Đón đầu tương lai báo chí: Kiến tạo mô hình bền vững

Đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ trong phát triển báo chí hiện đại

Ngày 4/6, tại Hà Nội đã diễn ra Hội thảo chuyên đề “Đón đầu tương lai báo chí: Kiến tạo mô hình bền vững”, với các nội dung tập trung vào việc xây dựng niềm tin, sáng tạo và thúc đẩy chuyển đổi công nghệ để báo chí phát triển.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Lê Quốc Minh – Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân nhấn mạnh vai trò của đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ trong sự phát triển báo chí hiện đại. Ông kỳ vọng hội thảo sẽ góp phần thúc đẩy các cơ quan báo chí định hình mô hình hoạt động bền vững, nâng cao chất lượng nội dung và thích nghi hiệu quả với môi trường truyền thông số.

Theo gợi ý của ông Lê Quốc Minh, để thích ứng với những thay đổi đó, các lãnh đạo các cơ quan báo chí nên suy nghĩ nghiêm túc về việc đầu tư các công nghệ mới, nhằm tiếp cận được những độc giả, khán giả trên các nền tảng mới. Từ đó, định hình mô hình hoạt động bền vững, nâng cao chất lượng nội dung và thích nghi hiệu quả hoạt động trên môi trường truyền thông số.

Theo chia sẻ của bà Lê Mai Anh - Giám đốc khu vực Đông Nam Á, Global PR Hub, có tới 42% nhà báo toàn cầu xem việc thay đổi hành vi tiêu thụ thông tin của người dùng là thách thức lớn nhất trong năm 2024, trong khi 58% lo ngại trí tuệ nhân tạo (AI) ảnh hưởng đến chất lượng nội dung và niềm tin đối với báo chí.

Không nằm ngoài xu hướng, Việt Nam được đánh giá là thị trường giàu tiềm năng nhờ sự phát triển nhanh chóng của các nền tảng số. Đồng thời, Việt Nam cũng đối mặt với những áp lực thay đổi từ người dùng, cạnh tranh từ các nền tảng công nghệ và yêu cầu ngày càng cao về chất lượng nội dung.

“Hội thảo là cơ hội để các diễn giả trong ngành cùng chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn, mô hình đổi mới thành công cũng như các công cụ và xu hướng hỗ trợ phát triển báo chí bền vững. Qua đó, góp phần thúc đẩy chiến lược chuyển đổi bài bản, linh hoạt ngành báo chí và truyền thông Việt Nam; khai thác hiệu quả những tiềm lực sẵn có”, bà Mai Anh nói.

Ba trụ cột: Nội dung, kinh doanh và công nghệ

Chia sẻ tại hội thảo, ông Nguyễn Văn Bá, Tổng Biên tập Báo VietnamNet nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng mô hình phát triển báo chí dựa trên ba trụ cột: Nội dung, kinh doanh và công nghệ. Theo ông, báo chí hiện đại không chỉ làm nhiệm vụ đưa tin, mà còn cần mang lại giá trị qua thông tin xác thực, góc nhìn độc lập và trải nghiệm cá nhân hóa. Bên cạnh đó, việc chủ động tạo nguồn thu từ nội dung chuyên sâu và tổ chức sự kiện là hướng đi thiết thực. Công nghệ, đặc biệt là AI, được nhìn nhận như một đòn bẩy chiến lược trong toàn bộ chuỗi sản xuất - xuất bản nội dung.

Dẫn chứng cho điều này, ông Nguyễn Văn Bá nêu một kết quả nghiên cứu cho biết lượng bạn đọc trực tiếp đối với các báo điện tử hiện nay ở mức cao thì đạt khoảng từ 33-35%, còn lại đa phần là chỉ số này thấp, khoảng 15 %.

Đơn cử như ở Vietnamnet - một tờ báo có lượng độc giả lớn, ông Bá cho biết hiện cũng chỉ còn khoảng 15-17% độc giả trực tiếp. Số còn lại là lượng đọc truy cập qua các kênh chia sẻ, kênh phân phối nội dung.

Từ thực tế đó, Tổng biên tập VietNamNet cho rằng mô hình phát triển bền vững báo chí cần xoay quanh ba trụ cột chính: Nội dung, kinh doanh và công nghệ. Ông cho rằng báo chí hiện đại không chỉ dừng lại ở việc đưa tin, mà cần cung cấp các giá trị như thông tin xác thực, góc nhìn độc lập và trải nghiệm nội dung cá nhân hóa.

Song song đó, việc chủ động xây dựng nguồn thu qua nội dung chuyên sâu và tổ chức sự kiện cũng đóng vai trò quan trọng. Công nghệ được nhìn nhận như một đòn bẩy chiến lược, hỗ trợ tối ưu vận hành, cá nhân hóa nội dung và ứng dụng AI trong toàn bộ chuỗi xuất bản.

Từ góc nhìn toàn cầu, đại diện MGID, bà Aliefah Fikri và ông Guillaume Cribier đã trình bày tham luận “Niềm tin, Công nghệ và Chuyển đổi: Thời đại mới của nhà xuất bản”, nhấn mạnh niềm tin là tài sản cốt lõi mà báo chí hiện đại phải xây dựng và bảo vệ. MGID giới thiệu giải pháp MGID+ nhằm giúp các tòa soạn tối ưu hóa quy trình, từ sản xuất nội dung đến quảng cáo, tương tác và doanh thu. Công cụ Web Push Notification cũng được giới thiệu như một giải pháp tăng cường kết nối và giữ chân độc giả.

Khép lại phiên chia sẻ của hội thảo, ông Trần Ngọc Long – Trưởng phòng Truyền thông Đa phương tiện, Báo điện tử VietnamPlus trình bày góc nhìn về “kể chuyện đa phương tiện” như một hướng đi tất yếu trong thời đại số. Việc tích hợp hình ảnh, âm thanh, dữ liệu và yếu tố tương tác không chỉ giúp nội dung trở nên sống động hơn mà còn nâng cao khả năng tiếp cận và giữ chân độc giả. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của tư duy sản phẩm trong nghề báo hiện đại.

Hội thảo “Đón đầu tương lai báo chí: Kiến tạo mô hình bền vững” đã góp phần định hình rõ hơn hướng đi cho ngành báo chí Việt Nam trong giai đoạn mới. Từ các chia sẻ tại sự kiện, có thể thấy rằng, niềm tin, sáng tạo và chuyển đổi công nghệ chính là ba trụ cột then chốt giúp báo chí phát triển vững chắc trong kỷ nguyên số./.