80 năm ngày truyền thống, Hải quan Việt Nam đón nhận Huân chương Chiến công hạng Nhất

Lực lượng nòng cốt trên mặt trận kinh tế - tài chính

Chỉ 8 ngày sau khi Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Bản tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, ngày 10/9/1945, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Võ Nguyên Giáp được uỷ quyền của Chủ tịch Chính phủ lâm thời Việt Nam Dân chủ Cộng hoà đã ký Sắc lệnh số 27/SL thành lập Sở thuế quan và thuế gián thu – tiền thân của Hải quan Việt Nam đã khẳng định vị trí, tầm quan trọng của thuế quan của một quốc gia độc lập.

Từ dấu mốc lịch sử đó, 80 năm qua lực lượng Hải quan Việt Nam đã không ngừng lớn mạnh, trở thành một trong những lực lượng nòng cốt trên mặt trận kinh tế - tài chính, bảo vệ an ninh, chủ quyền quốc gia và hội nhập kinh tế quốc tế. Ôn lại những chặng đường đã qua, Cục trưởng Cục Hải quan Nguyễn Văn Thọ tự hào nhắc lại dòng chảy của lịch sử, tổ chức bộ máy và chức năng, nhiệm vụ của ngành Hải quan đã có nhiều thay đổi theo yêu cầu phát triển của đất nước.

Từ nhiệm vụ thu các loại thuế quan, thuế gián thu, kiểm soát hàng hóa, phương tiện xuất nhập cảnh, chống buôn lậu thuốc phiện, hòa giải, xử lý các vụ vi phạm thuế quan trong kháng chiến chống Pháp (1945-1954) đến tham gia bao vây kinh tế địch, phối hợp với các lực lượng đấu tranh kinh tế với thực dân Pháp trong thời kỳ chiến tranh Đông Dương;

Bước sang cuộc kháng chiến chống Mỹ (1954-1975), Hải quan Việt Nam được giao nhiệm vụ tăng cường kiểm soát biên giới, cửa khẩu, phục vụ công cuộc tái thiết, thu thuế góp phần tăng thu cho Ngân sách nhà nước, đảm bảo hậu phương vững chắc, đồng thời tiếp nhận các chuyến hàng viện trợ từ các nước đồng minh của Việt Nam để chi viện cho chiến trường lớn miền Nam; ngăn chặn buôn lậu, hàng cấm, tài liệu phản động qua biên giới để bảo vệ thị trường trong nước, phối hợp bảo vệ an ninh chính trị, chủ quyền biên giới quốc gia;

Sau năm 1975, Hải quan Việt Nam thống nhất hoạt động trên phạm vi cả nước, tập trung quản lý xuất nhập khẩu trong cơ chế bao cấp, kế hoạch hóa tập trung, kiểm soát hàng hóa, buôn lậu qua biên giới, đảm bảo thu đúng, thu đủ thuế xuất nhập khẩu cho Ngân sách nhà nước trong điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn. Cũng trong giai đoạn này, Hải quan Việt Nam được xác định là “công cụ chuyên chính nửa vũ trang của Đảng và Nhà nước” (tại Nghị quyết của Hội đồng nhà nước về việc thành lập Tổng cục Hải quan trực thuộc Hội đồng Bộ trưởng, năm 1984) đã củng cố, kiện toàn bộ máy tăng sức chiến đấu cho Hải quan Việt Nam.

Bước vào thời kỳ đổi mới từ năm 1986, trong tiến trình xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, vai trò của Hải quan Việt Nam không ngừng được mở rộng và nâng cao, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thực tiễn quản lý. Đây là giai đoạn đánh dấu những bước đột phá quan trọng của ngành Hải quan trên nhiều phương diện, từ hoàn thiện thể chế, hiện đại hóa công nghệ thông tin đến đầu tư trang thiết bị kỹ thuật tiên tiến, phù hợp với thông lệ quốc tế và tiệm cận trình độ của Hải quan các nước phát triển trong khu vực và trên thế giới.

“Với tinh thần cải cách mạnh mẽ, đổi mới toàn diện, ngành Hải quan đã tiên phong trong chuyển đổi số, đơn giản hóa thủ tục, tạo thuận lợi cho thương mại, đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp. Những nỗ lực đó đã góp phần quan trọng, đưa Việt Nam từ một nền kinh tế nông nghiệp nhỏ bé, vươn lên trở thành một trong 20 quốc gia có kim ngạch xuất nhập khẩu lớn nhất toàn cầu”, Cục trưởng Cục Hải quan Nguyễn Văn Thọ khẳng định.

Xây dựng lực lượng Hải quan hiện đại, chuyên nghiệp

Thay mặt lãnh đạo Bộ Tài chính, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng ghi nhận và biểu dương những cống hiến, nỗ lực của tập thể lãnh đạo, công chức, người lao động toàn ngành Hải quan. Để hoàn thành được trọng trách của Hải quan Việt Nam, góp phần hoàn thành sứ mệnh chính trị của ngành Tài chính Việt Nam, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng đề nghị ngành Hải quan cần đẩy nhanh tiến độ xây dựng, hoàn thiện pháp luật về hải quan đảm bảo phù hợp với mô hình tổ chức bộ máy mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả tổ chức thực hiện pháp luật hải quan; coi đây là bước là đột phá và động lực phát triển.

Khẩn trương hoàn thành việc xây dựng Hải quan số, Hải quan thông minh trên nền tảng ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, đáp ứng nhu cầu xử lý tự động tất cả các khâu nghiệp vụ hải quan, thực hiện thủ tục hải quan mọi lúc - mọi nơi - trên mọi phương tiện; bám sát và đánh giá kịp thời, toàn diện tình hình kinh tế trong nước, khu vực và thế giới để chủ động dự báo, kịp thời tham mưu Bộ và chủ động triển khai hiệu quả các giải pháp phù hợp, khả thi nhằm hoàn thành các chỉ tiêu thu NSNN, góp phần thực hiện thành công các mục tiêu phát triển của đất nước.

Hải quan Việt Nam tiếp tục phát huy vai trò cơ quan tham mưu, giúp việc Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, Ban chỉ đạo 389 Bộ Tài chính, Ban Chỉ đạo tạo thuận lợi thương mại (Ủy ban 1899). Thúc đẩy cải cách hành chính, đơn giản hóa thủ tục và triển khai các giải pháp đồng bộ để tạo thuận lợi cho thương mại và thúc đẩy giao lưu hàng hóa qua biên giới; tăng cường xây dựng lực lượng Hải quan Việt Nam theo hướng hiện đại, chuyên nghiệp.

Ghi nhận những đóng góp của lực lượng Hải quan trong suốt chặng đường 80 năm, Đảng, Nhà nước đã trao tặng nhiều phần thưởng cao quý cho tập thể, cá nhân trong ngành Hải quan, trong đó có Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Độc lập, Huân chương Lao động cùng nhiều danh hiệu khen thưởng, thi đua khác.

Tại buổi Lễ kỷ niệm, thừa ủy quyền của Chủ tịch nước, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã trao Huân chương Chiến công hạng Nhất cho Cục Hải quan Việt Nam. Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi trao Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ tặng 10 cá nhân của ngành Hải quan có thành tích xuất sắc./.