Mỗi con đường lớn đều khởi đầu từ một lối mòn nhỏ. Trần Bá Dương bước vào cuộc đời bằng một lối mòn như thế – gồ ghề, chật vật và chẳng có ánh hào quang. Không bằng cấp danh giá từ nước ngoài, không hậu thuẫn tài chính hay quan hệ đặc biệt, ông chỉ có duy nhất một hành trang: Sự bền bỉ.

Chính thứ sức mạnh âm thầm ấy đã đưa ông đi xa, vượt qua những công việc tưởng chừng tầm thường, những khởi đầu lặng lẽ, để rồi tạo nên một hành trình phi thường trong ngành công nghiệp ô tô – nơi ông để lại dấu ấn không chỉ bằng tài năng mà bằng chính tinh thần dấn thân đến tận cùng.

Ông Trần Bá Dương sinh năm 1960 tại Thừa Thiên – Huế, lớn lên trong một gia đình nông dân nghèo đông con tại Đà Lạt. Tuổi thơ ông trải qua nhiều khó khăn, sớm phải phụ giúp mẹ mưu sinh và làm đủ việc để đỡ đần gia đình. Là con thứ năm, ông luôn nhường cơ hội học tập cho các em và sớm hình thành tinh thần tự lập, trách nhiệm từ nhỏ.

Chính trong gian khổ ấy, ý chí vươn lên của Trần Bá Dương dần hình thành và trở nên sắc bén. Không chấp nhận nghịch cảnh, ông luôn học tập chăm chỉ, xem con chữ là con đường duy nhất để thay đổi số phận.

Những năm học cấp ba, dù thiếu thốn mọi thứ từ sách vở, áo ấm đến đôi dép lành nhưng ông luôn nằm trong Top học sinh giỏi, đặc biệt có năng khiếu về Toán và Vật lý. Thầy cô thời ấy vẫn nhớ đến ông như một cậu học trò ít nói, gầy gò, nhưng ánh mắt lúc nào cũng sáng lên khi nói về máy móc, động cơ và xe cộ.

Ước mơ trở thành kỹ sư cơ khí và được làm việc với ô tô, máy móc hiện đại chính là động lực mạnh mẽ thúc đẩy ông thi vào Đại học Bách khoa TP.HCM năm 1978. Đây là giai đoạn khó khăn sau chiến tranh, đất nước vừa thống nhất, điều kiện học tập cực kỳ khắc nghiệt.

Là sinh viên tỉnh lẻ, ông phải sống trong ký túc xá chật chội, bữa cơm chỉ có cơm trắng và chút nước mắm, nhưng Trần Bá Dương vẫn không ngừng học hỏi, tranh thủ thời gian đi làm thêm, sửa xe thuê để có tiền mua tài liệu chuyên ngành.

Dù xuất thân nghèo khó, ông nổi bật nhờ tinh thần tự học mạnh mẽ, tư duy kỹ thuật thực tế và khả năng áp dụng lý thuyết vào thực hành. Nhiều lần trong quá trình học, ông cùng bạn bè tự chế tạo các mô hình máy móc đơn giản, hoặc tham gia sửa chữa xe máy, xe đạp, một phần để thỏa đam mê, một phần để kiếm thêm thu nhập.

Tốt nghiệp với tấm bằng kỹ sư cơ khí ô tô loại khá giỏi từ Đại học Bách khoa TP.HCM vào năm 1982, Trần Bá Dương không chọn con đường ổn định trong các cơ quan Nhà nước vốn phổ biến thời bấy giờ, cũng không nhắm tới vị trí bàn giấy hay quản lý như nhiều người kỳ vọng. Ông tình nguyện bắt đầu từ một vị trí tưởng chừng chẳng liên quan gì đến chuyên môn – thợ kỹ thuật tại Xí nghiệp sửa chữa ô tô Đồng Nai, với công việc đầu tiên là… vét mỡ bò dưới gầm xe tải cũ.

Giữa thời bao cấp, nhà máy sửa xe cũ kỹ, lầy lội, thiếu thốn thiết bị, điều kiện làm việc khắc nghiệt. Những xe tải thời đó phần lớn là xe Liên Xô hoặc Trung Quốc viện trợ từ thời chiến, đã xuống cấp nghiêm trọng. Các kỹ sư trẻ vào làm cũng ít được giao việc đúng chuyên môn. Ông Dương được phân công vào tổ vệ sinh, chuyên trách rút trục láp, tháo cầu xe, vét mỡ bám đầy dưới các bộ phận truyền động – công việc mà nhiều người coi là “cực nhất xưởng”.

Ngày ngày, ông phải bò vào gầm xe, đeo đèn pin trên trán, dùng tay và xẻng nhỏ vét từng lớp mỡ đen đặc quánh như bùn lẫn đất cát. Mùi dầu nhớt, mùi kim loại hoen gỉ, mùi mồ hôi và tiếng búa đập chan chát là không khí thường trực.

Không ít đồng nghiệp cho rằng đó là công việc không dành cho người có học, càng không dành cho một kỹ sư cơ khí vừa tốt nghiệp đại học nhưng ông Trần Bá Dương không hề nản chí. Trái lại, ông coi đây là cơ hội quý giá để hiểu xe từ “ruột gan”, nắm bắt cấu tạo cơ học từng bộ phận, tiếp xúc với thực tế nhiều hơn cả trong phòng thí nghiệm.

Không than phiền, không tự ái, ông Trần Bá Dương luôn tin rằng, làm nghề gì cũng phải bắt đầu từ gốc, những việc nhỏ nhất. Với ông, đôi tay dính mỡ bò có thể rửa sạch, nhưng nếu không từng chui xuống gầm xe, không bao giờ có thể hiểu cặn kẽ cách một chiếc xe vận hành.

Chính vì vậy, dù là kỹ sư đại học, ông vẫn bắt đầu như một người thợ học việc, với một nguyên tắc giản dị mà sâu sắc: “Muốn làm tốt công việc của mình, ngay từ đầu phải học lại như một người thợ và phải giỏi hơn những người thợ không có may mắn được đi học như mình”.

Tinh thần làm việc hăng say, sự cầu thị và óc quan sát nhạy bén đã nhanh chóng khiến ông nổi bật trong đội kỹ thuật. Đến năm 1987, ông được giao trách nhiệm lãnh đạo Đội sửa chữa lưu động – cung cấp dịch vụ sửa chữa tại chỗ cho các đơn vị và doanh nghiệp trong khu vực.

Sau đó, ông tiếp tục thăng tiến: Trở thành Trưởng phòng kỹ thuật và rồi lên giữ chức Quản đốc xưởng sửa chữa (1987–1990), tiếp đến là Quản đốc Xí nghiệp cơ khí – Giao thông Đồng Nai (1991–1997). Giai đoạn này đã trang bị cho ông nền tảng kỹ thuật và quản trị thực tiễn vững chắc, trở thành bước đệm then chốt trước khi khởi nghiệp thành lập THACO

Một trong những bước ngoặt lớn trong giai đoạn này là khi ông đề xuất sáng kiến chuyển đổi tay lái nghịch thành tay lái thuận cho các dòng xe nhập khẩu từ Nhật Bản – điều được Bộ Giao thông Vận tải đánh giá rất cao vào thời điểm đó. Sáng kiến này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí nhập khẩu xe mới, mà còn tạo tiền đề kỹ thuật quan trọng cho việc tái sử dụng xe nhập, mở rộng cơ hội tiếp cận xe tải, xe buýt cho nhiều doanh nghiệp vận tải thời bao cấp.

Sự nghiệp kỹ thuật của ông Trần Bá Dương tại Xí nghiệp Đồng Nai kéo dài trọn một thập kỷ rưỡi và cũng là giai đoạn tôi luyện quan trọng nhất. Ông đi lên hoàn toàn bằng thực lực: Không có ô dù, không xuất thân danh giá, chỉ có sự cần mẫn, khát vọng và kỷ luật nghề nghiệp sắt đá.

Chính môi trường nhà xưởng khắc nghiệt đã cho ông nền tảng để sau này thành công ở quy mô lớn hơn – nơi ông không chỉ vận hành một phân xưởng, mà là cả một tập đoàn công nghiệp có hàng chục nghìn người.

Sau hơn 14 năm làm việc tại Xí nghiệp cơ khí Giao thông vận tải Đồng Nai, từ thợ kỹ thuật đến quản đốc xưởng, rồi lên giám đốc kỹ thuật toàn xí nghiệp, ông Trần Bá Dương đã tích lũy đủ kiến thức, kinh nghiệm lẫn uy tín trong ngành sửa chữa và lắp ráp ô tô.

Trong giai đoạn những năm 1990, Việt Nam bắt đầu công cuộc Đổi mới, nền kinh tế chuyển từ bao cấp sang thị trường, lĩnh vực ô tô dần mở ra cơ hội cho khu vực tư nhân. Nhận thấy cơ hội đột phá chưa từng có, ông Dương quyết định rời bỏ chức vụ ổn định trong khu vực nhà nước, bắt đầu lại từ con số 0.

Ông Trần Bá Dương không chọn con đường ổn định như phần đông kỹ sư thời bấy giờ. Thay vì an phận với vị trí trong một doanh nghiệp nhà nước, ông quyết định khởi nghiệp, không phải vì mưu cầu giàu nhanh, mà để theo đuổi khát vọng lớn: Làm chủ công nghệ, làm chủ sản phẩm, làm chủ tương lai.

Ông từng chia sẻ: “Bước ngoặt đầu tiên của tôi là chọn con đường khởi nghiệp". Nhưng với ông, khởi nghiệp không bắt đầu từ vốn hay cơ hội, mà bắt đầu từ tâm thế. Ông tin rằng, nếu có đủ nguồn lực mà thiếu cái tâm thì vẫn sẽ thất bại.

Ngược lại, nếu sống đúng với nghề, làm thật từ đầu, bắt đầu từ những việc nhỏ nhất với tinh thần kiên trì, tích lũy từng bước một, thì sẽ đến lúc hái quả. “Hãy làm đúng, làm thật ngay từ đầu. Có tâm trước, sống với nghề, làm từ nhỏ đến lớn với sự nỗ lực, kiên trì đó mới là cách khởi nghiệp thành công”, ông Dương nói.

Năm 1997, ông Trần Bá Dương thành lập Công ty TNHH Ô tô Trường Hải tại Khu công nghiệp Biên Hòa 2, Đồng Nai, sau chuyển đổi thành Công ty cổ phần vào năm 2007. Ban đầu, công ty chỉ có quy mô nhỏ, vốn mềm, chủ yếu mua xe đã qua sử dụng từ Nhật và Hàn Quốc để cải tiến rồi phân phối lại.

Văn phòng khi đó chỉ là một căn phòng nhỏ, xưởng vài trăm mét vuông cùng đội ngũ nhân sự ít ỏi, nhưng tinh thần làm việc và cam kết của ông cùng cộng sự là điều nổi bật và đầy truyền cảm hứng.

Giai đoạn đầu, ông Dương làm đủ mọi việc: Từ giám đốc, kế toán, thủ kho đến nhân viên bán hàng. Ban ngày lăn lộn ngoài xưởng, tối về ông lại tự thiết kế quy trình lắp ráp, cải tiến hệ thống tay lái, đèn pha, hộp số...

Khó khăn chồng chất, đặc biệt là trong giai đoạn khủng hoảng kinh tế châu Á 1997–1998, thị trường gần như đóng băng, người tiêu dùng dè dặt với các sản phẩm “nửa cũ, nửa mới”. Thế nhưng, ông không nản. Trái lại, đây chính là lúc ông tìm ra lợi thế cạnh tranh thực sự: Lắp ráp xe tải nhẹ giá rẻ, độ bền cao, phù hợp với điều kiện vận hành Việt Nam.

Năm 2001, Trường Hải bắt đầu sản xuất xe tải thương hiệu của riêng mình, sử dụng linh kiện nhập khẩu từ Hàn Quốc và Đài Loan, lắp ráp tại nhà máy Biên Hòa. Dòng xe tải nhẹ này ngay lập tức được thị trường đón nhận.

Doanh số tăng mạnh, ông Dương quyết định mở rộng quy mô – xây dựng nhà máy quy mô lớn tại Chu Lai – Quảng Nam, nơi sau này trở thành trung tâm công nghiệp ô tô đầu tiên và lớn nhất Việt Nam.

Không chỉ dừng ở xe tải, Trường Hải còn mở rộng sang các dòng xe du lịch, hợp tác chiến lược với các thương hiệu nổi tiếng như Kia (Hàn Quốc), Mazda (Nhật Bản), Peugeot (Pháp) – qua đó tạo thế chân kiềng vững chắc cho toàn bộ hệ sinh thái sản xuất, phân phối, dịch vụ hậu mãi, linh kiện và logistics.

Sự liều lĩnh của ông Dương, nhiều người lúc bấy giờ gọi là “ngông”, nhưng thực tế đó là một tầm nhìn xa trông rộng rằng Việt Nam cần một thương hiệu ô tô do người Việt làm chủ, không thể mãi đi gia công hoặc nhập khẩu.

Năm 2003, khi THACO đang trên đà phát triển, ông Trần Bá Dương đưa ra một quyết định táo bạo rời Biên Hòa, trung tâm công nghiệp phía Nam để đầu tư nhà máy quy mô lớn tại Chu Lai, Quảng Nam, nơi khi đó còn hoang sơ, thiếu hạ tầng, dân cư thưa thớt và giao thông cách trở. Không ít người trong ngành cho rằng đây là bước đi mạo hiểm, thậm chí “liều lĩnh đến ngớ ngẩn” nhưng ông Dương thì nghĩ khác.

Ông nhìn thấy ở Chu Lai không chỉ là một quỹ đất rộng lớn với chi phí thấp, mà còn là cơ hội kiến thiết một hệ sinh thái sản xuất ô tô theo đúng chuẩn quốc tế, điều mà không một khu công nghiệp chật hẹp nào ở miền Nam có thể đáp ứng được.

Và quan trọng hơn, ông muốn THACO không chỉ là một xưởng lắp ráp, mà là một trung tâm công nghiệp đầu cuối, từ nghiên cứu, sản xuất linh kiện, lắp ráp, logistics, đến phân phối.

Với chiến lược đó, ông cùng đội ngũ bắt tay xây dựng Khu phức hợp Chu Lai – Trường Hải, trên diện tích hàng trăm héc-ta. Ban đầu là các nhà máy lắp ráp xe tải và xe bus, rồi mở rộng sang xe du lịch, nhà máy cơ khí, nhà máy linh kiện nhựa, ghế, kính, điện – điện tử… Từ những viên gạch đầu tiên, ông đã thiết kế theo mô hình khép kín như Toyota City ở Nhật hay Detroit của Mỹ.

Điểm đặc biệt ở cách làm của Trần Bá Dương là không phát triển manh mún hay chắp vá theo đơn hàng, mà xây dựng bài bản, tầm nhìn dài hạn, sẵn sàng đầu tư trước cho 10–15 năm sau.

Khi nhà máy sản xuất linh kiện hoạt động, ông tiếp tục đầu tư xây dựng cảng Chu Lai, rồi thành lập THILOGI – công ty logistics vận chuyển hàng hóa trong và ngoài nước. Tiếp đó, ông thành lập trung tâm R&D, nơi hàng trăm kỹ sư được đào tạo bài bản để thiết kế và thử nghiệm sản phẩm ngay tại Việt Nam.

Giai đoạn 2015–2020, THACO Chu Lai trở thành trung tâm công nghiệp ô tô lớn nhất Việt Nam, với sản lượng hàng trăm nghìn xe mỗi năm, hàng chục nghìn lao động, hàng trăm doanh nghiệp vệ tinh trong và ngoài nước tham gia vào chuỗi cung ứng.

Nơi từng là vùng đất cát trắng nay đã trở thành đô thị công nghiệp kiểu mẫu, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế miền Trung từ nông nghiệp sang công nghiệp – dịch vụ.

Chính phủ và các bộ, ngành đánh giá rất cao vai trò của THACO trong việc “đi đầu khai phá vùng đất khó”, biến Chu Lai thành một khu kinh tế chiến lược quốc gia và là điển hình cho mô hình phát triển công nghiệp theo chuỗi giá trị.

Sau khi ổn định hoạt động sản xuất ô tô tại Chu Lai và giữ vững vị thế dẫn đầu thị trường xe thương mại – xe du lịch tại Việt Nam, ông Trần Bá Dương không dừng lại. Ông tiếp tục mở rộng THACO theo mô hình tập đoàn công nghiệp đa ngành tích hợp, dựa trên triết lý: Không phát triển dàn trải mà lựa chọn các lĩnh vực có sự liên kết theo chuỗi giá trị, tạo hiệu ứng cộng hưởng để tối ưu nguồn lực và nâng cao năng lực cạnh tranh tổng thể.

Năm 2010, ông Trần Bá Dương bắt đầu tham gia vào lĩnh vực bất động sản bằng việc góp vốn thành lập Công ty Cổ phần Đầu tư Địa ốc Đại Quang Minh. Dự án mở màn – khu đô thị Sala tại Thủ Thiêm được xây dựng theo hình thức BT (đổi đất lấy hạ tầng).

Sala không chỉ là một khu dân cư cao cấp, mà còn là biểu tượng cho lối phát triển đô thị văn minh: Đồng bộ hạ tầng – giao thông – cảnh quan. Những tuyến đường trọng điểm như đại lộ Mai Chí Thọ, cầu Thủ Thiêm 2, 3, 4 đều có sự tham gia đầu tư của Đại Quang Minh.

Không chạy theo phong trào “bán đất kiếm lời”, ông Dương phát triển Sala theo mô hình dài hạn, đầu tư kỹ lưỡng từng hạng mục, bảo đảm hài hòa giữa thiên nhiên – công trình – cư dân. Chính sự khác biệt này đã giúp khu đô thị trở thành điểm nhấn giữa trung tâm TP.HCM, đóng góp đáng kể vào quy hoạch phát triển bền vững của thành phố.

Chia sẻ về động lực lao động không ngừng nghỉ, ông Dương từng thẳng thắn: “Tôi nỗ lực kinh doanh vì trách nhiệm xã hội, vì triết lý kinh doanh của THACO là tạo ra giá trị phục vụ thông qua sản phẩm và dịch vụ của mình. Vì vậy tôi thấy có lỗi với đất nước, xã hội nếu không tiếp tục làm việc”.

Với ông Dương, doanh nghiệp chỉ là cỗ máy sinh lợi, mà là nền tảng để phát triển con người và thúc đẩy sự tiến bộ của nền kinh tế quốc gia. “Tôi chỉ nghĩ rằng mình phát triển doanh nghiệp, thông qua phát triển doanh nghiệp là phát triển con người, phát triển nền kinh tế. Tuy nhiên, rủi ro là nếu tôi làm sai thì người trả giá lớn nhất lài bản thân tôi, sau nữa là gia đình tôi", ông Dương nói.

Một bước ngoặt đáng chú ý khác là năm 2018, ông Trần Bá Dương quyết định rót hàng nghìn tỷ đồng để tái cơ cấu toàn diện doanh nghiệp nông nghiệp của bầu Đức. Dưới sự vận hành của THACO AGRI, hệ thống canh tác khép kín được triển khai tại Việt Nam, Lào và Campuchia, tập trung vào chuối, dứa, cao su, bò sữa, bò thịt...

Từ một doanh nghiệp thua lỗ triền miên, HAGL Agrico dần lấy lại phong độ, xuất khẩu nông sản sang Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Đông và châu Âu. Điều đặc biệt là ông Dương không chỉ đầu tư tiền, mà đưa vào tư duy quản trị công nghiệp: Cơ giới hóa, quản lý theo tiêu chuẩn số, ứng dụng logistics hiện đại và đầu tư hệ thống kho lạnh chuyên biệt – những yếu tố vốn hiếm thấy trong nông nghiệp Việt.

THACO AGRI nhanh chóng triển khai mô hình canh tác khép kín tại Lào, Campuchia và Việt Nam: Chuối, dứa, chanh leo, cao su, bò thịt, bò sữa... Từ một doanh nghiệp nông nghiệp thua lỗ triền miên, HAGL Agrico dần phục hồi, bắt đầu có lãi, mở rộng xuất khẩu ra Nhật, Hàn, Trung Đông và châu Âu.

Ông Dương không đơn thuần đầu tư vốn mà còn đem tư duy vận hành công nghiệp vào từng khâu sản xuất nông nghiệp: Từ cơ giới hóa, quản trị bằng phần mềm, tiêu chuẩn hóa chuỗi cung ứng, đến đầu tư kho lạnh và trung tâm logistics nông sản.

Để hỗ trợ ngành ô tô và nông nghiệp phát triển toàn diện, ông Trần Bá Dương thành lập THILOGI – đơn vị chuyên trách logistics của THACO. THILOGI đầu tư mạnh vào Cảng Chu Lai, xe đầu kéo, tàu biển, trung tâm phân phối, hệ thống kho ngoại quan…

Không chỉ phục vụ nội bộ, THILOGI còn cung cấp dịch vụ logistics cho các doanh nghiệp bên ngoài, đặc biệt là doanh nghiệp xuất khẩu nông sản, điện tử và linh kiện. Với hạ tầng hiện đại, đội xe container lớn và hệ thống kết nối liên vùng, THILOGI từng bước tham gia chuỗi logistics quốc tế, đưa hàng hóa Việt Nam đi thẳng đến các cảng lớn tại Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, ASEAN...

Đáng chú ý, ông Dương còn đề xuất đầu tư dự án luồng tàu Cửa Lở (Quảng Nam), cho phép tàu trọng tải 50.000 tấn cập bến, mở cánh cửa xuất nhập khẩu trực tiếp cho miền Trung. Tổng vốn đầu tư hơn 7.000 tỷ đồng, hoàn toàn do THACO đề xuất thực hiện.

Tất cả đều vận hành theo mô hình tích hợp, hỗ trợ lẫn nhau, tối ưu hóa chi phí, tạo thế cạnh tranh bền vững. Đây không đơn thuần là mở rộng lĩnh vực, mà là thiết lập một hệ sinh thái kinh doanh đa ngành hiện đại, do chính người Việt sáng lập và điều hành.

Hành trình từ một kỹ sư cơ khí đến người sáng lập tập đoàn đa ngành hàng đầu Việt Nam đã đưa ông Trần Bá Dương trở thành biểu tượng cho thế hệ doanh nhân đổi mới – dấn thân, quyết liệt và chiến lược.

Tính đến năm 2024, THACO Group vận hành trên 6 lĩnh vực cốt lõi: Ô tô, cơ khí – công nghiệp hỗ trợ, nông nghiệp công nghệ cao, đầu tư hạ tầng – bất động sản, logistics và thương mại – dịch vụ. Với hơn 60.000 lao động và tổng doanh thu hàng chục nghìn tỷ đồng mỗi năm, THACO là một trong những tập đoàn tư nhân có đóng góp lớn nhất cho ngân sách Nhà nước.

Riêng tại tỉnh Quảng Nam – nơi đặt Khu phức hợp THACO Chu Lai – doanh nghiệp này nộp ngân sách hàng năm khoảng 20.000–22.000 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng lớn trong thu ngân sách địa phương. Cảng Chu Lai, do THILOGI vận hành, trở thành cảng biển chiến lược miền Trung, phục vụ hàng loạt doanh nghiệp xuất khẩu nông sản và cơ khí trong khu vực.

Nhận định về vai trò và chiến lược phát triển của THACO, TS. Lê Xuân Nghĩa, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia, thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính – Tiền tệ Quốc gia đánh giá: “THACO đã có những bước tiến bài bản, chắc chắn, đi theo đúng quy luật và trình tự phát triển công nghiệp, từng bước tạo ra giá trị gia tăng trong lĩnh vực cơ khí chế tạo”.

Không chỉ dừng lại ở việc nội địa hóa sản phẩm, THACO còn được chuyên gia nhìn nhận là doanh nghiệp tiên phong trong quá trình chuyển mình theo hướng toàn cầu hóa. “Hướng đi của THACO hoàn toàn phù hợp với xu thế thương hiệu toàn cầu, chứ không chỉ dừng ở tầm vóc địa phương hay quốc gia”, TS. Lê Xuân Nghĩa nhấn mạnh.

Chiến lược phát triển có chiều sâu, sự nhất quán trong đầu tư dài hạn, và năng lực tổ chức sản xuất ở quy mô lớn là những yếu tố giúp THACO định hình được vị thế khác biệt trong bản đồ công nghiệp Việt Nam – một doanh nghiệp nội địa nhưng mang tầm vóc khu vực.

Năm 2018, ông Trần Bá Dương lần đầu tiên được Forbes vinh danh trong danh sách tỷ phú USD thế giới, với tổng tài sản ước tính 1,76 tỷ USD. xuất hiện trong danh sách này. Dù trong các năm tiếp theo ông không duy trì thường xuyên trong bảng xếp hạng Forbes, nhưng các tổ chức tài chính quốc tế và truyền thông trong nước đánh giá ông vẫn nằm trong Top 5 người giàu nhất Việt Nam, với tài sản ước tính từ khoảng 1,2 đến 1,5 tỷ USD.

Ông Trần Bá Dương là hình mẫu tiêu biểu của một doanh nhân ít xuất hiện, ít nói, nhưng mỗi bước đi đều mang sức nặng của chiều sâu và thực lực. Ông không điều hành doanh nghiệp từ bàn họp, mà từ chính sự trải nghiệm, từng là kỹ sư, từng lăn lộn dưới gầm xe, từng trực tiếp chỉ đạo vận hành dây chuyền. Sự thấu hiểu cốt lõi ấy giúp ông nhìn ra những mắt xích quan trọng nhất trong hệ thống sản xuất, từ đó thiết kế nên chuỗi giá trị khép kín mang đậm dấu ấn công nghiệp hiện đại.

Mỗi dự án do ông triển khai, từ khu phức hợp Chu Lai, đô thị Sala, đến hệ sinh thái logistics và nông nghiệp công nghệ cao, đều không phải là sự mở rộng đơn thuần. Đó là kết quả của một tầm nhìn dài hạn, tính bằng thập kỷ, với sự chuẩn bị bài bản về hạ tầng, nguồn lực và chiến lược vận hành.

Ông không làm để thắng nhanh, ông làm để vững chắc. Cũng chính vì vậy mà khi phát biểu trước lãnh đạo địa phương, ông không ngần ngại khẳng định: “Đối với THACO, cá nhân tôi không đặt vấn đề về lợi nhuận hơn thiệt. Tôi xin xác nhận làm cách nào cũng được, miễn làm đúng luật”. Câu nói ấy, dưới góc nhìn người khác có thể là hình thức nhưng với ông  đó là cam kết. Và thực tế cho thấy, ông đã biến lời nói ấy thành hành động.

Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng Trần Bá Dương không chỉ là “tỷ phú ô tô”, mà là người đặt nền móng cho một chuỗi giá trị công nghiệp kiểu mới – nơi doanh nghiệp Việt không còn đóng vai trò gia công phụ thuộc, mà tự tin bước ra làm chủ công nghệ, làm chủ sản phẩm, làm chủ thị trường. Một vị kiến trúc sư trong lặng lẽ nhưng đang góp phần vẽ lại bản đồ công nghiệp quốc gia bằng những nét cọ đầy bản lĩnh.

Ông Trần Bá Dương không chỉ là “tỷ phú ô tô” mà còn là kiến trúc sư của chuỗi giá trị công nghiệp Việt Nam hiện đại, nơi mà doanh nghiệp Việt không chỉ gia công, mà làm chủ cả công nghệ, sản phẩm, thị trường và hệ thống.

Bên cạnh đó, ông Trần Bá Dương còn là hình mẫu tiêu biểu cho thế hệ doanh nhân Việt Nam thời kỳ mới đi lên từ gian khó, kiên định với con đường mình chọn và không ngừng mở rộng giới hạn của tư duy chiến lược.

Từ một kỹ sư cơ khí bắt đầu với công việc vét mỡ bò trong nhà máy, ông đã viết nên hành trình đầy cảm hứng, trở thành tỷ phú đô la, chủ tịch một tập đoàn công nghiệp – đa ngành – đa quốc gia có đóng góp to lớn cho nền kinh tế quốc dân.

Trong một lần chia sẻ với thế hệ trẻ, ông Trần Bá Dương nhấn mạnh: "Kinh doanh là leo dốc, cái dốc mỗi ngày một cao hơn, khó hơn, đòi hỏi doanh nghiệp phải mỗi ngày rèn luyện, học tập từ môi trường thực tiễn, biết áp dụng các kinh nghiệm, nguyên lý một cách sáng tạo và giải quyết được những đòi hỏi trong kinh doanh. Nguồn lực tri thức chính là cơ hội của các bạn trẻ, để làm lớn hơn, lớn nhất, soán ngôi một lĩnh vực nào đó”.

THACO hôm nay không chỉ là doanh nghiệp ô tô hàng đầu, mà còn là biểu tượng cho tinh thần kiến tạo và bản lĩnh người Việt trong kỷ nguyên toàn cầu hóa. Những gì Trần Bá Dương đang làm từ ô tô, bất động sản, nông nghiệp, logistics đến cơ khí đều thể hiện một triết lý xuyên suốt sự phát triển doanh nghiệp đi cùng phát triển quốc gia. Ông không chạy theo thành tích ngắn hạn, mà hướng tới xây dựng những nền tảng dài hạn, bền vững và có chiều sâu.

Trong bối cảnh Việt Nam đang khát khao vươn tầm công nghiệp, những câu chuyện như ông Trần Bá Dương không chỉ truyền cảm hứng, mà còn mang lại một niềm tin vững chắc rằng, người Việt hoàn toàn có thể làm chủ công nghệ, hệ thống và tương lai nếu dám bắt đầu, dám nghĩ lớn và kiên trì đến cùng./.