Cảm xúc với hình ảnh làng quê Bắc Bộ xưa: Biểu tượng của nền văn minh lúa nước hàng nghìn năm

Lưu giữ những mảnh ký ức của cư dân đồng bằng Bắc Bộ xưa

Làng quê ở Bắc Bộ với những công trình kiến trúc, không gian, bố cục mang nét đặc trưng, tương đồng luôn là hình ảnh thân thuộc in đậm trong tâm trí. Làng quê là chiếc nôi hình thành, phát triển, nuôi dưỡng, truyền lại những giá trị văn hóa Việt Nam từ hàng nghìn năm.

Giữa nhịp sống đô thị hóa nhanh, trên diện tích 20.000m² tại xã Lâm Thao, Bắc Ninh, Đông Đô Village tái hiện sinh động văn minh lúa nước qua hình ảnh, hiện vật và câu chuyện về đời sống cư dân đồng bằng Bắc Bộ. Đông Đô Village (Bắc Ninh) sở hữu tới 3.000 chiếc cối đá. Du khách khi bước vào khu du lịch dễ dàng nhận ra điểm độc đáo nhất chính là không gian trưng bày hàng nghìn chiếc cối đá, trục đá và công cụ sản xuất nông nghiệp.

Ông Trần Văn Toản, Chủ tịch HĐTV Công ty TNHH Kỹ thương Đông Đô, cho biết: “Đó là cách để giữ lại những mảnh ký ức của cư dân đồng bằng Bắc Bộ: cối xay lúa, cối giã gạo, trục đá, khung cửi, những phiến đá xanh được đục đẽo thủ công từ cả trăm năm trước”.

Ông Toản chia sẻ thêm: “Mỗi chiếc cối là một câu chuyện. Khi giữ lại công cụ lao động, nghĩa là chúng ta giữ lại ký ức của cả một thế hệ”. Chính bộ sưu tập này đã trở thành “linh hồn” của Đông Đô Village, nơi văn minh lúa nước được tái hiện không theo cách khô cứng của bảo tàng, mà sống động qua hình ảnh, hiện vật, câu chuyện và cả cảm xúc của người xem.

Điểm nhấn của mô hình du lịch làng quê này là Tháp Thần Nông, cao 15 m, gồm 5 tầng, được ghép từ 1.012 chiếc cối đá xếp vòng ngoài. Bên trong là khung bê tông kiên cố, tạo hình một hạt lúa khổng lồ. Công trình nhanh chóng xác lập Kỷ lục Việt Nam 2023 và Kỷ lục Thế giới 2024 (WorldKings) với danh hiệu “Tòa tháp cối đá tạo hình hạt lúa lớn nhất thế giới”.

Ban đêm, hệ thống ánh sáng nghệ thuật mô phỏng vòng đời của hạt lúa từ xanh chuyển vàng, biến công trình thành điểm nhấn thị giác độc đáo, thu hút hàng nghìn du khách, đặc biệt trong các chương trình trải nghiệm dành cho học sinh, sinh viên.

Trên diện tích 20.000m², Đông Đô Village tái hiện lát cắt toàn vẹn của đời sống làng quê Bắc Bộ: nhà cổ, sân gạch, ao quê, giàn trầu cau, khu làm bánh truyền thống, không gian tranh Đông Hồ, gốm Phù Lãng, các gian hàng OCOP, ẩm thực Quan họ, sân khấu nghệ thuật dân gian…

Mô hình lấy văn hóa làm gốc trong phát triển du lịch; Kết hợp hài hòa giữa bảo tồn - khai thác - giáo dục; Tạo ra điểm đến khác biệt dựa trên di sản nông nghiệp; Đóng góp vào kinh tế văn hóa, tạo việc làm cho người dân; Thu hút cả du khách nội địa và quốc tế, đặc biệt là nhóm học sinh - gia đình - nhà nghiên cứu.

Ở tầm quốc gia, đây cũng là minh chứng rõ nét cho chiến lược mới của du lịch Việt Nam: chuyển từ du lịch cảnh quan sang du lịch văn hóa - trải nghiệm - sáng tạo, trong đó văn hóa bản địa được xem là “tài nguyên chiến lược”.

Chị Trần Thị Nga (Hà Nội) chia sẻ sau chuyến trải nghiệm: “Đi giữa hàng nghìn chiếc cối đá, nhìn Tháp Thần Nông sáng rực, tôi như thấy tuổi thơ mình hiện lại. Con tôi học được thế nào là cối xay, là chày giã… Đây không chỉ là du lịch, mà là một lớp học văn hóa sống động”.

Đẩy mạnh phục dựng di sản, bảo tồn, lan tỏa văn hóa Việt

Theo Ông Hoàng Thái Tuấn Anh, Phó Viện trưởng Viện Kỷ lục Việt Nam, Trưởng đại diện Văn phòng Miền Bắc Tổ chức Kỷ lục Việt Nam: Đông Đô Village là một trong những không gian hiếm hoi tái hiện được hệ sinh thái văn hóa làng Việt một cách sống động, có chiều sâu và đặc biệt tôn trọng nguyên gốc.

Ông Tuấn Anh đánh giá cao là khu du lịch này không chỉ phục dựng hình ảnh, mà phục dựng cả đời sống, nơi di sản không đứng yên mà được kể lại, được tương tác và được trao truyền cho giới trẻ. “Với những giá trị đang sở hữu, Đông Đô Village hoàn toàn có cơ hội trở thành mô hình tham chiếu cho các không gian văn hóa trải nghiệm, thậm chí hướng tới những kỷ lục về bảo tồn, lan tỏa văn hóa Việt” - ông Tuấn Anh nói.

Từ Tháp Thần Nông đến bộ sưu tập cối đá, từ không gian làng quê đến những lớp học trải nghiệm, Đông Đô Village cho thấy một hướng đi bền vững của du lịch Việt Nam: lấy văn hóa làm gốc, lấy sáng tạo làm động lực để mỗi chuyến đi trở thành hành trình trở về cội nguồn.

Một giải pháp quan trọng là đặc biệt xem trọng trong việc bảo tồn di sản văn hóa đó là vai trò của nhân dân. Nhân dân chính là người sáng tạo, gìn giữ, kế thừa, phát huy giá trị di sản văn hóa qua các thời kỳ lịch sử khác nhau, nên việc bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa tất yếu không thể đứng ngoài sinh hoạt của nhân dân. Muốn bảo tồn một cách lâu dài, bền vững, phải dựa vào nhân dân, vì hơn ai hết nhân dân là người hiểu rõ nhất về bản sắc văn hóa của địa phương. Với tư cách vừa là chủ thể sáng tạo văn hóa, vừa là người hưởng thụ văn hóa, nhân dân có quyền lựa chọn di sản văn hóa nào là cần thiết để bảo tồn./.