Các ứng dụng ChatGPT, Gemini, Copilot, DeepSeek ra đời đã tạo ra những cú sốc công nghệ
Chia sẻ tại hội thảo “Chiến lược Trí tuệ nhân tạo và Kiến trúc dữ liệu quốc gia”, PGS.TS. Nguyễn Ái Việt, Viện trưởng Viện IGNITE, Thành viên Hội đồng Tư vấn Quốc gia cho biết, các ứng dụng trí tuệ nhân tạo như ChatGPT, Gemini, Copilot, DeepSeek ra đời đã tạo ra những cú sốc công nghệ. Mặt khác, cuộc cạnh tranh về địa chính trị, công nghệ giữa nhiều quốc gia. Trong bối cảnh đó, chiến lược trí tuệ nhân tạo của Việt Nam đã đến lúc phải điều chỉnh. Luật Trí tuệ nhân tạo được xem là sẽ mở đường cho dữ liệu phát triển.
Trí tuệ nhân tạo là một cuộc chơi toàn cầu, cần liên minh và hợp tác, có những khái niệm mới như: Ngoại giao công nghệ, Ngoại giao dữ liệu và trí tuệ nhân tạo. Muốn chia sẻ dữ liệu phải biến nó thành văn hoá. Hạ tầng số là cơ hội để tạo thành sự kết nối. Khung kiến trúc là những hướng dẫn để các bộ ngành, làm ra kiến trúc, từ đó thiết kế ra các hệ thống thuộc hạ tầng dữ liệu.
AI đang trở thành một phần không thể thiếu trong quá trình xác lập mô hình tăng trưởng mới và sự vận hành, quản trị, quản lý nền kinh tế - xã hội của đất nước, mang lại “thời cơ vàng” để Việt Nam bứt phá phát triển. Tuy nhiên, để biến tiềm năng thành hiện thực, cần có sự đồng hành của cả hệ sinh thái, từ chiến lược, chính sách của quốc gia, đến triển khai thực hiện ở các doanh nghiệp, các viện, học viện, nhà trường và cộng đồng xã hội. AI không thể phát triển một cách bền vững nếu thiếu đi yếu tố trách nhiệm, đạo đức và một định hướng nhân văn rõ ràng.
“Chiến lược Trí tuệ nhân tạo và dữ liệu phải dựa trên phương pháp luận, tư duy hệ thống, có nền tảng như trên thế giới. Việt Nam không thể bỏ lỡ vận hội này. Đây sẽ không phải là con đường trải đầy hoa hồng. Chúng ta sẽ gặp rào cản về nhận thức, thói quen, sự phức tạp của hệ thống, và cả những thách thức về “văn hóa dữ liệu và văn hóa trí tuệ nhân tạo”. Nhưng chính trong gian khó ấy, bản lĩnh và trí tuệ dân tộc sẽ tỏa sáng. Đây là cuộc cách mạng của trí tuệ, của hiểu biết, của khát vọng vươn lên”, PGS.TS. Nguyễn Ái Việt bày tỏ.
Yêu cầu cập nhật chiến lược trí tuệ nhân tạo đang ngày càng trở nên cấp thiết
Trong những năm gần đây, Việt Nam đã chú trọng đào tạo AI ở nhiều cấp độ, từ chương trình đại học, sau đại học đến các khóa học ngắn hạn, đồng thời hợp tác với các tổ chức quốc tế, doanh nghiệp công nghệ lớn; đã xây dựng được các chương trình đào tạo và nghiên cứu chuyên sâu về AI, góp phần hình thành đội ngũ chuyên gia trong nước. Chính phủ cũng đang thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo về AI, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nghiên cứu và ứng dụng công nghệ này trong sản xuất, thương mại, y tế, giáo dục, giao thông, tài chính...; đã thành lập được một số trung tâm nghiên cứu và phòng thí nghiệm về AI và liên minh AI trong nước. Theo báo cáo Chỉ số sẵn sàng Trí tuệ nhân tạo của Chính phủ do Oxford Insights công bố, thứ hạng của Việt Nam đã được cải thiện đáng kể trong những năm gần đây. Năm 2024, Việt Nam xếp hạng 51 trên tổng số 188 quốc gia và vùng lãnh thổ; trong khu vực Đông Á, Việt Nam đứng thứ 9 và xếp thứ 5 trong số 10 quốc gia ASEAN.
Phát biểu tại Hội thảo khoa học cấp quốc gia “Sức mạnh không giới hạn và những thách thức khó dự báo của trí tuệ nhân tạo - Tác động và ứng phó chính sách” diễn ra ngày 15/9, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, Việt Nam ban hành Chiến lược Trí tuệ nhân tạo lần đầu tiên là năm 2021, song, trí tuệ nhân tạo là lĩnh vực thay đổi nhanh khiến yêu cầu cập nhật chiến lược trí tuệ nhân tạo càng thêm bức thiết.
“Dự kiến cuối năm nay sẽ có bản cập nhật Chiến lược Trí tuệ nhân tạo quốc gia và Luật Trí tuệ nhân tạo. Đây không chỉ là khung pháp lý, mà còn là tuyên ngôn về tầm nhìn quốc gia, trí tuệ nhân tạo phải trở thành hạ tầng trí tuệ của đất nước, phục vụ nhân dân, phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho hay.
Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN, trí tuệ nhân tạo không chỉ là một công nghệ ứng dụng, nó đang trở thành một loại hạ tầng quốc gia, giống như điện, viễn thông hay Internet. Ai làm chủ được trí tuệ nhân tạo người đó sẽ có lợi thế vượt trội trong sản xuất, kinh doanh, trong y tế, giáo dục, quản trị quốc giá, và cả quốc phòng, an ninh. Việt Nam phải có hạ tầng trí tuệ nhân tạo Việt Nam. Việt Nam sẽ nhanh chóng xây dựng trung tâm siêu tính toán trí tuệ nhân tạo quốc gia và dữ liệu trí tuệ nhân tạo mở dùng chung.
Chúng ta sẽ thực hiện trí tuệ nhân tạo hoá như là điện khí hoá, nhưng chúng ta sẽ trí tuệ nhân tạo hoá nhanh hơn, nhanh nhất có thể. Phổ cập trí tuệ nhân tạo, bình dân học vụ trí tuệ nhân tạo, giống như phong trào học tiếng Anh trước đây. Mỗi người Việt Nam sẽ có một trợ lý số, dân số không tăng nhưng trí tuệ xã hội tăng ít nhất gấp đôi. Bộ trưởng nhìn nhận.
“Trí tuệ nhân tạo cũng đặt ra thách thức và trách nhiệm. Trí tuệ nhân tạo mở ra cơ hội lớn, nhưng cũng đặt ra nhiều vấn đề về đạo đức, việc làm và niềm tin xã hội. Vì vậy, chúng ta phải phát triển trí tuệ nhân tạo vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn. Trí tuệ nhân tạo vì con người, không thay thế con người mà phục vụ con người, trí tuệ nhân tạo là trợ lý của con người. Trí tuệ nhân tạo là công cụ mạnh mẽ, nhưng con người mới là chủ thể ra quyết định, hãy để trí tuệ nhân tạo hỗ trợ, chứ không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh./.