Trước đó, từ ngày 25/3/2020, Bộ Công Thương và Vật tư Nepal ban hành quyết định tạm ngừng nhập khẩu hồ tiêu (Mã HS: 09041100). Tuy có hiệu lực vào ngày 6/4/2020, nhưng quyết định của Bộ Công Thương và Vật tư Nepal chỉ cho phép thông quan các lô hàng hồ tiêu nhập khẩu vào Nepal đã được mở tờ khai L/C trước ngày 29/3/2020. Theo đó, các doanh nghiệp phải có L/C mở trước 29/3/2020, đồng thời muốn tái xuất các lô hàng khỏi Nepal thì điều kiện quan trọng là phải có đơn xin tái xuất của các nhà nhập khẩu Nepal.

Sau khi Nepal có lệnh tạm ngừng nhập khẩu hồ tiêu, các nhà nhập khẩu tại Nepal không trả chứng từ, không ký đơn để các doanh nghiệp Việt Nam làm thủ tục tái xuất. Bên cạnh đó, các hợp đồng của 13 doanh nghiệp của Việt Nam phần lớn đều không mở L/C. Điều này khiến cho các doanh nghiệp Việt Nam chưa thể tái xuất các lô hàng theo mong muốn.

Đại diện Hiệp hội hồ tiêu Việt Nam thông tin, từ hơn 1 tháng qua, các doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu đã liên hệ với Bộ Công Thương, Đại sứ quán Việt Nam tại Ấn Độ để nhờ hỗ trợ, xin kéo các container hàng trên về Việt Nam

Trong đơn gửi đến Thủ tướng, các doanh nghiệp viết: “Chúng tôi mạo muội làm đơn này khẩn cầu Ngài Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, cùng các quý vị bộ trưởng có các biện pháp can thiệp với Chính phủ nước Nepal và Ấn Độ để hỗ trợ giải cứu các container hàng hạt tiêu đang mắc kẹt dài ngày tại cảng Birgunj-Nepal và biên giới giữa Nepal và Ấn Độ, giúp chúng tôi sớm được tái xuất các lô hàng hồ tiêu nêu trên trở lại Việt Nam”.

Trước thông tin này, Bộ Công Thương đã luôn tích cực tìm các biện pháp hỗ trợ 13 doanh nghiệp. Phía Việt Nam liên tục có các buổi làm việc trực tuyến với phía Nepal để tìm hướng giải quyết khó khăn cho các doanh nghiệp Việt Nam với phương châm, nếu Nepal không thể nhập khẩu hồ tiêu, cần tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Việt Nam được tái xuất các lô hàng đang nằm tại cảng Nepal về nước. Bộ Công Thương thông tin: Bộ Công Thương và Vật tư Nepal cho biết sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam theo đúng quy định pháp luật.

Vụ Thị trường châu Á – châu Phi cho biết: Tính đến đầu tháng 7, mới có một vài nhà nhập khẩu Nepal đồng ý ký đơn xin tái xuất và cung cấp chứng từ tái xuất.

Hiện nay Bộ Công Thương phối hợp Thương vụ Việt Nam tại Ấn Độ (kiêm nhiệm Nepal) tiếp tục họp với Hiệp hội và các nhà nhập khẩu hồ tiêu của Nepal để thuyết phục họ phối hợp, đồng ý ký đơn để các doanh nghiệp của Việt Nam tái xuất các lô hàng.

Tuy nhiên, việc thuyết phục phía Nepal cũng gặp nhiều khó khăn hơn, khi Nepal không có cơ quan đại diện tại Việt Nam và ngược lại (Sứ quán Việt Nam tại Ấn Độ kiêm nhiệm địa bàn Nepal). Bên cạnh đó, tình hình dịch bệnh tại Nepal và Ấn Độ đang tăng trở lại mỗi ngày, Chính phủ Ấn Độ lại đang tái áp dụng lệnh phong tỏa một số bang khiến nhiều doanh nghiệp càng lo lắng.

Để đưa được tất cả lô hàng về nước, các doanh nghiệp Việt Nam cần phối hợp chặt chẽ với cơ quan quản lý nhà nước, đồng thời phải chủ động thuyết phục đối tác của mình đồng ý ký đơn xin tái xuất. Hiện Bộ Công Thương Việt Nam đang làm việc với Bộ Công Thương và Vật tư Nepal để đảm bảo các lô hàng của các doanh nghiệp sẽ được tái xuất về nước sau khi có đầy đủ giấy tờ, đáp ứng các quy định của Nepal.

Từ vụ việc trên, Bộ Công Thương khuyến cáo các doanh nghiệp tham gia hoạt động xuất khẩu, đặc biệt là các doanh nghiệp xuất nhập khẩu với khu vực Nam Á như các thị trường Ấn Độ, Nepal cần có các biện pháp phòng tránh rủi ro.

TÚ ANH