Phát biểu tại buổi Lễ, ông Phạm Thanh Hà - Trưởng phòng Văn hóa - Xã hội phường Giảng Võ, Phó trưởng Ban quản lý Di tích quốc gia đặc biệt đền Voi Phục ôn lại truyền thống hàng nghìn năm lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam. Để có được những trang vàng lịch sử chói lọi đó, có sự đóng góp to lớn của các anh hùng hào kiệt, các bậc tiền nhân công danh hiển hách, dũng tướng chống giặc ngoại xâm, giữ cho “Quốc thái dân an”; các anh hùng, liệt sỹ đã quyết chiến, quyết thắng đem lại độc lập dân tộc, ấm no hạnh phúc cho nhân dân.
Theo sử sách vào đầu năm 1077, cuối thế kỷ XI, dưới sự chỉ huy của Thái úy Lý Thường Kiệt, quân dân nước Đại Việt trong đó có Hoàng tử Hoàng Chân (tức Linh Lang Đại Vương) đã phá tan giặc Tống ở Bắc sông Như Nguyệt, giặc Tống thua chạy phải rút về nước. Trong chiến thắng vang dội đó có công lao to lớn của Mẫu Hạo Nương, người đã sinh ra và nuôi dưỡng một vị anh hùng dân tộc đó là Hoàng Tử Hoàng Chân.
Theo Ngọc phả của đình Bồng Lai quê hương của Thánh Mẫu, Quý phi Thánh Mẫu Hạo Nương sinh ngày 15 tháng 3 năm Đinh Sửu (1037) là con ông Nguyễn Thực và bà Lê Thị Năng ở Giáp Đông Đoàn, xã Bồng Lai, huyện Từ Liêm, Phủ Quốc Oai, xứ Sơn Tây (trước là xã Hồng Hà, huyện Đan Phượng, Hà Nội, sau sát nhập là xã Ô Diên, Hà Nội). Bà được cha mẹ đặt tên là Hạo Nương.
Đến năm 17 tuổi nàng đẹp như một đóa hoa. Một hôm, Vua Lý Thánh Tông ngự giá tuần du ra vùng ngoại thành, nhân dân nô nức đến xem trong đó có nàng Hạo Nương. Vua thấy nàng đẹp quá cho đón về cung lập làm cung phi thứ 9. Ít lâu sau bà sinh được một người con trai, hôm đó là ngày 13 tháng Chạp năm Ất Mùi (1055) và đặt tên là Hoàng Tử Hoàng Chân. Ngài văn hay, võ giỏi, có lòng yêu nước thương dân, trí dũng xong toàn đã góp phần đánh thắng giặc Tống xâm lược vào cuối thế kỷ XI.
Tương truyền, Hoàng Tử Hoằng Chân khi sinh ra có diện mạo khôi ngô, tuấn tú. Suốt tuổi thơ, Hoàng Tử sống trong cung cùng mẹ ở khu Thị Trại (nay là Thủ Lệ, phường Giảng Võ, Hà Nội). Khi lớn lên, Hoàng Tử Hoằng Chân tỏ rõ là chàng trai văn võ song toàn.
Năm 1075, quân Tống xâm lược nước ta. Vua Lý Thánh Tông cử Hoàng tử Hoằng Chân đi đánh giặc. Hoàng tử đã lập nhiều chiến công hiển hách, giúp quân ta đánh bại quân Tống. Sau khi quân Tống rút lui, Hoàng tử Hoằng Chân không trở về kinh mà tu tiên ở núi Phượng Hoàng (nay thuộc xã Phượng Hoàng, huyện Sóc Sơn, Hà Nội). Năm 1085, Hoàng tử Hoằng Chân hóa thành thần, được người dân tôn thờ là Linh Lang Đại Vương. Ông được coi là vị thần linh thiêng, có công bảo vệ đất nước, giúp dân an cư lạc nghiệp.
Theo văn bia lưu tại Đền Đoàn thờ Thánh Mẫu Hạo Nương, Thánh Mẫu hóa vào ngày 12/8 âm lịch khi vãn cảnh quê hương trên dòng sông Nhị. Khi biết quý phi hóa, nhà vua vô cùng thương tiếc và truyền ngay cho quan cận thần đem đồ tiến cúng về cùng con cháu họ hàng đưa vào thờ trong cúng tại ngôi đền. Từ đó, hàng năm vào ngày 12 tháng 8 vào ngày hóa Quý phi Thánh mẫu Hạo Nương, tại Bồng Lai và Thị Trại – Thủ Lệ, nhân dân đều tổ chức lễ tưởng niệm để ghi nhớ công ơn của Quý phi Thánh mẫu. Người đã có công sinh và nuôi dạy đức thánh Linh Lang Đại vương, người anh hùng của dân tộc.
Về việc tổ chức Lễ hội tưởng niệm 930 năm ngày hóa Quý phi Thánh Mẫu Hạo Nương, ông Phạm Thanh Hà cho biết, lễ hội diễn ra trong bối cảnh chính quyền địa phương tổ chức theo mô hình 2 cấp. Dưới sự chỉ đạo sát sao của Đảng ủy- HĐND-UBND- UB MTTQ Việt Nam, các nghi thức lễ hội truyền thống được tổ chức trang trọng sẽ là dấu ấn quan trọng giúp các thế hệ nhân dân thêm tự hào về truyền thống lịch sử văn hoá ngàn năm văn hiến của phường Giảng Võ.
Cũng theo ông Phạm Thanh Hà, lễ hội được tổ chức trong điều kiện đền đang được trùng tu, tu bổ. Tuy có những khó khăn do mặt bằng đang thi công, song công tác chuẩn bị Lễ hội vẫn nhận được sự đóng góp, hỗ trợ nhiệt tình của nhân dân để Lễ hội được tổ chức trang nghiêm, trọng thị.
“Thông qua lễ hội, chúng ta cùng ôn lại công ơn Đức Thánh Mẫu - người đã sinh ra và giáo dưỡng một vị anh hùng dân tộc, đồng thời giáo dục, tuyên truyền đồng thời giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc, truyền thống yêu nước, uống nước nhớ nguồn của dân tộc”, ông Phạm Thanh Hà nói./.