Tọa đàm diễn ra với mục đích nhằm trao đổi, thảo luận về thực trạng, nhất là những khó khăn, vướng mắc tại 3 Bộ (Bộ Nội vụ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Dân tộc và Tôn giáo), 6 địa phương (Hà Nội, Cần Thơ, Đồng Nai, Quảng Ninh, Khánh Hòa, Thanh Hóa) và các giải pháp triển khai trong thời gian tới.
Theo Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý Phan Hồng Nguyên, triển khai thực hiện Quyết định số 979/QĐ-TTg ngày 12/8/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án "Thí điểm đổi mới hoạt động đánh giá hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật", Bộ Tư pháp - cơ quan chủ trì, chỉ đạo, hướng dẫn, phối hợp với các bộ, ngành, UBND cấp tỉnh thực hiện thí điểm triển khai thực hiện các nhiệm vụ của Đề án và 9 bộ, địa phương thực hiện thí điểm đã ban hành các kế hoạch triển khai thực hiện Đề án tại bộ, ngành, địa phương.
Ngày 9/9/2024, Bộ trưởng Bộ Tư pháp ký ban hành Quyết định số 1666/QĐ‑BTP về Tiêu chí chung đánh giá thí điểm hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. So với Thông tư 03/2018/TT‑BTP, tiêu chí chung này có nhiều đổi mới trong cách tiếp cận gắn với lĩnh vực pháp luật, hình thức, đối tượng, địa bàn cụ thể; lượng hóa các tiêu chí; có công cụ kiểm chứng. Ngay sau khi tiêu chí chung được ban hành, Bộ Tư pháp đã trực tiếp làm việc, góp ý bằng văn bản với từng bộ, ngành, địa phương thí điểm trong việc nghiên cứu, xây dựng tiêu chí riêng của bộ, ngành, địa phương, bảo đảm sự thống nhất trong cách tiếp cận, triển khai việc thí điểm đánh giá.
Trên cơ sở đó, đến ngày 19/6/2025, tất cả 9 bộ, địa phương thí điểm đã hoàn thành việc ban hành tiêu chí riêng đánh giá thí điểm hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật của bộ, địa phương. Nhìn chung, tiêu chí riêng của các bộ, địa phương đã bám sát thực tiễn tại bộ, địa phương: lựa chọn các hoạt động đặc thù, các lĩnh vực pháp luật mà ngành, địa phương quan tâm; gắn với địa bàn, đối tượng cụ thể để đánh giá rõ hơn.
Phó Cục trưởng Phan Hồng Nguyên nhấn mạnh, vẫn còn khó khăn, vướng mắc về tổ chức, nhân sự; như quá trình sáp nhập, hợp nhất cơ quan, đơn vị cấp xã khiến việc bố trí cán bộ và chọn địa bàn đánh giá gặp không ít khó khăn; một số tiêu chí chưa hoàn toàn phù hợp với bối cảnh mới, cần rà soát và điều chỉnh. Điều đó đòi hỏi, các Bộ ngành, địa phương tiếp tục rà soát, hoàn thiện tiêu chí đánh giá phù hợp thực tiễn, bảo đảm tính linh hoạt nhưng vẫn thống nhất; rà soát, phân công rõ trách nhiệm, bố trí nguồn lực hợp lý.
Ông Hoàng Nhất Thống, đại diện Vụ Pháp chế, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, Bộ đã ban hành kế hoạch đánh giá và xây dựng tiêu chí từ đầu tháng 12 năm trước. Quá trình triển khai gặp nhiều khó khăn, mới chỉ tập trung vào việc hoàn thiện thể chế và văn bản pháp luật, trong khi việc triển khai thực tế tại địa phương lại chưa được quan tâm đúng mức.
Về mặt tiêu chí, mặc dù đã xây dựng, nhưng vẫn mang tính định tính nhiều, thiếu tính định lượng, khiến việc đánh giá hiệu quả và bảo đảm tính chính xác gặp nhiều trở ngại. Ngoài ra, việc thực hiện còn đối mặt với các vấn đề về nguồn lực, từ con người đến tài chính.
Bộ Dân tộc và Tôn giáo hiện đang nghiên cứu để điều chỉnh bộ tiêu chí đánh giá, bổ sung thêm các hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật liên quan đến lĩnh vực dân tộc và tôn giáo. Điều này sẽ giúp có cái nhìn toàn diện hơn, đặc biệt khi triển khai các dự án thí điểm tại các địa bàn có đặc thù riêng.
Đại diện Bộ Dân tộc và Tôn giáo kiến nghị, các hoạt động đánh giá cụ thể, chi tiết nên được giao cho chính các đơn vị, tổ chức, địa phương trực tiếp thực hiện. Theo đó, nên tiến hành đánh giá tổng kết định kỳ, hàng năm hoặc theo lộ trình của đề án, thay vì trực tiếp đi đánh giá từng hoạt động nhỏ lẻ.
Nhiều chuyên gia cho rằng, Bộ Tư pháp cần sớm sửa đổi Quyết định số 1666/QĐ‑BTP về Tiêu chí chung đánh giá thí điểm hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; cũng như ban hành hướng dẫn chi tiết kèm theo phiếu khảo sát đầu ra, đầu vào.
Kết luận tại Tọa đàm, Phó Cục trưởng Phan Hồng Nguyên kiến nghị, thời gian từ nay đến hạn hoàn thành báo cáo tự đánh giá năm 2025 không còn nhiều, trong khi khối lượng công việc lớn, bao gồm xây dựng kế hoạch, khảo sát thực tế, thu thập dữ liệu, triển khai hoạt động phổ biến giáo dục pháp luật, phân tích kết quả… Để bảo đảm hoàn thành đúng tiến độ báo cáo tự đánh giá năm 2025, các bộ, địa phương cần ưu tiên, tập trung triển khai các nhiệm vụ trọng tâm một cách khoa học và hiệu quả; chủ động và linh hoạt vào cuộc./.