Sự kiện là diễn đàn để các doanh nghiệp, ngân hàng thương mại, nhà đầu tư chia sẻ chiến lược về phát triển năng lượng xanh, chuyển đổi năng lượng xanh, đề xuất các chính sách nhằm phát triển bền vững lĩnh vực này.
Phát biểu khai mạc hội thảo, nhà báo Phạm Đức Sơn - Tổng biên tập Tạp chí Nhà đầu tư cho biết, ngày 20/8/2025, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 70-NQ/TW về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Nghị quyết 70 xác định rõ quan điểm: Phát triển đồng bộ, hợp lý và đa dạng hóa các loại hình năng lượng; ưu tiên khai thác, sử dụng triệt để và hiệu quả các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới, năng lượng sạch. Từng bước chuyển đổi năng lượng đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước và cam kết quốc tế.
Bộ Chính trị nêu rõ nhiều giải pháp trọng tâm: “Hoàn thiện chính sách tài chính theo hướng huy động tối đa các nguồn vốn đầu tư tư nhân, đầu tư nước ngoài vào các dự án trong lĩnh vực năng lượng theo hình thức nhà đầu tư độc lập hoặc đối tác công tư (PPP); Đổi mới chính sách tín dụng theo hướng linh hoạt, hiệu quả, ưu tiên bố trí vốn tín dụng cho lĩnh vực năng lượng, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp năng lượng tiếp cận các nguồn vốn; có nguồn vốn, gói tín dụng ưu đãi cho các doanh nghiệp có dự án năng lượng xanh, sạch, công nghệ mới; doanh nghiệp đầu tư vào hệ thống dự trữ năng lượng, nghiên cứu, phát triển và sản xuất thiết bị năng lượng trong nước; Hoàn thiện chính sách thuế để khuyến khích sản xuất, sử dụng năng lượng sạch, năng lượng tái tạo và các trang thiết bị sản xuất trong nước. Nhà nước có cơ chế hỗ trợ nhà đầu tư thực hiện các dự án năng lượng phi lợi nhuận, thân thiện môi trường”.
Theo ông Phạm Đức Sơn, nhiệm vụ đặt ra hiện nay là thể chế hoá Nghị quyết 70, hoàn thiện và kiến tạo khuôn khổ pháp lý đủ mạnh để nhanh chóng đưa đường lối, chính sách tiến bộ đột phá của Đảng vào cuộc sống.
Tại hội thảo, ông Trần Hoài Trang - Phó Cục trưởng Cục Điện lực, Bộ Công Thương cho biết, trong giai đoạn 2026 - 2030 là 5 năm cuối thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030, nên yêu cầu đặt ra phải có một tầm nhìn mới, tư duy mới, quan điểm phát triển mới cùng những giải pháp đột phá, quyết tâm cao để tăng trưởng nhanh và bền vững hơn.
Triển khai thực hiện Nghị quyết số 70-NQ/TW của Bộ Chính trị, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Văn bản số 8617/VPCP-CN, Bộ Công Thương đang xây dựng và hoàn thiện hồ sơ dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về các cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn phát triển năng lượng quốc gia giai đoạn 2026-2030 để trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10 (tháng 10 năm 2025).
Theo dự kiến, Nghị quyết quy định về một số cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn phát triển năng lượng quốc gia giai đoạn 2026 - 2030, bao gồm: Quy hoạch phát triển điện lực, phương án phát triển mạng lưới cấp điện trong quy hoạch tỉnh; đầu tư xây dựng dự án điện lực; phát triển điện gió ngoài khơi; mua bán điện trực tiếp.
Nghị quyết sẽ áp dụng đối với các cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện hoạt động điện lực, sử dụng điện hoặc có hoạt động khác liên quan đến điện lực tại Việt Nam.
"Bộ Công Thương rất hy vọng nếu Nghị quyết này được ban hành sẽ tạo một hành lang pháp lý thông thoáng, thúc đẩy phát triển các dự án nguồn điện, lưới điện nhanh chóng, đáp ứng được nhu cầu phụ tải của hệ thống điện trong bối cảnh đất nước đang vươn mình với mục tiêu tăng trưởng mỗi năm là hai con số giai đoạn 2026 - 2030", ông Trần Hoài Trang nhấn mạnh.
Tham luận tại Hội thảo, ông Nguyễn Tài Anh - Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) phân tích về vai trò và giải pháp của EVN trong triển khai Nghị quyết 70 của Bộ Chính trị nhằm góp phần đạt mục tiêu giảm phát thải 15-35% đến năm 2030.
Theo đó, trong quá trình triển khai Nghị quyết 70, EVN giữ vai trò trụ cột, là doanh nghiệp nhà nước chịu trách nhiệm chính trong việc đảm bảo cung ứng điện cho sự phát triển kinh tế xã hội, hoạt động trong các lĩnh vực chính là sản xuất, truyền tải, phân phối và kinh doanh điện.
Ngay sau COP26, EVN đã chủ động phối hợp/hợp tác với các đối tác trong và ngoài nước để nghiên cứu xây dựng chiến lược chuyển dịch năng lượng của EVN; tiếp tục triển khai xây dựng kế hoạch, lộ trình chuyển dịch năng lượng theo tỷ lệ hợp lý các loại hình nguồn điện, phù hợp với mục tiêu, định hướng chỉ đạo của Chính phủ trong Quy hoạch điện VIII và Quy hoạch điện VIII điều chỉnh đã được phê duyệt.
Trong bối cảnh hiện nay, EVN đã xác định rõ các định hướng chiến lược trong giai đoạn tới nhằm góp phần thực hiện mục tiêu quốc gia về giảm phát thải khí nhà kính trong hoạt động năng lượng từ 15-35% so với kịch bản phát triển thông thường đến năm 2030.
Để triển khai hiệu quả Nghị quyết 70 và đóng góp vào mục tiêu giảm phát thải 15-35% đến năm 2030, EVN đang và sẽ tập trung triển khai các nhóm giải pháp trọng tâm, bao gồm: nhóm giải pháp phát triển nguồn điện; phát triển lưới điện; khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và hợp tác quốc tế; tiết kiệm năng lượng và quản lý phát thải; phát triển nguồn nhân lực; và nhóm giải pháp về thể chế, chính sách và huy động vốn.
Để có thể triển khai hiệu quả Nghị quyết 70, EVN có một số đề xuất kiến nghị như sau:
Thứ nhất, đối với Chính phủ và các bộ ngành, EVN đề xuất sớm hoàn thiện các quy định, hướng dẫn, khung pháp lý và bộ tiêu chuẩn kỹ thuật cho các công nghệ năng lượng mới, như: điện gió ngoài khơi, lưu trữ năng lượng, công nghệ hydrogen, amoniac, biomass, thu hồi và lưu trữ carbon.
Hoàn thiện hành lang pháp lý cho thị trường các-bon, đảm bảo đồng bộ với các quy định quốc tế. Ngoài ra, EVN được giao chủ trì một số dự án trọng điểm như điện gió ngoài khơi, thủy điện mở rộng, lưới truyền tải siêu cao áp (HVDC).
Sớm triển khai nghiên cứu, quy hoạch và có cơ chế chính sách hỗ trợ đối với các vùng nhiên liệu biomass, chuỗi cung ứng nhiên liệu amoniac/ biomass … đáp ứng lộ trình chuyển đổi nhiên liệu sạch cho các NMNĐ đốt than theo định hướng của Chính phủ.
Ngoài ra, EVN được tiếp cận trực tiếp các nguồn vốn vay ưu đãi quốc tế, đồng thời có cơ chế bảo lãnh nhằm giảm áp lực vốn đầu tư.
Thứ hai, đối với các địa phương, EVN đề xuất các địa phương hỗ trợ quy hoạch không gian, bố trí quỹ đất cho phát triển nguồn và lưới điện, không phụ thuộc vào chủ đầu tư như EVN; phối hợp trong công tác đền bù, giải phóng mặt bằng.
Nghị quyết 70 là định hướng chiến lược quan trọng để Việt Nam vừa bảo đảm an ninh năng lượng, vừa thực hiện các cam kết giảm phát thải khí nhà kính. Với vai trò và nhiệm vụ được giao, EVN cam kết chủ động triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp, huy động tối đa các nguồn lực trong nước và quốc tế để góp phần thực hiện thành công mục tiêu giảm phát thải 15-35% đến năm 2030, hướng tới phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
PGS-TS. Đặng Trần Thọ - Viện trưởng Viện Công nghệ năng lượng, Đại học Bách khoa Hà Nội cho rằng, trong hơn 3 thập kỷ qua, ngành năng lượng Việt Nam giữ vai trò trụ cột của nền kinh tế, song cơ cấu năng lượng sơ cấp vẫn lệch về nhiên liệu hóa thạch: than chiếm gần 50%, dầu khí 31%, trong khi năng lượng tái tạo mới khoảng 3,3%. Cơ cấu huy động điện 6 tháng đầu năm 2024 cũng cho thấy phụ thuộc lớn vào than (56,9%) và khí (8,6%), khiến Việt Nam chịu “rủi ro kép”: biến động giá toàn cầu và sức ép giảm phát thải để thực hiện cam kết Net Zero 2050.
Theo Vietnam Energy Outlook 2024, để đạt mục tiêu trung hòa carbon, Việt Nam cần đầu tư thêm 8-10 tỷ USD mỗi năm cho năng lượng tái tạo, hạ tầng và lưu trữ. Nghị quyết 70-NQ/TW (20/8/2025) của Bộ Chính trị đã xác định hướng phát triển năng lượng gắn với chuyển đổi xanh, đổi mới sáng tạo và kinh tế tuần hoàn, hướng tới hệ thống năng lượng hiện đại, bền vững, tăng tỷ trọng NLTT lên 30% năm 2030 và 40-50% năm 2045.
Tuy nhiên, theo ông, Việt Nam đang đối mặt 3 thách thức lớn: nhu cầu điện tăng nhanh, nguồn cung ổn định hạn chế; phụ thuộc vào than và khí gây rủi ro phát thải; và hạ tầng truyền tải, lưu trữ yếu khiến tích hợp năng lượng tái tạo còn gián đoạn. Ngoài ra, năng lực công nghệ, nhân lực và tài chính xanh còn hạn chế, 80% thiết bị NLTT vẫn phải nhập khẩu.
Để thúc đẩy chuyển đổi năng lượng xanh, cần triển khai đồng bộ 4 nhóm giải pháp trọng tâm: Tăng vai trò khu vực tư nhân và FDI - khuyến khích đầu tư hỗn hợp, thu hút FDI thế hệ mới gắn với chuyển giao công nghệ và R&D; Phát triển khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo - hình thành Trung tâm Đổi mới Công nghệ Năng lượng Việt Nam (VIEC-Innovation Hub) tại Hà Nội, Đà Nẵng, TP.HCM, hỗ trợ startup và thương mại hóa công nghệ; Hoàn thiện thể chế, chính sách - ban hành Luật Năng lượng Xanh và Hiệu quả năng lượng, điều chỉnh Quy hoạch điện VIII định kỳ, thành lập Cơ quan Điều phối Chuyển đổi năng lượng quốc gia; Thúc đẩy tài chính xanh - thành lập Quỹ Đầu tư và Quỹ Đổi mới sáng tạo Năng lượng Xanh quốc gia theo cơ chế đồng tài trợ Nhà nước - quốc tế - tư nhân.
Việt Nam cần chuyển đổi nhanh nhưng bền vững, dựa trên nền tảng khoa học, đổi mới sáng tạo và hợp tác quốc tế, nhằm hiện thực hóa mục tiêu Net Zero 2050 và bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia vững chắc đến 2045./.