Ngày 10/12, tại Cung Thiếu nhi Hà Nội, UBND Thành phố Hà Nội phối hợp với Hội Kiến trúc sư Việt Nam tổ chức Lễ công bố Khung hoạt động Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2026 và Ra mắt mạng lưới không gian sáng tạo Hà Nội với sự đồng hành của UNESCO, Tập đoàn Sovico và nhiều đối tác quan trọng khác.
Từ năm 2021, Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội đã trở thành một hệ sinh thái văn hóa sáng tạo đặc biệt - nơi hội tụ tài năng trẻ, các nhà thiết kế, nghệ sĩ, doanh nghiệp, cộng đồng sáng tạo trong và ngoài nước. Không chỉ là hoạt động quảng bá văn hóa, lễ hội đóng góp thiết thực vào việc bảo tồn di sản, đổi mới tư duy và khai thác bền vững nguồn lực văn hóa phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.
Năm 2019, Hà Nội chính thức trở thành Thành phố Sáng tạo thứ 246 trên thế giới và Thủ đô thứ 32 được vinh danh về lĩnh vực Thiết kế trong Mạng lưới Thành phố Sáng tạo toàn cầu của UNESCO. Đây là cột mốc quan trọng, đặt sáng tạo vào trung tâm chiến lược phát triển đô thị: Xây dựng một Hà Nội năng động, toàn diện và bền vững. Trong suốt quá trình đó, Lễ hội Thiết kế Sáng tạo đã đóng góp vai trò hạt nhân trong việc cụ thể hóa định hướng phát triển này.
Bốn mùa lễ hội từ năm 2021 đến nay là bốn thông điệp lớn của Hà Nội: Khơi nguồn sáng tạo, Thiết kế và Công nghệ, Dòng chảy di sản, Đối thoại giữa kiến trúc và nghệ thuật đương đại. Những hoạt động đó đã làm sống dậy các giá trị văn hóa đang bị lãng quên, thúc đẩy các mô hình chuyển đổi không gian sáng tạo, kết nối nghệ nhân - nhà thiết kế - cộng đồng, khơi dậy sức trẻ và nguồn lực chất xám vì Thủ đô.
Bước sang năm 2026, Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội được định hướng phát triển vượt lên một sự kiện thường niên, trở thành một thiết chế sáng tạo đô thị - một hệ sinh thái tập trung thúc đẩy kinh tế sáng tạo, gắn với đời sống cộng đồng, hướng tới tạo dựng môi trường văn hóa năng động và bền vững. Lễ hội sẽ chuyển dịch từ mô hình “tổ chức sự kiện” sang “xây dựng nền tảng sáng tạo lâu dài”, kết nối đa ngành giữa nghệ thuật thị giác - thiết kế - kiến trúc - công nghệ - âm thanh - dữ liệu - thủ công - trình diễn…, tạo nên các trải nghiệm đa giác quan và không gian tương tác mang tính quốc tế.
Phát biểu tại Lễ công bố, bà Vũ Thu Hà - Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội nhấn mạnh: “Hà Nội mong muốn các dự án, ý tưởng và các hành động cụ thể khai thác phát huy giá trị văn hoá, di sản văn hoá vật thể và phi vật thể, làng nghề truyền thống… trở thành các dự án sáng tạo, có tính thương mại và phát triển lâu dài, nơi mọi nỗ lực gìn giữ văn hóa, đổi mới tư duy và phát triển kinh tế được kết nối hài hòa”.
Theo khung hoạt động được công bố, Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2026 sẽ phát triển 8 nhóm chương trình trọng tâm: Triển lãm Sáng tạo; Hội chợ Sáng tạo; Diễn đàn Sáng tạo; Cuộc thi Sáng tạo; Dự án Sáng tạo; Giải thưởng Thiết kế Sáng tạo; Quỹ Sáng tạo; và Cơ sở hạ tầng sáng tạo. Các nội dung này hướng đến xây dựng nền kinh tế sáng tạo - trung tâm kết nối, diễn đàn và thử nghiệm mô hình kinh tế sáng tạo.
Ông Jonathan Wallace Baker - Trưởng Đại diện Văn phòng UNESCO tại Việt Nam khẳng định: “Việc chuyển từ một lễ hội sang xây dựng một hệ sinh thái sáng tạo sẽ tạo ra những cơ hội bền vững cho các nhà thiết kế, nghệ sĩ, doanh nghiệp sáng tạo, sinh viên và cộng đồng. Từ đó, sáng tạo trở thành một thực hành chung - Nơi mọi người cùng tham gia, cùng kiến tạo và đưa vào đời sống hằng ngày.
UNESCO nhiệt liệt ủng hộ hành trình sáng tạo của Hà Nội và vui mừng đồng hành cùng thành phố trên con đường trở thành một không gian của trí tưởng tượng, kết nối và đổi mới”.
Lễ hội năm 2026 cũng mở rộng mạnh mẽ về không gian tổ chức, lan tỏa sáng tạo trên toàn thành phố theo 5 khu vực đặc trưng: Không gian Di sản (Chợ Đồng Xuân - Bắc Qua): chuyển đổi khu chợ truyền thống thành mô hình “chợ kinh tế sáng tạo”; Không gian Kẻ Chợ (Phố cổ Hà Nội): hồi sinh tuyến phố - nghề, tạo ra các “phố hàng sáng tạo”; Không gian Tương lai (mạng lưới công viên đô thị): sân chơi thực nghiệm của giới trẻ và sinh viên; Không gian Sinh thái (Bãi giữa sông Hồng): thí điểm mô hình cộng sinh đô thị - sinh thái; Không gian Cộng đồng (toàn thành phố): khuyến khích tổ chức sự kiện sáng tạo tại các thiết chế văn hóa, thương mại, giáo dục… Những không gian này không chỉ tạo điểm nhấn trải nghiệm mới, mà còn định hướng dài hạn trong chỉnh trang đô thị và phát triển du lịch sáng tạo của Hà Nội.
Để triển khai các định hướng phát triển Hệ sinh thái của Lễ hội, KTS Hoàng Thúc Hào - Phó Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam khẳng định vai trò của giới kiến trúc sư, các nhà thiết kế, các nghệ sĩ, nghệ nhân trong hành trình sáng tạo, thiết kế những không gian văn hoá, nơi các ý tưởng được ươm mầm, thử nghiệm và phát triển thành giải pháp cụ thể cho thành phố, cho cộng đồng: “Hội Kiến trúc sư Việt Nam sẽ tiếp tục đồng hành cùng giới nghề, tiếp tục thúc đẩy sự kết nối liên ngành với các nhà thiết kế, các nghệ sĩ, nghệ nhân trong hành trình sáng tạo, thiết kế những không gian truyền cảm hứng, gắn với đời sống và có sức lan toả dài lâu. Tôi cho rằng đó là một sự cống hiến tận tâm và rất riêng của giới sáng tạo Việt: Sự nhân bản, sự giản dị, chất liệu bản địa, sự gắn kết với cộng đồng và khả năng tái sinh những không gian nhỏ bé nhưng đầy sức sống.
Tôi tin rằng với tầm nhìn mạnh mẽ của Thành phố, sự tham gia rộng rãi của cộng đồng sáng tạo và sự tiên phong của giới kiến trúc, Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội sẽ thành công rực rỡ, Hà Nội sẽ thực sự xứng danh Thành phố sáng tạo, phát triển công nghiệp sáng tạo - nơi di sản được tôn trọng, con người được truyền cảm hứng và tương lai được kiến tạo mỗi ngày”.
Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2026 sẽ chính thức khởi động bằng sự kiện “Tụ hội sáng tạo” vào đầu tháng 1/2026 tại Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục và khu vực hồ Hoàn Kiếm. Sự kiện mong muốn tập hợp trí tuệ và năng lực sáng tạo của toàn xã hội, đồng thời kêu gọi các nguồn lực hợp tác để cùng kiến tạo hệ sinh thái đổi mới cho Thủ đô.
Cũng trong khuôn khổ lễ công bố, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã trao Chứng nhận Không gian văn hóa sáng tạo Hà Nội cho 82 đơn vị đáp ứng đầy đủ tiêu chí tham gia Mạng lưới không gian sáng tạo Thành phố. Đây là minh chứng rõ nét cho nỗ lực của chính quyền trong việc thúc đẩy cộng đồng sáng tạo trở thành chủ thể quan trọng của quá trình phát triển đô thị văn minh, nhân văn và bền vững./.