói kẻ nghe thế nào mà lại thấy nhà bếp mang ra đặt trước mặt mình mấy con cả nho nhỏ với giá đắt ngất ngưởng, té ra là món cá “saba” của bếp Nhật…! Viết một bài báo nêu câu hỏi rằng vì sao người sản xuất các basa không ai nghĩ đến mâm cơm của người Việt? Rồi đến những cuộc “giải cứu” hết dưa đến vải rồi cả lợn cả gà… mỗi khi hàng ế chỉ vì cửa khẩu bị tắc do sự thất thường của nhà nhập khẩu láng giềng…
Trong khi đó, các vụ ngộ độc của bếp ăn tập thể , các phóng sự “rùng rợn” về thực phẩm bẩn, câu chuyện “rau hai luống, lợn hai chuồng”, tiêm thuốc mê hay lạm dụng chất bảo quản trong chăn nuôi hay trồng trọt tràn lan trên mặt báo, màn hình rồi đến cả nghị trường…và đi vào dân gian với thành ngữ “con đường ngắn nhất là từ cái mồm đến…nghĩa địa”… Và đỉnh cao hơn lại là câu chuyện về tơ lụa Việt Nam vốn nổi tiếng từ xa xưa, có doanh nhân nỗ lực đã tạo nên thương hiệu hàng Việt nhắc đến là tin tưởng xen lẫn tự hào, bỗng một ngày xấu trời, mọi người đều “ngã ngửa” khi hay tin là đó hàng chợ của nước ngoài dán nhãn “made in Vietnam”(!?)
Ở cơ quan, thấy các đồng nghiệp nhận thùng hàng mua “online” qua mạng từ nước ngoài gửi về. Mọi người đang xuýt xoa kẻ khen đẹp, người khen giá hời so với hàng nhập khẩu… Bỗng có ai thảng thốt: “Chết rồi! Té ra hàng Việt các cậu ơi !”. Nghe không rõ trong lời thảng thốt ấy sáng lên vì niềm tự hào hay tối đi vì sự thất vọng. Ra chợ trời, đụng chợ cóc hay gặp cả những người bán dạo mang bọc những giày dép, hàng may mặc hay tiêu dùng nói là hàng xuất khẩu bị lỗi nhỏ hay lương bằng hiện vật của doanh nghiệp thiếu tiền mặt và nhiều lý do khác, đem ra bán khiến người mua nửa tin nửa ngờ về chất lượng hàng Việt. Trong khi ấy thì thì báo chí lại đăng tin, truyền hình đưa lên màn ảnh câu chuyện hàng nước ngoài giả danh hàng Việt, trộn lẫn với hàng Việt hay gắn nhãn hàng Việt…
Lại thêm câu chuyện nhiều doanh nghiệp nước ngoài đang đầu tư vào Việt Nam, đó là điều đáng mừng chứ sao , nhưng lại theo cách chiếm lĩnh những đầu mối phân phối hàng hóa rồi cả những thương hiệu vốn được coi là “màu cờ sắc áo” của hàng Việt từ BigC đến Sabeco, lại thành điều đáng lo. Cho dù đó là lẽ thường tình của cơ chế thị trường nhưng dường như bây giờ không mấy ai nhắc đến ý niệm về nền kinh tế dân tộc, nền kinh tế quốc dân nữa nữa mà thấy mình đã hòa trong đại dương hội nhập với kinh tế thế giới rồi, những APEC, WTO, CPTPP… và được quan tâm nhất là chỉ tiêu GDP. Ngồi uống bia với mấy anh bạn ở TP Hồ Chí Minh, gọi món, anh cố tình nói to “cho cốc bia Thái loại Sài Gòn xanh nhé!” rồi sau khi uống hơi đầu tiên, anh bạn hỏi mình có thấy vị đắng không ?…

Xuân này các sản phẩm Made in Việt Nam có mặt ở khắp các siêu thị trong cả nước. (Ảnh minh họa, nguồn internet)

Đã gần 10 năm chúng ta tiến hành cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, một cách tiếp cận đủ sự tế nhị trong thời đại hội nhập rộng và sâu này. Nó đã mang lại nhiều tác động tích cực khi hướng tới những mục tiêu “vận động tất cả cán bộ và nhân dân thay đổi nhận thức và hành vi theo hướng ưu tiên sử dụng các loại hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ do các doanh nghiệp, nhà sản xuất, nhà kinh doanh dịch vụ Việt Nam làm ra”. Các cuộc triển lãm, hội chợ được mở ra, các quỹ xúc tiến được thiết lập, các chương trình khuyến mại, các cuộc thi quảng bá hình ảnh, thương hiệu… rồi các chính sách các văn bản pháp luật hỗ trợ cho doanh nghiệp v.v… Hàng Việt Nam tốt lên, tiêu thụ được cũng nhờ một phần quan trọng từ cuộc vận động này. Trung ương, Mặt trận, trực tiếp phát động và kiên trì vận động. Nhưng không lẽ cuộc vận động chỉ đến từ một chiều là người mua ưu tiên, tức là thượng đế phải cúi xuống để cứu giúp các doanh nghiệp, trong khi không ít doanh nghiệp trên thực tế đã vươn tới tầm mà Thượng đế phải tìm đến. Và đương nhiên, cái tâm thế ỷ lại, nhờ cậy sự ưu tiên của Thượng đế cũng khiến cho không ít doanh nghiệp mất đi động lực cho sự phát triển đặc biết là về chất lượng và hiệu quả công nghệ, giữa lúc thế giới đang chuyển mình mạnh mẽ đi cùng những thay đổi có tính chất đột phá sẵn sàng gạt sang bên lề sự lạc hậu và bỏ lại đằng sau những kẻ chậm nghĩ.
Nhớ lại phương châm mà anh bạn doanh nghiệp coi việc chinh phục khách hàng như Thượng đế là điều quan trọng nhất, tôi muốn hiểu 2 chữ “Thượng đế” theo một nghĩa rộng hơn. Tại sao không phải là doanh nghiệp Việt Nam và thành quả của nó là Hàng Việt Nam chinh phục người Việt Nam, thị trường Việt Nam. Một thị trường có sức mua của ngót trăm triệu dân với những chuyển biến tích cực của nền kinh tế không đáng là một mục tiêu cho hàng hóa Việt Nam chinh phục hay để nó trở thành sân nhà của thiên hạ. Cứ nhớ lại một thời ở Việt Nam sắm được một món “hàng nội địa” thì rất hể hả vì tin chắc rằng nó sẽ có chất lượng tốt nhất (chỉ trừ nguồn điện là hơi chênh với ở ta) vì nghe nói lý sự của người Nhật là cái gì “xịn” nhất phải dành cho người đồng bào trước rồi mới ra thiên hạ. Cái lý sự ấy thật sâu sắc cả trên phương diện vật chất và tinh thần. Tại sao chúng ta lại không mang cái tâm thế ấy khi chúng ta đã trưởng thành và tự tin trong cuộc cạnh tranh với thiên hạ? “Hàng Việt Nam hãy chinh phục người Việt Nam”, tại sao không?
Cho đến một hôm, đọc tin thấy người đứng đầu Chính phủ sắp gặp gỡ doanh nhân trong một nỗ lực động viên lực lượng giờ đây đã được coi là động lực của sự phát triển đất nước với tinh thần khởi nghiệp mà chính phủ cũng khởi nghiệp theo cách phấn đấu cho những phẩm chất không hẳn là mới nhưng chưa bao giờ được nói đến như một nguyên lý hành động của một thời kỳ mới. Đó là kiến tạo, là liêm chính, là đang bước vào thời đại “4.0” v.v… Nhớ lại câu nói của doanh nhân quan niệm chinh phục khách hàng của mình luôn là đỉnh cao ở phía trước, tôi tìm đường “link” để được bày tỏ suy nghĩ của mình với Thủ tướng. Rằng tại sao đến nay chúng ta vẫn giữ cái tâm thế khởi đầu từ 7 năm về trước “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” tại sao ta không đủ sự tự tin để chuyển sang tâm thế “Hàng Việt Nam chinh phục người Việt Nam”.
Thật bất ngờ, theo dõi bài nói chuyện của Thủ tướng trong buổi gặp gỡ doanh nhân, thấy ông nhìn vào mảnh giấy trước mặt đọc gần như đúng với tinh thần trên với cách diễn đạt như một sự gợi ý để cử tọa cùng chia sẻ….Rồi bẵng đi một thời gian, lúc gặp ở hành lang Quốc hội, Thủ tướng tiếp tục khích lệ rằng có ý kiến gì đóng góp vào việc chung thì cứ trao đổi với ông.
Mới đây, tại kỳ họp toàn thể của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, biết rằng đây là diễn đàn rất quan trọng, chính là cơ quan đứng ra tổ chức và vận hành cuộc vận động “Người Viêt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, lúc giải lao, Thủ tướng kéo tôi vào chỗ dành cho khách VIP, có mặt nhiều vị là chủ tịch và nguyên chủ tịch Mặt trận và nhiều vị khách quan trọng khác. Tôi vừa bày tỏ ý kiến của mình thì cả Thủ tướng và Chủ tịch Mặt trận đều đề nghị ưu tiên cho tôi được phát biểu trước cho dù chưa kịp đăng ký. Và những điều tôi chia sẻ trong bài báo đầu Xuân này đã được trình bày một cách ngắn gọn trước cử tọa của phiên họp toàn thể.
Thế là Xuân này, với tôi đó là một mùa Xuân hy vọng và dù thế nào thì nền kinh tế của chúng ta trước hết phải chinh phục được chính người Việt Nam chúng ta. Với dân số xếp hạng thứ “mười mấy” của thế giới có hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ này, thì thị trường Việt Nam cũng chính là cái bệ phóng quan trọng hàng đầu để chúng ta vươn ra thế giới.
Đó cũng là khát vọng không chỉ của một doanh nghiệp mà còn của hàng chục triệu người Việt đang kì vọng vào những người lính thời bình hôm nay.

Dương Trung Quốc

Hàng Việt Nam chinh phục người Việt Nam.