Hiện nay, ô nhiễm nước bởi các nguyên tố dinh dưỡng như nitơ, phốt pho và lưu huỳnh là một trong số những thách thức lớn nhất về môi trường. Khí độc trong nước mang đến những bài toán hóc búa, phức tạp cho việc xử lý. Nguyên nhân của sự phức tạp này là khả năng hòa tan của các khí đó trong nước, tạo thành các chất điện ly. Sự hấp thụ các chất điện ly trong môi trường nước của các vật liệu hấp thụ luôn bị cạnh tranh bởi chính các phân tử nước, khiến công nghệ hấp thụ trên các vật liệu rắn thường không đạt hiệu quả cao.
GS.TS Nguyễn Hoài Châu và nhóm nghiên cứu Viện Công nghệ môi trường, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã phối hợp với Viện Hóa học Hữu cơ Zelinskiy thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga thực hiện nhiệm vụ Nghiên cứu phát triển phương pháp hấp thụ loại bỏ các khí độc (NH3, NO2, H2S, SO2) trong môi trường nước bằng các vật liệu composite hiện đại trên cơ sở than hoạt tính biến tính, zeolite dạng cation và các polime phối trí kim loại - hữu cơ.
GS.TS Nguyễn Hoài Châu cho biết, ô nhiễm nước bởi các nguyên tố dinh dưỡng như nitơ, phốt pho và lưu huỳnh là một trong số những thách thức lớn nhất về môi trường.
Công nghệ phổ biến nhất để xử lý nước bề mặt là keo tụ, kết tủa sau đó lọc qua màng lọc cát. Tuy nhiên, phương pháp này thường không đạt yêu cầu về chỉ số amoni trong nước - hàm lượng chất này không được quá 2 mg/l nước sinh hoạt, và phải dưới 0,05 mg/l đối với nước nuôi trồng thủy sản. Sự gia tăng nồng độ các chất này, khiến lượng oxy hòa tan tụt giảm, khiến vật nuôi chết hàng loạt trong thời gian ngắn, ảnh hưởng nghiêm trọng tới kinh tế.
 |
| Nhóm nghiên cứu tại Viện Hóa học Hữu cơ - Viện Hàn lâm Khoa học Nga |
Mục tiêu của nhóm nghiên cứu là xử lý ô nhiễm tại các thủy vực nhỏ (ao, hồ nhỏ, sông hẹp, bể nuôi trồng thủy sản…) khỏi các khí độc như NH3, NO2, H2S, SO2. Đây là một vấn đề quan trọng đối với khoa học cơ bản và khoa học ứng dụng tại cả hai nước Việt Nam và Nga.
Trong khuôn khổ đề tài này nhóm nghiên cứu phía Việt Nam đã nghiên cứu đánh giá được khả năng làm sạch nước nhiễm NH3; SO2 và H2S trên các vật liệu được chuyển giao từ Viện Hóa học Hữu cơ. Riêng khí NO2 chưa đánh giá được do trong môi trường nước khí này hoàn toàn nằm ở dạng ion.
GS.TS Nguyễn Hoài Châu cho biết, phòng nghiên cứu, phát triển vật liệu xúc tác đa năng, Viện Hóa học Hữu cơ thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga là cơ sở khoa học hàng đầu của Nga về vật liệu xúc tác đã đề xuất hướng xử lý các khí độc trong nước bằng vật liệu thế hệ mới trên nền tảng than hoạt tính biến tính, zeolite dạng cation và các polyme phối trí.
Việc thực hiện nghiên cứu này giúp các nhà khoa học thuộc Viện Công nghệ môi trường tiếp cận và tranh thủ được sự hỗ trợ của Viện Hóa học Hữu cơ để nâng cao tiềm lực khoa học và công nghệ trong xử lý ô nhiễm nước nói riêng và trong công nghệ xúc tác - hấp phụ nói chung.
Được biết, tình trạng ô nhiễm môi trường nước ở Việt Nam cũng không chỉ xảy ra ở nông thôn, mà ô nhiễm nhiễm môi trường nước ở Thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, các tỉnh lân cận cũng rất nghiêm trọng.