Công bố bản đồ 2 hang động thuộc Công viên địa chất Lạng Sơn

Độc đáo Công viên địa chất toàn cầu UNESCO

Đây là những hang động vừa được các chuyên gia hang động phát hiện và thực hiện các cuộc khảo sát, thám hiểm để xây dựng bản đồ, phục vụ công tác bảo tồn và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động khai thác, khám phá hang động tại Công viên địa chất Lạng Sơn.

Tháng 9/2024, Công viên địa chất Lạng Sơn đã được công nhận là Công viên địa chất toàn cầu và được UNESCO chính thức công nhận danh hiệu Công viên địa chất toàn cầu UNESCO vào tháng 4/2025 vừa qua.

Nằm ở phía đông bắc Việt Nam, Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn có phạm vi bao gồm toàn bộ địa giới hành chính của các huyện Bắc Sơn, Chi Lăng, Hữu Lũng, Lộc Bình, Văn Quan, thành phố Lạng Sơn, một phần địa giới hành chính của huyện Bình Gia và huyện Cao Lộc, với tổng diện tích hơn 4.842 km² cùng dân số gần 627 nghìn người, tương ứng khoảng 58% diện tích và 78% dân số toàn tỉnh.

Theo các nhà khoa học, điều đầu tiên làm nên đặc trưng của Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn chính là giá trị khảo cổ với nhiều di chỉ có niên đại hàng nghìn năm. Tại hang Thẩm Khuyên, Kéo Lèng, các nhà khảo cổ học đã phát hiện những di vật có niên đại từ 30 nghìn đến 470 nghìn năm.

Tại di chỉ Mai Pha, số lượng lớn mảnh gốm, công cụ đá, đồ trang sức có niên đại từ 3.500 tới 5.000 năm đã được phát lộ. Đặc biệt, tại trũng Na Dương (huyện Lộc Bình), nhiều hóa thạch của hệ động - thực vật khổng lồ như cá sấu, rùa, kỳ đà, thực vật hạt kín… có niên đại từ 40–50 triệu năm cũng đã được phát hiện.

Sự đặc biệt của Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn còn ở hình thái các cánh đồng karst riêng biệt, khác hẳn với những tháp, chỏm karst già được định vị tại Cao Bằng hay Hà Giang trước đây.

Đến với Công viên địa chất toàn cầu Lạng Sơn, du khách được chiêm ngưỡng khoảng 200 hang động phong phú, đồ sộ cả về quy mô và tính chất, với những hang khô, hang ướt, hang hóa thạch hay hệ thống các mạch hang ngầm huyền bí… Hệ thống hang động tại đây chủ yếu phát triển theo chiều nằm ngang với tầng tầng lớp lớp các khối thạch nhũ đa dạng, đẹp mắt, tạo nên khung cảnh vừa hùng vĩ hoang sơ, vừa mỹ miều, huyền ảo.

Tìm giải pháp tăng cường tương tác trải nghiệm

Trong chương trình, Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh Lạng Sơn và các chuyên gia quốc tế thông tin những nhiệm vụ trọng tâm giai đoạn 2025–2030 và năm 2026 của Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn; chiến lược phát triển tổng thể của Công viên; giải pháp cải tạo cảnh quan, tăng cường hoạt động tương tác trải nghiệm…

Theo bà Phạm Thị Hương, Trưởng phòng Quản lý Công viên địa chất Lạng Sơn, Trung tâm XTĐTTM&DL tỉnh Lạng Sơn, hiện nay Lạng Sơn đã khai thác du lịch theo 4 tuyến với 38 điểm đến. Hành trình khám phá các tuyến chủ yếu đi qua trục đường quốc lộ 1A, 1B, 4B và 279; mỗi tuyến có từ 7 - 11 điểm tham quan để tạo dựng chương trình du lịch với trải nghiệm đa dạng. Công viên địa chất là một mô hình kinh tế mở, vừa bảo tồn vừa phát huy các giá trị di sản, nâng cao nhận thức, giúp cho cộng đồng tự hào hơn về môi trường sống của mình.

Nhằm bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị của Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn, nhiều chuyên gia cho rằng cần đưa các bản làng của người dân bản địa trong Công viên tham gia vào hoạt động du lịch, tạo cơ sở, hạ tầng du lịch và tương tác trải nghiệm của du khách.

Ông Phạm Hải Quỳnh, Viện trưởng Viện Phát triển Du lịch châu Á (ATI) và Chủ tịch của Hội Du lịch cộng đồng Việt Nam (VCTC) cho biết, để tham gia làm du lịch các làng mới khởi nghiệp thường gặp 3 rào cản lớn: thiếu vốn đầu tư cảnh quan; thiếu hiệu ứng truyền thông ban đầu; và thiếu nguồn thu để tái đầu tư.

Ông Phạm Hải Quỳnh đề xuất triển khai mô hình “Đổi công – Tích vốn” – một chiến lược can thiệp sớm nhằm khắc phục triệt để những rào cản này bằng cách huy động sức mạnh tổng hợp của cộng đồng.

“Chúng ta sẽ biến sự hỗ trợ từ câu chuyện thanh niên khởi nghiệp và phụ nữ khởi nghiệp thành 3 nguồn vốn quý giá cho làng du lịch. Bước đầu, sẽ huy động cộng đồng cùng làm du lịch; tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn, đào tạo để cộng đồng địa phương làm du lịch và được hưởng lợi từ hoạt động này”, ông Quỳnh chia sẻ.

Ông Phạm Văn Mạnh (Công ty Vienam Experess) đưa ra giải pháp xây dựng làng kiểu mẫu với cách làm hay, sáng tạo như Hội thảo làng kiểu mẫu; thu phí tham gia tour… trong bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị của Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn.

Đồng quan điểm đó, ông Eben Farnworth - Giám đốc Công ty Zen Quest Adventures cho rằng nên thu phí tham gia tour leo núi thể thao ở các cấp độ khác nhau cho nhà leo núi thể thao chuyên nghiệp và khách du lịch, đồng thời mời chuyên gia leo núi thể thao nổi tiếng trên thế giới tham gia hoạt động tại Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn...

Cũng tại Hội nghị, Trung tâm XTĐTTM&DL tỉnh Lạng Sơn đã công bố Giải chạy Langson Geopark Ultra Trail 2025, được kỳ vọng là giải chạy trail quốc tế thu hút nhiều vận động viên trong nước và quốc tế. Giải chạy này cũng là hoạt động thiết thực nhằm tăng sức hút của du khách đến với Lạng Sơn. Bên cạnh đó là Lễ ký kết thỏa thuận chiến lược về lĩnh vực truyền thông trong Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn.