Xe máy chạy bằng xăng là mối nguy hại cho môi trường
Theo thống kê, thành phố Hà Nội hiện có trên 9,2 triệu phương tiện các loại hoạt động. Trong đó, Thành phố đang quản lý hơn 8 triệu phương tiện, gồm: 1,1 triệu ô tô và trên 6,9 triệu xe máy. Có khoảng 1,2 triệu ô tô, xe máy cá nhân từ các tỉnh, thành phố khác lưu thông trên địa bàn. Tốc độ gia tăng phương tiện của Hà Nội khoảng 4-5%/năm, gấp từ 11 - 17 lần tốc độ mở rộng đường.
Các nghiên cứu thống kê đã chỉ rõ, xe máy là nguồn phát thải chính tại đô thị. Cụ thể, xe máy gây ra 94% lượng hydrocacbon (HC), 87% khí CO, 57% NOx và 33% bụi mịn PM10 từ giao thông. Kết quả phân tích trên cho thấy, nguồn gây ô nhiễm không khí chủ yếu ở Hà Nội là phát thải từ phương tiện giao thông đường bộ, chiếm 58-74% tùy từng thời điểm.
Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Đào Việt Long cho biết: Trong tổng số 6,9 triệu xe máy của Thành phố và xấp xỉ gần 1,5 triệu xe máy của các tỉnh khác thường xuyên hoạt động trên địa bàn, có đến 70% xe máy đang lưu hành là xe cũ. Việc tiếp tục sử dụng hàng triệu xe máy cũ không chỉ ảnh hưởng đến môi trường của Hà Nội, mà còn làm suy giảm chất lượng không khí, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người dân, chưa kể vấn đề về tai nạn giao thông.
Chuyển đổi xanh là phương án hiệu quả, toàn diện
Ngày 12/7, Thủ tướng Chính phủ đã có Chỉ thị số 20/CT-TTg về một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách bảo vệ môi trường, cải thiện chất lượng không khí tại các đô thị lớn. Theo đó, Thủ tướng yêu cầu thành phố Hà Nội thực hiện các giải pháp, biện pháp để các tổ chức, cá nhân chuyển đổi phương tiện, lộ trình đến ngày 01/7/2026, không có xe mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong Vành đai 1.
Theo báo cáo của Hà Nội, ô nhiễm do giao thông chiếm tới hơn 60%, nhưng Bộ đánh giá con số thực tế khoảng 35%, trong đó khí thải xe chiếm 12%, bụi từ hoạt động giao thông 23% – vẫn là nhóm chiếm tỷ lệ cao nhất. Tiếp đó là bụi xây dựng (17-18%) và đốt ngoài trời như rơm rạ, lốp xe (15-16%).
Việc chuyển đổi xe máy xăng sang xe điện là cần thiết để thực thi Chỉ thị 20/CT-TTg vừa được Thủ tướng ban hành. Với gần 70 triệu xe máy đang lưu thông trên cả nước, đa phần chưa qua kiểm soát khí thải, đây là bài toán cấp bách. Tuy nhiên, việc chuyển đổi cần chính sách hỗ trợ nhóm yếu thế, đồng thời phải giải quyết bài toán về trạm sạc, nguồn điện, tái chế và xử lý pin thải, tất cả đều cần sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan, địa phương và doanh nghiệp.
Theo ông Phan Trường Thành, Trưởng phòng Tài chính đầu tư, Sở Xây dựng, số xe máy hiện ước tính khoảng 6,9 triệu chiếc, riêng vành đai 1 có khoảng 450.000 xe. Thành phố sẽ triển khai theo lộ trình gồm: Khảo sát người dân; hoàn thiện chính sách; nâng cấp hạ tầng giao thông công cộng; xây dựng tiêu chuẩn và kiểm định khí thải xe máy; và tăng cường tuyên truyền.
Liên quan đến hạ tầng, hiện Hà Nội có khoảng 1.000 trụ sạc các loại. Thành phố đang rà soát bến bãi trong khu vực vành đai 1 để bố trí trạm sạc công cộng. Ông Thành lưu ý, không khuyến khích sạc trong hầm chung cư và đang tính đến phương án cải tạo hạ tầng điện, tận dụng không gian công cộng để lắp đặt trạm sạc.
Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Đào Việt Long cho biết, Sở Xây dựng đang nghiên cứu các cơ chế, chính sách để triển khai thực hiện theo Điều 28 của Luật Thủ đô, trong đó có chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện giao thông xanh, tập trung vào việc hỗ trợ trực tiếp bằng tiền hoặc gián tiếp thông qua chính sách phí, lệ phí...
Sở Xây dựng Hà Nội cũng hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp phương tiện xanh. Với doanh nghiệp kinh doanh vận tải, phương tiện công cộng, sẽ có cơ chế hỗ trợ về lãi suất vay để doanh nghiệp được vay vốn ưu đãi, hoặc chính sách liên quan đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông xanh nhằm giải quyết lo ngại về trạm sạc.
Việc triển khai chủ trương này được tiến hành rất bài bản, thận trọng và đồng bộ, đảm bảo lợi ích chính đáng của người dân. Đồng thời, các chính sách phải đảm bảo mục tiêu về môi trường cũng như mục tiêu chung của Thành phố - ông Đào Việt Long nhấn mạnh./.