Tìm giải pháp thắp sáng tương lai cho trẻ tự kỷ

Tỷ lệ trẻ tự kỷ ở Việt Nam tăng cao báo động

Theo số liệu do Tổng cục Thống kê công bố đầu năm 2019, Việt Nam hiện có khoảng 6,2 triệu người khuyết tật từ 2 tuổi trở lên, trong đó khoảng 1 triệu người tự kỷ. Ước tính, cứ 100 trẻ sinh ra thì có một trẻ mắc rối loạn phổ tự kỷ. Trong vòng 15 năm trở lại đây, số lượng trẻ tự kỷ tại Việt Nam đã tăng đáng kể và trở thành một vấn đề xã hội rất đáng lưu tâm.

Bức tranh đó càng có thêm những gam màu tối tăm đáng báo động, khi tỷ lệ trẻ em mắc chứng này ước tính lên tới 1% số trẻ sinh ra. Số lượng trẻ tự kỷ tăng nhanh, khi chỉ từ năm 2000 đến năm 2007 đã nhân lên tới 50 lần. Cũng theo thống kê, tự kỷ chiếm 30% số trẻ mắc các khuyết tật học đường.

Thống kê cũng cho thấy, những bất thường của rối loạn phổ tự kỷ gây ảnh hưởng kéo dài suốt đời đến các chức năng cá nhân, gây suy giảm chất lượng sống, suy giảm nguồn nhân lực lao động kéo theo gánh nặng kinh tế lâu dài cho cả gia đình và xã hội.

Các chuyên gia ước tính, hơn 1 triệu trẻ tự kỷ sẽ kéo theo 8 triệu người bị ảnh hưởng trực tiếp. Không chỉ có vậy, mỗi năm sẽ có một con số không nhỏ trẻ tự kỷ bước vào tuổi trưởng thành.

Đặc biệt, khi các em đến tuổi dậy thì, phụ huynh phải đối mặt với rất nhiều vấn đề nan giải. Phần lớn trong số họ phải đối diện với một tương lai mờ mịt khi người thân ngày càng già yếu, chi phí chăm sóc ngày một tăng cao, ít có khả năng lao động để tự nuôi sống bản thân. Tương lai của họ sẽ ra sao, khi cha mẹ không còn nữa cũng là một vấn đề an sinh xã hội gây nhức nhối.

Phát biểu khai mạc, đồng chí Phan Văn Hùng, Phó Tổng Biên tập Báo Nhân Dân cho biết, tọa đàm Tương lai nào cho trẻ tự kỷ do Báo Nhân Dân tổ chức nhằm hướng tới Ngày Thế giới nhận thức về Tự kỷ (2/4).

Theo đồng chí, tại Việt Nam, số trẻ mắc hội chứng này ngày càng gia tăng, và đây không chỉ là mối quan tâm của các bậc phụ huynh mà còn là vấn đề cần sự chung tay của toàn xã hội.

"Mỗi trẻ em sinh ra đều có quyền được yêu thương, được học tập và phát triển. Trẻ tự kỷ không nằm ngoài điều đó. Các em không phải là gánh nặng, mà chính là một phần của xã hội chúng ta, những con người có tiềm năng, có khả năng đóng góp nếu được trao cơ hội phù hợp. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, nhiều trẻ tự kỷ và gia đình vẫn gặp phải vô vàn khó khăn, từ nhận thức xã hội, giáo dục đặc biệt đến các chính sách hỗ trợ", Phó Tổng Biên tập Báo Nhân Dân nêu thực trạng.

Giải pháp thắp sáng tương lai cho trẻ tự kỷ

Tại tọa đàm, Bà Phạm Lan – Giám đốc Trung tâm Giáo dục An Nguyên đã đưa ra một số đề xuất giúp trẻ tự kỷ có một tương lai tương sáng hơn. 

Bà Lan đưa ra đề xuất: 

Một là, cần có kinh phí hỗ trợ cho trẻ tự kỷ, người hỗ trợ chăm sóc trẻ tự kỷ để giảm bớt gánh nặng chi phí trong học tập, sinh sống, học nghề.

Hai là, tôi cũng mong các doanh nghiệp sẽ tuyển dụng những người có rối loạn phổ tự kỷ. Và khi đó, Nhà nước có chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp hỗ trợ trẻ tự kỷ như giảm thuế vào doanh thu. Tôi mong chúng ta có thêm nhiều doanh nghiệp trong lĩnh vực can thiệp trẻ tự kỷ được thành lập theo hình thức xã hội hóa.

Ba là, tôi mong chúng ta sẽ có các nhà sinh hoạt cộng đồng, bệnh viện dưỡng lão dành cho người tự kỷ trưởng thành.

Thứ tư là, để trẻ có kỹ năng về giao tiếp, tự phục vụ, tương tác, giao tiếp xã hội, Nhà nước cần xây dựng các trung tâm chuyên biệt, giáo dục hòa nhập sát với người trưởng thành.

Đặc biệt, Nhà nước cũng cần có chính sách liên quan đến hỗ trợ kinh phí khám chữa bệnh cho người khuyết tật. Để giúp cho trẻ tự kỷ trong tương lai, phải cả xã hội cùng chung tay mới có giải pháp. Muốn vậy, phải nâng cao nhận thức cho cả xã hội biết về rối loạn phổ tự kỷ. Chúng tôi cũng mong các cơ quan truyền thông viết bài thực tế về người tự kỷ để cả cộng đồng cùng chung tay giúp cho các em, bà Lan kết luận.

Đẩy mạnh hướng nghiệp cho trẻ tự kỷ

Nhà báo Hữu Việt tại tòa đàm đã đặt câu hỏi về việc hướng nghiệp cho trẻ tự kỷ, đặc biệt là với các bạn qua giai đoạn dậy thì mà chúng ta cần lưu tâm. Trả lời câu hỏi này, theo Giám đốc Trung tâm Phát triển Cộng đồng Our Story Nguyễn Thị Thu, về tương lai của trẻ tự kỷ, nhưng còn một vấn đề nữa mà chúng tôi luôn trăn trở là câu chuyện làm sao để tìm kiếm đầu ra cho những sản phẩm mà các bạn trẻ tự kỷ làm, rằng ai sẽ là người trả tiền cho các bạn ấy.

Như nhiều trung tâm khác, Trung tâm Phát triển Cộng đồng Our Story của chúng tôi cũng dạy các kỹ năng cơ bản cho trẻ tự kỷ. Chúng tôi đi từng khâu một, dần dần dạy cho từng bạn những kỹ thuật cần thiết để có thể đáp ứng yêu cầu công việc. Mong muốn mà tôi hướng tới là 80% nhân sự trong doanh nghiệp này là các bạn trẻ tự kỷ. Bà Thu nói

Tôi cho rằng, không nên xem trẻ em tự kỷ là những người thiếu khả năng hay có phần yếu kém so với nhiều người khác. Thực tế, các bạn làm rất giỏi, rất đúng quy trình và tốc độ còn nhanh hơn người bình thường.

Hiện tại, những sản phẩm do các con làm ở trung tâm chúng tôi được xuất khẩu ra thị trường quốc tế. Và khi bán những sản phẩm này, chúng tôi không tiếp thị là do các bạn tự kỷ làm để lấy lòng thương, lòng đồng cảm. Những đơn vị nhập khẩu đều căn cứ vào chất lượng sản phẩm. Và khi mua xong, thấy tờ giấy cảm ơn được đính kèm trong đó, lúc ấy, họ mới biết là sản phẩm do những bạn trẻ tự kỷ làm.

Tôi hy vọng các doanh nghiệp có thể chung tay, chấp nhận người tự kỷ tham gia vào các khâu sản xuất trong doanh nghiệp của mình. Tôi cũng rất tự hào khi giờ đây, có 2 bạn trẻ bên tôi đã hòa nhập được với cộng đồng. Một bạn trong đó hiện đang làm công nhân tại một công ty may ở địa phương, tuy chỉ đảm nhận công việc nhỏ nhưng bạn ấy đã và đang làm rất tốt. Bà Thu kỳ vọng.

Kết luận buổi tọa đàm, Nhà báo Phan Thanh Phong, Trưởng Ban Chuyên đề, Báo Nhân Dân nhận xét, sau 3 tiếng trao đổi, các chuyên gia đã có nhiều ý kiến đóng góp chất lượng, sát thực tiễn. Thời gian vừa qua, Báo Nhân Dân cũng đã có nhiều tuyến bài giúp nâng cao nhận thức về vấn đề trẻ tự kỷ.

Theo nhà báo Phan Thanh Phong, đây là buổi tọa đàm đầu tiên mà Ban Chuyên đề, Báo Nhân Dân mời đại diện các cơ quan chức năng, chuyên gia, đại diện các trung tâm, đại diện các gia đình có con em trong nhóm trẻ tự kỷ. Các khách mời của buổi tọa đàm đã cùng chia sẻ những câu chuyện về thực trạng chăm sóc trẻ tự kỷ và đề xuất các giải pháp để giúp đỡ các em trong tương lai.

Nhà báo Phan Thanh Phong chia sẻ: "Tại buổi tọa đàm hôm nay, chúng tôi hết sức đồng cảm với gánh nặng của các gia đình có con tự kỷ. Tất cả nội dung buổi tọa đàm hôm nay sẽ được Báo Nhân Dân lan tỏa ý kiến tới độc giả, góp một tiếng nói để nâng cao nhận thức cho cộng đồng về trẻ tự kỷ, để cộng đồng cùng chung tay tìm ra giải pháp, hỗ trợ giúp đỡ tích cực tới các em trong tương lai"./.