Cần bung ra chiếc “lò xo” kinh tế đang bị nén

Hội nghị lần này được tổ chức theo hình thức đặc biệt với quy mô tiếp cận lớn nhất từ trước tới nay, được truyền hình trực tuyến với 63 điểm cầu địa phương, 30 điểm cầu các bộ, ngành cũng như truyền hình trực tiếp trên Đài Truyền hình Việt Nam. Do đó, khoảng 800.000 doanh nghiệp (DN) trên toàn quốc, hơn 5 triệu hộ kinh doanh và nhân dân cả nước có thể theo dõi.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thông tin, Việt Nam trong cuối tháng 3/2020 được dự báo tăng trưởng 4,5% và quý 1 vừa qua đã đạt mức tăng trưởng 3,83%. Mặc dù là mức thấp nhất của quý I trong 10 năm gần đây, song vẫn là mức tăng trưởng khá cao so với bối cảnh chung của thế giới và là mức tăng trưởng cao nhất trong các nước Đông Nam Á.

Thủ tướng CP Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại Hội nghị.

Theo Thủ tướng, trên bình diện kinh tế, tăng trưởng của Việt Nam duy trì được mức cao hơn so với bình quân tăng trưởng mà các nước đạt được trong thời kỳ thuận lợi. Rõ ràng, Việt Nam không quá phụ thuộc vào thị trường thế giới như nhiều ý kiến và đã chứng minh rằng, năng lực nội sinh của kinh tế Việt Nam, của các doanh nghiệp Việt Nam là vô cùng to lớn.

Khẳng định vị trí của doanh nghiệp là lực lượng chủ chốt trên mặt trận kinh tế, từ đóng góp tăng trưởng đến giải quyết việc làm, thu ngân sách, áp dụng tiến bộ kỹ thuật, Thủ tướng nêu ra 3 yêu cầu đối với doanh nghiệp. Một là các doanh nghiệp không được trông chờ, ỷ lại trong phát triển. Thứ hai, doanh nghiệp phải được tái cơ cấu, nâng cao trình độ quản trị để phát triển bền vững. Thứ ba, các cấp, các ngành, đặc biệt là doanh nghiệp áp dụng mạnh mẽ khoa học công nghệ, nhất là cuộc cách mạng 4.0 để nâng cao năng suất.

Thủ tướng cũng đưa ra những vấn đề cần thực hiện ngay để có thể “bung chiếc lò xo kinh tế” sau thời gian bị nén. Theo đó “Lúc này chúng ta phải khởi động lại nền kinh tế, phấn đấu GDP đạt mức tăng trưởng 5%, cao hơn dự báo của IMF và kiểm soát lạm phát dưới 4%”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Muốn đạt mục tiêu này, Thủ tướng đề cập 5 mũi giáp công là thu hút đầu tư từ các thành phần kinh tế, trước hết là đầu tư tư nhân. Kế đó là thu hút đầu tư nước ngoài (FDI), đẩy mạnh xuất khẩu, đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công và khuyến khích tiêu dùng nội địa.

“Yêu nước phải hành động, quyết tâm mạnh mẽ trong điều kiện mới, như lò xo nén lại giờ bật ra để phát triển”, Thủ tướng nói.

Toàn cảnh Hội nghị.

Còn theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, qua khảo sát gần đây cho thấy các DN Việt Nam đã phát huy mạnh mẽ tinh thần đoàn kết, chia sẻ khó khăn, hỗ trợ các DN khác cùng nhau ứng phó, vượt qua thách thức, khó khăn: Khoảng 90% DN được khảo sát sẵn sàng giúp đỡ các DN khác; trên 50% DN thực hiện giãn công nợ cho DN đối tác; gần 50% DN thực hiện giảm giá; gần 40% chia sẻ khách hàng với DN khác; gần 30% DN chia sẻ thị trường; 6% thực hiện cho DN khách hàng vay. Đã có nhiều DN chung vai chia sẻ với Chính phủ trong cuộc chiến chống lại dịch COVID-19.

Đề xuất giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp

Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, theo khảo sát của VCCI đối với các DN bị ảnh hưởng bởi dịch Covid – 19 cho thấy, tới 55% số DN khẳng định sẽ tiếp tục duy trì quy mô sản xuất hiện tại trong quý III/2020, 22% có kế hoạch mở rộng sản xuất kinh doanh, chỉ 21% sẽ thu hẹp quy mô, tạm dừng hoạt động.

Tuy nhiên, Chủ tịch VCCI nhận thấy, dù tình hình doanh nghiệp đã được cải thiện, nhưng vẫn còn rất gian nan và những biện pháp trợ giúp kịp thời từ Chính phủ là vô cùng quan trọng. Điều mong mỏi của cộng đồng doanh nghiệp là Chính phủ, Quốc hội xem xét, bổ sung thêm các sắc thuế, phí cần miễn, giảm; kéo dài thời hạn hoãn các khoản phải nộp, phải trả của doanh nghiệp; nới room – tăng trần hạn mức tăng trưởng tín dụng cho vay.

“Điều quan trọng nhất, doanh nghiệp kiến nghị là các cơ quan và tổ chức có liên quan thúc đẩy thực thi thật nhanh, hiệu quả, minh bạch và công tâm các gói hỗ trợ đã được ban hành” – ông Vũ Tiến Lộc nhấn mạnh.

Ông Lộc đề nghị Chính phủ giao các bộ, ngành phối hợp VCCI, các địa phương và cộng đồng doanh nghiệp triển khai sớm một chiến dịch vận động xúc tiến đầu tư chiến lược ở tầm quốc gia để tiếp cận trực tiếp với đại bản doanh của các chuỗi cung ứng toàn cầu, chủ động tham gia kiến tạo và vận động đưa các công đoạn sản xuất, kinh doanh phù hợp, có giá trị gia tăng cao hơn vào Việt Nam. Đồng thời cho rằng, khó khăn lớn nhất của các doanh nghiệp Việt Nam vào thời điểm này là thị trường tiêu thụ. Vì vậy, cần phát động những tháng cao điểm, ít nhất từ nay đến cuối năm, như phong trào Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam, Người Việt Nam tự hào dùng hàng Việt Nam, để tiếp sức cho doanh nghiệp Việt.

Chia sẻ tiếng nói từ phía doanh nghiệp, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Nguyễn Văn Thân kiến nghị, Chính phủ cần nhanh chóng tăng cường nguồn lực tài chính và con người cho các quỹ bảo lãnh tín dụng, đồng thời giảm bớt các thủ tục bảo lãnh vay; giảm một số tiêu chí đấu thầu, chia nhỏ các dự án lớn; tập trung khai thác thị trường nội địa; cân nhắc việc giãn, giảm thuế cho doanh nghiệp nhỏ và vừa; đưa ra các giải pháp hữu hiệu để thu hút nguồn lực và cần có những giải pháp hữu hiệu, vượt trội để thu hút các nhà đầu tư nước ngoài tham gia vào thị trường Việt Nam.

Các đại biểu tham dự Hội nghị.

Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam Đặng Hồng Anh cũng đề xuất, các giải pháp hỗ trợ nhóm ngành bị ảnh hưởng nặng nề nhất cần được thực hiện khẩn cấp và ngay lập tức, như miễn, giảm và giãn nợ thuế đến cuối năm 2020, giảm lãi vay đến 5%, thậm chí bằng 0%, giãn nợ vay ngân hàng…

Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) Nicolas Audier đánh giá phản ứng của Việt Nam, bao gồm các biện pháp y tế công cộng kịp thời cùng với gói hỗ trợ kinh tế hiệu quả đã được công nhận trên toàn thế giới, như một hình mẫu cho các quốc gia khác.

Những biện pháp mạnh mẽ này đã giúp Việt Nam duy trì thành tích tốt về tăng trưởng kinh tế cũng như làm tăng nguồn đầu tư trực tiếp nước ngoài, đồng thời bảo vệ sức khỏe, phúc lợi của mọi người dân. Cộng đồng DN châu Âu coi Việt Nam là điểm đến an toàn, hấp dẫn, cạnh tranh và kinh doanh. Việt Nam đang có vị thế tốt để đón đầu các cơ hội mới và tiếp tục phát triển kinh tế ổn định nhờ cách tiếp cận chủ động này.

Trong khi đó, ông Trần Bá Dương, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty CP Trường Hải (Thaco) kiến nghị, các bộ, ngành cần cân nhắc hài hòa, tạo ra môi trường kinh doanh minh bạch, phù hợp với kinh tế thị trường chung của thế giới. Việc điều hành phát triển kinh tế sau dịch nên được thực hiện quyết liệt trong các cấp chính quyền từ trung ương đến địa phương.

Quyết tâm sát cánh cùng doanh nghiệp

Tại Hội nghị này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã khẳng định: “Chúng ta cùng đoàn kết, cùng quyết tâm, cùng nhau lập thành tích, hoàn thành nhiệm vụ cao nhất trong năm nay và các năm tiếp theo, đóng góp vào phát triển dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh”.

Bên cạnh đó, Thủ tướng cho rằng, Chính phủ không trực tiếp giúp doanh nghiệp tăng lợi nhuận, nhưng Chính phủ sẽ tìm cách giúp doanh nghiệp tăng năng suất. Doanh nghiệp phải chủ động tham gia vào việc xây dựng và phát triển như một trách nhiệm xã hội. Chính phủ đóng góp vai trò là người bảo trợ xã hội để thực thi theo nguyên tắc công bằng, bình đẳng, minh bạch.

Đối với doanh nghiệp cũng như với các cơ quan Nhà nước, Thủ tướng cho rằng hiện nay cần phải giữ 3 thứ, đó là giữ lao động; giữ thị trường và phát triển thị trường; giữ danh dự, bản lĩnh doanh nhân Việt Nam đổi mới, trung thực và quyết tâm phát triển. Trên tinh thần đó, phải cải cách, tái cơ cấu doanh nghiệp phù hợp với bối cảnh hiện nay.

Thủ tướng đã chỉ ra một số vấn đề lớn mà các cơ quan Nhà nước phải quan tâm xử lý, đó là tạo môi trường tốt cho doanh nghiệp, hợp tác, hỗ trợ doanh nghiệp cả về chính sách, chia sẻ cùng doanh nghiệp. “Đặc biệt, các doanh nghiệp đều mong muốn cần phải giữ ổn định vĩ mô, nhất là giữ lạm phát, giữ giá trị đồng Việt Nam”, Thủ tướng nói.

Các đại biểu tham dự Hội nghị.

Thủ tướng cũng nhắc lại tinh thần không hình sự hoá các quan hệ kinh tế, dân sự. “Các đồng chí kiểm tra, thanh tra nhiều quá cũng ảnh hưởng đến sự phát triển của doanh nghiệp. Chúng ta thực hiện hậu kiểm trong bối cảnh khó khăn này”.

Nâng cao đạo đức công vụ, tạo mọi thuận lợi phát triển này, chủ động tìm nguồn lực cho phát triển, nhất là hạ tầng. Các thành phố lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, các trung tâm lớn, các địa phương có liên quan, các sân bay, bến cảng… đều phải phát triển nhanh, nhất là phát triển dịch vụ logistics ở Việt Nam tốt nhất để giảm chi phí cho doanh nghiệp vì không có hạ tầng thì khó phát triển.

Các hiệp hội đóng vai trò tập hợp thông tin, đặc biệt là những thông tin tiến bộ khoa học kỹ thuật, tiến bộ về quản lý để áp dụng nhanh vào các doanh nghiệp thuộc hiệp hội mình.

Đề cập đến các chính sách hỗ trợ DN bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết thời gian tới, bộ sẽ tập trung thực hiện các giải pháp chủ yếu như tiếp tục bám sát các nội dung về thuế đã báo cáo với Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội để sớm được ban hành và thực hiện tốt sau khi được ban hành là chính sách miễn giảm thuế thu nhập DN với DN nhỏ và siêu nhỏ, điều chỉnh tăng mức giảm trừ gia cảnh của cá nhân người nộp thuế và người phụ thuộc; tiếp tục miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đến hết năm 2025…

Ngành cũng sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ ngành rà soát, cắt giảm các loại phí, lệ phí, giảm chi phí cho DN, người dân; đẩy mạnh thực hiện các giải pháp đã ban hành để doanh nghiệp, người dân nhanh chóng hưởng hỗ trợ theo hướng có lợi nhất.

25 năm nữa Việt Nam có doanh nghiệp tầm cỡ thế giới không? Đó là câu hỏi Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đặt ra cho các DN Việt Nam tại hội nghị. Để biến ước mơ thành hiện thực, Thủ tướng đưa ra 6 đề nghị tới cộng đồng DN. Thứ nhất, các DN yêu tổ quốc, làm gì cũng phải nghĩ đến tổ quốc, thượng tôn pháp luật, có tinh thần chia sẻ. Thứ hai, cần đoàn kết, mất đoàn kết là tự làm yếu mình. Thứ ba, không nản chí, nản chí là tự bỏ cuộc. Thứ tư, năng động, quyết đoán, thụ động lưỡng lự là mất cơ hội. Thứ năm, sáng tạo, thiếu sáng tạo là tự thụt lùi. Thứ sáu, có niềm tin, tự mình chối bỏ mình nếu không có niềm tin.

TRƯỜNG MINH