Từ năng lượng, sản xuất, thương mại điện tử đến logistics và quản lý thị trường, mọi lĩnh vực đều đứng trước yêu cầu đổi mới mạnh mẽ, nơi dữ liệu, công nghệ và tiêu chuẩn xanh trở thành trọng tâm dẫn dắt. Với kỳ vọng tạo động lực mạnh mẽ cho hành trình chuyển đổi số - chuyển đổi xanh, Diễn đàn Chuyển đổi số ngành Công Thương 2025 góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, thúc đẩy năng lực cạnh tranh và hướng tới mục tiêu phát triển bền vững trong những năm tới. Sự kiện do Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương tổ chức vào ngày 3/12 tại Hà Nội.
Tham dự Diễn đàn có Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân; Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số Lê Hoàng Oanh; Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số Hoàng Ninh; Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp Phạm Văn Quân; Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Phượng Dực (Hà Nội) Lê Văn Bính; Viện trưởng Viện Chiến lược chuyển đổi số Lê Nguyễn Trường Giang; Giám đốc đối ngoại Grab Việt Nam Đặng Thùy Trang; Đồng sáng lập, Giám đốc Vận hành Tổ chức Chống lừa đảo Nguyễn Như Quỳnh; cùng đại diện các Bộ, ngành trung ương, lãnh đạo Sở Công Thương các tỉnh/thành phố, các viện nghiên cứu, chuyên gia và đông đảo doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp - năng lượng, thương mại điện tử, logistics và các đơn vị cung cấp giải pháp công nghệ số.
Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân nhấn mạnh, bối cảnh kinh tế thế giới duy trì tăng trưởng với động lực đến từ dịch vụ, tiêu dùng số và đổi mới sáng tạo. Đối với Việt Nam, kinh tế số đang tiếp tục cải thiện rõ rệt và trở thành trụ cột mới giúp nâng cao năng suất, mở rộng thị trường và gia tăng khả năng chống chịu của nền kinh tế. Thương mại điện tử bán lẻ được dự báo vượt mốc 25 tỷ USD và tiếp tục là trụ cột chính của nền kinh tế Internet.
Để hiện thực mục tiêu ngành phải đổi mới mạnh mẽ hơn, toàn diện hơn nhằm tận dụng cơ hội từ chuyển đổi kép - chuyển đổi số và chuyển đổi xanh và đưa ra đề xuất chính sách, mô hình, và giải pháp thúc đẩy thương mại điện tử và kinh tế số phát triển hiệu quả, bền vững, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân đề nghị các đại biểu tập trung thảo luận vào ba nhóm nội dung lớn:
Thứ nhất, nhận diện xu hướng công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật, dữ liệu lớn, điện toán đám mây và khả năng ứng dụng trong Chính phủ số, sản xuất thông minh, năng lượng thông minh và thương mại điện tử.
Thứ hai, hoàn thiện các giải pháp phát triển thị trường thương mại điện tử xanh, bền vững, an toàn; tăng cường quản lý thương mại điện tử xuyên biên giới; thúc đẩy liên kết vùng và hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm địa phương trên nền tảng số.
Thứ ba, đề xuất các mô hình và giải pháp phát triển kinh tế số ngành Công Thương tại địa phương, đặc biệt đối với doanh nghiệp nhỏ và hộ kinh doanh - những lực lượng quan trọng trong chuyển đổi số thị trường.
Đại diện khối doanh nghiệp công nghệ, bà Đặng Thùy Trang - Giám đốc đối ngoại Grab Việt Nam cho biết, các nền tảng số đang trở thành công cụ quan trọng hỗ trợ địa phương phát triển kinh tế số thông qua việc cung cấp hệ sinh thái đa dịch vụ, đáp ứng nhu cầu hàng ngày của người dân đồng thời thúc đẩy chuyển đổi số trong các lĩnh vực du lịch, quảng bá di sản, văn hóa và ẩm thực.
Sự đồng hành giữa doanh nghiệp và chính quyền địa phương được thể hiện rõ nét qua các thỏa thuận hợp tác đã ký kết, tiêu biểu như với TP. Huế (tháng 2/2025) và Đà Nẵng (tháng 9/2025), nhằm hướng tới phát triển thành phố thông minh và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong quản lý - vận hành đô thị.
Thông qua các chương trình hợp tác này, Grab triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ địa phương, từ tối ưu hóa hoạt động của đối tác tài xế bằng các công nghệ như GrabMaps và gợi ý lộ trình, đến tăng hiệu quả kinh doanh cho đối tác thương nhân thông qua hệ thống quản lý đơn hàng. Bên cạnh đó, hoạt động số hóa quán ăn địa phương, quảng bá ẩm thực đa kênh và hỗ trợ thương mại điện tử đã góp phần thúc đẩy dòng chảy hàng hóa, dịch vụ tại địa phương.
Góc nhìn từ Grab Việt Nam đã làm rõ vai trò của doanh nghiệp công nghệ trong thúc đẩy chuyển đổi số ở cấp địa phương, khi quá trình này không chỉ dừng lại ở xây dựng hạ tầng kỹ thuật mà còn gắn với tổ chức lại dòng dịch vụ, vận tải và phân phối trên nền tảng số. Điều này thể hiện qua việc số hóa loại hình di chuyển truyền thống như Grab Xích Lô tại Huế, cũng như các sáng kiến thúc đẩy mô hình di chuyển thông minh với các hành trình chặng đầu - chặng cuối (FM/LM) kết hợp giữa dịch vụ Grab và hệ thống giao thông công cộng như Metro.
Ở nhóm lĩnh vực năng lượng - trụ cột then chốt trong chiến lược tăng trưởng xanh của ngành Công Thương, Viện trưởng Viện Chiến lược chuyển đổi số (DTSI) Lê Nguyễn Trường Giang có bài tham luận “Chuyển đổi số, kiến tạo nền tảng phát triển bền vững lĩnh vực năng lượng”, trong đó nhấn mạnh vai trò trung tâm của dữ liệu và tự động hóa trong vận hành hệ thống năng lượng hiện đại.
Theo định nghĩa của DTSI, chuyển đổi số không chỉ là quá trình áp dụng công nghệ mà là một cuộc cách mạng về tư duy phát triển, hướng tới mô hình tổ chức xã hội mới, nơi công nghệ là động lực, xã hội số là nền tảng chuyển động và dữ liệu trở thành một dạng “vốn” mới - vốn dữ liệu (data-capital), có vai trò như tư bản, năng lượng, ngôn ngữ và phương tiện của sự tạo lập giá trị. Với cách tiếp cận này, dữ liệu được ví như “đầu vào” then chốt, tạo nên chu trình giá trị mới của doanh nghiệp.
Việc ứng dụng các công nghệ tiên tiến, từ phân tích dữ liệu lớn, IoT đến hệ thống điều khiển tự động, đang mở ra cơ hội lớn để tối ưu hóa toàn bộ chuỗi sản xuất và phân phối năng lượng. Các định hướng quan trọng bao gồm phát triển lưới điện thông minh, mô hình đo đếm và quản lý năng lượng theo thời gian thực, mở rộng hệ thống quản lý năng lượng thông minh trong công nghiệp, giao thông và xây dựng, qua đó không chỉ nâng cao hiệu quả kinh tế mà còn tạo nền tảng thiết yếu để thực hiện mục tiêu giảm phát thải.
“Chuyển đổi xanh (GX) chính là giai đoạn phát triển kế tiếp của tiến trình chuyển đổi số (DX), bởi không thể tiến hành chuyển đổi xanh nếu chưa đạt được một cấp độ số hóa nhất định đủ để tạo ra sự chuyển hóa về chất. Điều này cho thấy mối liên hệ không thể tách rời giữa số hóa và phát triển bền vững trong lĩnh vực năng lượng”, ông Giang nhấn mạnh./.