Đối với bà Mai Kiều Liên, Vinamilk không chỉ là một công ty để điều hành, mà là một sứ mệnh sống còn – nơi bà dồn tâm huyết để xây dựng từ những viên gạch đầu tiên, đưa thương hiệu Việt vươn ra toàn cầu và góp phần cải thiện sức khỏe dinh dưỡng cho hàng triệu người dân. Trên thương trường, bà là một CEO bản lĩnh; trong ngành sữa, bà là người thắp lửa cho cả một thế hệ.

Từ một kỹ sư trẻ trở về sau những năm tháng du học, bà bắt đầu tại một nhà máy sữa thời hậu chiến – nơi thiết bị còn cũ kỹ, nguyên liệu thiếu thốn và thị trường gần như trống rỗng. Nhưng chính tại đó, bà gieo mầm cho một hành trình phi thường: Đưa một doanh nghiệp quốc doanh nhỏ bé thành “gã khổng lồ ngành sữa” của khu vực, vươn tầm thế giới, với hơn 250 sản phẩm, xuất khẩu đi hơn 60 quốc gia và vùng lãnh thổ và trở thành niềm tự hào quốc gia trên bàn thương mại toàn cầu.

Giữa những cơn xoáy dữ dội của thị trường, bà chọn đi như một dòng sông sâu vững chãi, kiên định, bền bỉ và không ngừng làm mới mình. Trong thời đại kinh tế tư nhân dần trở thành lực đẩy chủ lực của nền kinh tế, bà Mai Kiều Liên chính là minh chứng sống động rằng một doanh nhân thực thụ không cần lời nói hoa mỹ, mà chỉ cần tạo ra giá trị thực và để thời gian chứng minh.

Không ai sinh ra đã là lãnh đạo. Càng hiếm hơn những người lãnh đạo bước ra từ phòng thí nghiệm kỹ thuật, từ những dây chuyền sản xuất còn xập xệ, cũ kỹ sau chiến tranh, để rồi trở thành kiến trúc sư trưởng của một thương hiệu quốc gia mang tầm vóc quốc tế. Bà Mai Kiều Liên là một ngoại lệ như thế – một câu chuyện đi lên không ồn ào nhưng đầy nội lực, như chính cách bà lựa chọn để đi qua hơn bốn thập kỷ chuyển mình của nền kinh tế Việt Nam.

Sinh năm 1953 tại Paris (Pháp) trong một gia đình trí thức. Năm 1957, khi mới lên bốn tuổi, bà cùng gia đình trở về nước giữa lúc chiến tranh còn khốc liệt, tương lai của đất nước vẫn mờ mịt phía trước. Từ đó, những năm tháng tuổi thơ của bà gắn liền với Hà Nội – nơi bà học phổ thông tại Trường Trưng Vương và sớm bộc lộ tư duy logic, tính kỷ luật cao và khát vọng làm điều gì đó thực sự hữu ích cho cộng đồng.

Sau này, bà được Nhà nước cử sang Moskva, Liên Xô học ngành Chế biến sữa – một ngành gần như chưa được nhiều người Việt biết đến thời đó. Trước lựa chọn tưởng chừng đơn giản nhưng mang tính định hướng cả đời, bà đã viết thư hỏi ý kiến cha mình – một cán bộ ngoại giao giàu trải nghiệm và suy tư về đất nước sau chiến tranh.

Câu trả lời ngắn gọn nhưng đầy thuyết phục của ông đã trở thành kim chỉ nam cho bà trong suốt hành trình sự nghiệp: “Chỉ có sữa mới giúp khắc phục tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ em và cải thiện sức khỏe người dân sau chiến tranh”.

Từ đó, bà Mai Kiều Liên không chỉ học vì một tấm bằng kỹ sư, mà mang trong mình một niềm tin sâu sắc: Ngành sữa không đơn thuần là một ngành sản xuất – đó là hành trình nâng cao thể trạng, cải thiện chất lượng sống, đặc biệt cho trẻ em Việt Nam. Suốt gần nửa thế kỷ sau này, mọi lựa chọn của bà – từ chiến lược sản phẩm, đầu tư nhà máy, phát triển vùng nguyên liệu… đều xoay quanh câu hỏi cốt lõi: “Làm sao nâng cao chất lượng dinh dưỡng và sức khỏe cho người dân, đặc biệt là trẻ em”?

Năm 1976, sau khi tốt nghiệp loại giỏi và trở về nước, bà được phân công công tác tại Công ty Sữa – tiền thân của Vinamilk ngày nay. Khi ấy, Vinamilk chỉ là một tổ hợp gồm ba nhà máy sữa nhỏ tại Sài Gòn, được tiếp quản từ các doanh nghiệp nước ngoài sau giải phóng. Thiết bị cũ kỹ, nguyên liệu phụ thuộc nhập khẩu, nhân lực thiếu chuyên môn – tất cả tạo nên một bức tranh khởi đầu không dễ dàng. Nhưng cũng chính ở đó, bà bắt đầu hành trình của mình với vai trò kỹ sư công nghệ, lặng lẽ học hỏi, cải tiến và dẫn dắt từng dây chuyền sản xuất.

Từ những trải nghiệm thực tế đó, bà dần hình thành tầm nhìn chiến lược về một ngành sữa phát triển bền vững tại Việt Nam. Cùng các cộng sự, bà từng bước đặt những viên gạch đầu tiên, xây dựng nền móng cho ngành sữa hiện đại. Bà là người khởi xướng cuộc "cách mạng trắng" – phong trào chăn nuôi bò sữa bắt đầu từ Củ Chi, Hóc Môn (TP.HCM), sau đó lan rộng ra nhiều tỉnh, thành trên cả nước. Cuộc cách mạng này không chỉ xóa bỏ định kiến “Việt Nam không thể phát triển đàn bò sữa”, mà còn tạo nền tảng vững chắc cho ngành chăn nuôi bò sữa quy mô lớn, hiện đại như ngày nay.

Sự nhạy bén, khả năng ra quyết định nhanh và chính xác, cùng tư duy tổ chức khoa học đã giúp bà dần được giao phó những vị trí quản lý cấp cao. Đến năm 1984, bà giữ chức Phó Giám đốc Kỹ thuật, rồi Phó Tổng Giám đốc. Đến cuối năm 1992, bà chính thức trở thành Tổng Giám đốc của Vinamilk. Trong một ngành nghề còn nhiều thách thức về nhận thức, cơ sở hạ tầng và thị trường, một người phụ nữ lãnh đạo ở vị trí cao nhất của doanh nghiệp sữa quốc gia là điều không tưởng. Nhưng bà đã làm được – không phải bằng quyền uy mà bằng năng lực thật và những thành quả rõ ràng qua từng con số, từng cải tiến vận hành cụ thể.

Từ những năm đầu thập niên 90, bà đã bắt đầu đặt nền móng cho chiến lược nội địa hóa nguyên liệu, phát triển vùng nguyên liệu sữa tươi trong nước và hiện đại hóa sản xuất – điều mà lúc ấy ít doanh nghiệp nào nghĩ đến. Bà tin rằng muốn phát triển bền vững, Vinamilk không thể mãi phụ thuộc vào nguồn sữa bột nhập khẩu và Việt Nam hoàn toàn có thể làm chủ chuỗi giá trị ngành sữa nếu đi theo hướng bài bản và có tầm nhìn dài hạn.

Chính tư duy “vĩ mô” ấy đã khiến bà Mai Kiều Liên không chỉ là người điều hành giỏi mà còn là một nhà hoạch định tầm nhìn chiến lược. Bà không vận hành Vinamilk như một công ty đơn thuần bán sữa mà như một cấu trúc kinh tế tích hợp – từ nông trại, nhà máy đến hệ thống phân phối, thương hiệu, thị trường và cả chính sách quốc gia về dinh dưỡng.

Cuối thập niên 90, làn sóng đầu tư nước ngoài (FDI) đổ vào Việt Nam mở ra cơ hội mới nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức cho các doanh nghiệp nội địa. Liên doanh với đối tác ngoại trở thành xu hướng phổ biến, trong đó khối FDI thường nắm giữ tới 70% cổ phần và quyền điều hành. Trong bối cảnh đó, bà Mai Kiều Liên và các cộng sự tại Vinamilk đã lựa chọn một con đường khác: Không liên doanh, không đánh đổi thương hiệu Việt.

Bà tin rằng Vinamilk sở hữu đủ năng lực nội tại, từ đội ngũ đến công nghệ và sự am hiểu thị trường, để có thể tự đứng vững và phát triển mà không cần phụ thuộc vào vốn ngoại. “Có Vinamilk ngày nay là nhờ quyết định đó”, bà từng chia sẻ khi nhìn lại bước ngoặt quan trọng này.

Đó không chỉ là một quyết định kinh doanh mà là biểu hiện rõ nét của bản lĩnh lãnh đạo và tinh thần kiên định giữ gìn giá trị Việt giữa thời kỳ hội nhập đầy biến động.

Sau chiến tranh, Vinamilk được giao tiếp quản một nhà máy sản xuất sữa bột trong tình trạng gần như “tay trắng”: Không bản vẽ kỹ thuật, không vốn đầu tư, không chuyên gia hỗ trợ. Các đơn vị tư vấn nước ngoài khi đó ước tính chi phí phục hồi có thể lên tới 2,7-3 triệu USD – một con số gần như bất khả thi trong bối cảnh kinh tế còn nhiều khó khăn.

Tuy nhiên, với bản lĩnh của người lãnh đạo dám nghĩ, dám làm, bà Mai Kiều Liên đã không chọn con đường chờ đợi đầu tư hay kêu gọi hỗ trợ quốc tế. Thay vào đó, bà cùng đội ngũ kỹ sư trong nước tự mày mò, sửa chữa, phục hồi từng chi tiết máy móc, quyết tâm đưa dây chuyền trở lại hoạt động.

Và vào ngày 26/3/1988, mẻ sữa bột đầu tiên chính thức ra đời – không chỉ là sản phẩm đầu tiên của Vinamilk mà còn là mốc son mở đầu cho ngành sản xuất sữa bột tại Việt Nam.

Khoảnh khắc đó minh chứng rõ nét cho tinh thần “không có gì là không thể” của người phụ nữ được mệnh danh là “người đàn bà thép” – người không chỉ tạo dựng một thương hiệu, mà còn đặt nền móng cho cả một ngành công nghiệp quốc gia từ những điều tưởng chừng không thể.

“Táo bạo” và “quyết tâm” – đó là hai từ khóa mà Vinamilk chọn để nói về chính mình khi công bố bộ nhận diện thương hiệu mới vào năm 2023, kèm theo thông điệp ngắn gọn mà đầy nội lực: “Vẫn như thế, từ 1976”.

Tinh thần ấy không đơn thuần là một khẩu hiệu mang tính thời điểm, mà đã hiện diện rõ nét trong suốt hành trình phát triển của doanh nghiệp – từ những bước đi đầu tiên vươn ra thế giới đến việc kiến tạo nền tảng cho ngành sữa Việt Nam hiện đại.

Một trong những dấu mốc tiêu biểu thể hiện tinh thần ấy là năm 1997, khi bà Mai Kiều Liên với vai trò Tổng Giám đốc quyết định tham gia chương trình “đổi dầu lấy lương thực” của Chính phủ Iraq. Khi ấy, để có cơ hội thử sức ở thị trường quốc tế, Vinamilk đã chủ động tài trợ 2 container sữa bột dành cho trẻ em Iraq. Sau quá trình kiểm định nghiêm ngặt và chuyến thăm trực tiếp nhà máy, Chính phủ Iraq đã đề nghị Vinamilk cung cấp 300 tấn sữa trong vòng 3 tháng – một đơn hàng đòi hỏi cao về sản lượng, thời gian và hậu cần. Không mất nhiều thời gian để cân nhắc, bà Mai Kiều Liên lập tức đồng ý – như một lời khẳng định năng lực và bản lĩnh của doanh nghiệp Việt Nam trên sân chơi toàn cầu.

Tinh thần tiên phong ấy tiếp tục được thể hiện rõ nét vào năm 2013, khi Vinamilk dưới sự dẫn dắt của nữ CEO chính thức khánh thành hai siêu nhà máy sữa có quy mô lớn, ứng dụng công nghệ và trang thiết bị hiện đại bậc nhất thế giới. Ngay từ thời điểm đi vào hoạt động, công suất của hai nhà máy này đã gấp nhiều lần tổng công suất của Vinamilk khi đó, đồng thời tích hợp những công nghệ chưa từng có tiền lệ tại Việt Nam như robot vận chuyển thông minh, hệ thống kho tự động...

Cột mốc mang tính đột phá này không chỉ giúp Vinamilk gia tăng mạnh mẽ năng lực cạnh tranh trên thị trường toàn cầu, mà còn góp phần định vị lại hình ảnh ngành sữa Việt Nam trên bản đồ thế giới, từ một quốc gia không có lợi thế về ngành sữa trở thành nước sở hữu những nhà máy sản xuất hiện đại hàng đầu khu vực.

Từ bước đi tiên phong ấy, đến nay, sản phẩm của Vinamilk đã có mặt tại 63 quốc gia và vùng lãnh thổ, và hành trình vẫn chưa dừng lại. Những đơn hàng đầu tiên không chỉ mang ý nghĩa thương mại mà là lời tuyên bố đầy bản lĩnh về khát vọng hội nhập và sức bật của một thương hiệu Việt Nam đúng nghĩa.

Sau hơn ba thập kỷ giữ vai trò điều hành cao nhất tại Vinamilk, bà Mai Kiều Liên đã dẫn dắt doanh nghiệp đi qua những giai đoạn chuyển mình quan trọng của nền kinh tế, từ bao cấp sang thị trường, từ nội địa ra thế giới, hành trình lãnh đạo của bà Mai Kiều Liên tiếp tục đối mặt với một thử thách chưa từng có: Đại dịch Covid-19. Nhưng cũng chính trong khủng hoảng toàn cầu này, tư duy lãnh đạo vĩ mô và bản lĩnh điều hành linh hoạt của bà một lần nữa thể hiện một cách rõ nét.

Trong cơn bão mang tên Covid-19, khi hầu hết doanh nghiệp buộc phải co cụm để phòng thủ, Vinamilk lại lựa chọn chuyển mình mạnh mẽ. Dưới sự dẫn dắt của bà Mai Kiều Liên – một vị thuyền trưởng điềm tĩnh và quyết đoán – doanh nghiệp không chỉ giữ vững hoạt động sản xuất mà còn bước vào một giai đoạn tái định hình chiến lược toàn diện.

Ngay khi dịch bệnh bùng phát, bà xác lập nguyên tắc “5K nội bộ” – một kim chỉ nam không chỉ bảo vệ sức khỏe nhân viên mà còn duy trì sản xuất và giữ vững chuỗi cung ứng xuyên suốt đại dịch. Nhờ đó, khi nhiều doanh nghiệp đối mặt với tê liệt sản xuất, Vinamilk vẫn hoạt động ổn định và an toàn, đảm bảo cung ứng liên tục cho thị trường. Năm 2021, Vinamilk được Chính phủ ghi nhận là một trong những doanh nghiệp điển hình thực hiện thành công “mục tiêu kép” – chống dịch hiệu quả và phát triển kinh tế bền vững.

Tuy nhiên, bản lĩnh của nhà lãnh đạo không dừng ở việc bảo toàn mà ở khả năng xoay chuyển tình thế. Với tinh thần “biến nguy thành cơ”, bà Mai Kiều Liên thúc đẩy mạnh mẽ chiến lược mở rộng quốc tế. Dù thế giới đóng cửa, Vinamilk vẫn tăng trưởng xuất khẩu trên 10% trong năm 2021, mở thêm hai thị trường mới và nâng tổng kim ngạch xuất khẩu lên hơn 2,6 tỷ USD. Các sản phẩm sữa Việt xuất hiện tại các hội chợ quốc tế lớn như Dubai, Thượng Hải, Nhật Bản – sẵn sàng đón đầu giai đoạn tái mở cửa toàn cầu.

Song song đó là một cuộc "lột xác toàn diện": Chuyển đổi số được đẩy nhanh, thương hiệu được cải tổ, sản phẩm – bao bì – trải nghiệm người dùng được làm mới triệt để. Tuy vậy, theo bà, có một giá trị cốt lõi không bao giờ được thay đổi: Chất lượng.

“Nguyên tắc hoạt động của Vinamilk trong gần 50 năm qua là cái gì tốt nhất là làm. Vì chúng tôi luôn nghĩ rằng, thực phẩm là sản phẩm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người, khi đã vào cơ thể thì không có cơ hội sửa sai. Vì vậy, phải đảm bảo chất lượng tốt nhất”, bà Liên chia sẻ

Triết lý điều hành của bà được đúc kết bằng ba từ khóa: Tự chủ – Quyết liệt – Thiện tâm, phản ánh một phong cách lãnh đạo đậm chất doanh nhân Việt Nam trong thời đại toàn cầu hóa có trách nhiệm.

Không dừng lại ở việc ứng phó với khủng hoảng, bà Mai Kiều Liên còn mở đường cho những bước ngoặt chiến lược dài hạn. Cuối năm 2021, Vinamilk công bố khoản hợp tác đầu tư lên đến 500 triệu USD với tập đoàn Sojitz (Nhật Bản), đồng thời khởi động dự án nhà máy sữa công nghệ cao tại Hưng Yên – dự kiến sản xuất 400 triệu lít/năm, với tổng vốn đầu tư 200 triệu USD. Đây không chỉ là một cú hích tăng trưởng, mà còn khẳng định tầm nhìn chiến lược và năng lực dẫn dắt quốc tế của bà trong vai trò người đứng đầu.

Từ những biến cố bất ngờ đến những cơ hội chiến lược, bà Mai Kiều Liên luôn chứng minh một điều: Tư duy vĩ mô không nằm ở những khẩu hiệu lớn, mà ở khả năng nhìn xa – nghĩ sâu – hành động linh hoạt, với một niềm tin kiên định vào giá trị cốt lõi.

Không chỉ là người chèo lái doanh nghiệp tỷ đô, bà Mai Kiều Liên còn là kiến trúc sư mô hình lãnh đạo doanh nghiệp Việt trong kỷ nguyên mới – nơi chuyên nghiệp, minh bạch và trách nhiệm trở thành giá trị cốt lõi. Hơn 20 năm trước, bà đã nhận định: Cạnh tranh không nằm ở giá hay sản lượng mà ở chất lượng thực sự và niềm tin bền vững của người tiêu dùng.

Dưới tầm nhìn của bà, Vinamilk đã thiết lập hệ thống quản trị doanh nghiệp được xem như hình mẫu tại Việt Nam: Niêm yết minh bạch, kiểm toán quốc tế, báo cáo ESG đều đặn từ năm 2012, và đầu tư bài bản vào R&D lẫn quản trị chuỗi giá trị khép kín – từ trang trại, nhà máy đến người tiêu dùng toàn cầu.

Từ việc sản xuất sữa tươi và sữa bột trẻ em đạt chuẩn organic châu Âu đầu tiên tại Việt Nam, đến việc đưa ra loại sữa tươi đầu tiên trên thế giới đạt chứng nhận Clean Label Project – một trong những chứng chỉ uy tín nhất về độ tinh khiết và an toàn sản phẩm – Vinamilk đã cho thấy: Chất lượng không chỉ là khẩu hiệu, mà là năng lực thực thi cụ thể, nhất quán và bền bỉ.

Đó cũng là nền tảng để doanh nghiệp xây dựng và duy trì hệ thống 15 trang trại bò sữa chuẩn quốc tế như EU Organic, Global GAP và Global SLP, hướng đến mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050 – một tầm nhìn được hoạch định cụ thể bằng lộ trình: Giảm 15% phát thải khí nhà kính vào năm 2027, 55% vào năm 2035 và đạt Net Zero vào 2050, theo tiêu chuẩn quốc tế PAS 2060:2014.

Để hiện thực hóa chiến lược này, Vinamilk triển khai 8 trụ cột ESG xuyên suốt, từ nguyên liệu bền vững, năng lượng tái tạo, bao bì phát thải thấp, logistics xanh, sản phẩm carbon thấp, đến các bể hấp thu carbon, trồng cây phủ xanh, và đặc biệt là trách nhiệm với cộng đồng trong toàn bộ chuỗi giá trị. Hiện toàn bộ hệ thống trang trại và nhà máy của Vinamilk đã lắp đặt điện mặt trời, sử dụng năng lượng sinh học như biomass, biogas, CNG thay thế nhiên liệu hóa thạch – giúp năng lượng xanh chiếm tới hơn 87–89% tổng tiêu thụ.

Theo PGS.TS. Đặng Văn Thanh, Phó chủ nhiệm Ủy ban kinh tế và ngân sách của Quốc hội khóa XI, Chủ tịch Hội đồng quản lý Viện IDE: “Chuyển đổi xanh đã trở thành xu hướng tất yếu buộc doanh nghiệp phải tích hợp chặt chẽ với chiến lược phát triển. Khi tính bền vững được đưa vào hệ thống và quy trình vận hành, doanh nghiệp có thể đạt mục tiêu chuyển đổi một cách hiệu quả, đồng thời nâng cao lợi thế cạnh tranh trên thị trường toàn cầu”.

Vinamilk chính là minh chứng rõ nét cho nhận định ấy. Sự chuyển mình không chỉ mang tính hình thức, mà đi sâu vào lõi vận hành – nơi đổi mới chiến lược, chuyển đổi công nghệ, văn hóa doanh nghiệp và định hình năng lực lãnh đạo kế thừa cùng tồn tại và phát triển.

Một điểm nổi bật khác trong tư duy lãnh đạo của bà Mai Kiều Liên là sự chuẩn mực về xây dựng đội ngũ nhân sự kế thừa. Vinamilk không vận hành theo mô hình gia đình hóa, mà phát triển dựa trên hệ thống quản trị chuyên nghiệp, minh bạch. Sự phát triển của đội ngũ không dựa vào quan hệ, mà dựa trên năng lực, đạo đức nghề nghiệp và tinh thần học hỏi.

Không phải ngẫu nhiên mà Vinamilk luôn nằm trong nhóm “nơi làm việc tốt nhất Việt Nam” và là điểm đến được săn đón trên thị trường nhân lực chất lượng cao. Với triết lý “dưỡng người tài”, Vinamilk đã xây dựng một môi trường không chỉ để làm việc, mà còn để đào tạo và phát triển – nơi nhiều cán bộ quản lý cấp trung, cấp cao trưởng thành từ các chương trình đào tạo chuyên sâu trong nước, hoặc du học quốc tế do công ty đầu tư và tài trợ.

Tư duy hiện đại ấy không dừng lại ở nội bộ. Bà Mai Kiều Liên còn truyền tải tinh thần trách nhiệm xã hội rộng lớn hơn – đặc biệt là đối với thế hệ tương lai. Vinamilk không đơn thuần là một doanh nghiệp sản xuất sữa, mà còn kiên định theo đuổi sứ mệnh nâng cao thể chất và trí tuệ cho trẻ em Việt Nam. Hàng loạt sáng kiến đã được triển khai nhằm cải thiện dinh dưỡng học đường và hỗ trợ giáo dục.

Tiêu biểu là Chương trình Sữa học đường – một trong những nỗ lực tiên phong tại Việt Nam – đã mang hàng chục triệu ly sữa đến học sinh tiểu học tại nhiều tỉnh, thành, từ vùng đồng bằng đến vùng sâu, vùng xa. Chương trình không chỉ giúp bổ sung vi chất thiết yếu cho trẻ, mà còn nâng cao nhận thức cộng đồng về vai trò của sữa trong phát triển thể chất và trí não. Bên cạnh đó, Vinamilk cũng tài trợ xây dựng nhiều thư viện học đường trị giá 100 triệu đồng, góp phần cải thiện điều kiện học tập và mở rộng cơ hội tiếp cận tri thức.

Không dừng lại ở đó, Vinamilk còn duy trì mặt bằng giá sữa ở mức hợp lý để đông đảo người tiêu dùng có thể tiếp cận, đồng thời triển khai nhiều chương trình dài hạn nhằm mang đến cơ hội uống sữa mỗi ngày cho trẻ em trên khắp mọi miền đất nước. Nổi bật trong số đó là Quỹ sữa Vươn cao Việt Nam – một chương trình đã được duy trì liên tục suốt 18 năm, với gần 43 triệu hộp sữa được trao tặng cho hơn 550.000 trẻ em có hoàn cảnh khó khăn trên toàn quốc.

Ngoài ra, chương trình “Vượt thiên tai – Tiếp bước tương lai”, phối hợp cùng Trung ương Đoàn, cũng là một sáng kiến giàu tính nhân văn. Thông qua đó, Vinamilk đã hỗ trợ khẩn cấp sản phẩm dinh dưỡng cho học sinh vùng thiên tai, giúp các em nhanh chóng quay lại trường lớp sau bão lũ.

Thông qua những hoạt động bền bỉ và thiết thực ấy, Vinamilk không chỉ đang “nuôi dưỡng” từng thế hệ bằng sản phẩm, mà còn góp phần xây nền vững chắc cho tương lai giáo dục quốc gia. Đó chính là hiện thân của một triết lý điều hành nhân văn – nơi phát triển kinh doanh luôn song hành cùng phát triển con người, đặc biệt là thế hệ kế tiếp.

Gần nửa thế kỷ đồng hành cùng Vinamilk – trong đó có hơn ba thập kỷ ở vai trò “thuyền trưởng”, bà Mai Kiều Liên không chỉ đặt nền móng cho ngành công nghiệp sữa Việt Nam, mà còn vẽ nên một hành trình phát triển kiên cường từ con số 0 đến vị trí top 36 trong bảng xếp hạng các công ty sữa lớn nhất thế giới.

Đó không chỉ là câu chuyện xây dựng một thương hiệu quốc gia, mà còn là hành trình của một nữ doanh nhân mang tư duy hiện đại, bản lĩnh bền bỉ và khát vọng hội nhập không ngơi nghỉ – người đã truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ về giá trị thật, chất lượng thật và niềm tin vào khả năng vươn lên của doanh nghiệp Việt.

Năm 2024, bà được Tạp chí Fortune (Mỹ) vinh danh trong Top 100 phụ nữ quyền lực châu Á, trở thành nữ doanh nhân đầu tiên được Forbes Việt Nam trao danh hiệu “Thành tựu trọn đời”, và vinh dự đón nhận Huân chương Độc lập hạng Ba từ Nhà nước. Những ghi nhận đó không chỉ phản ánh dấu ấn cá nhân, mà còn tôn vinh một mô hình doanh nhân kiểu mới: Khi giá trị đóng góp cho cộng đồng và quốc gia được đặt ngang hàng với các con số tăng trưởng.

“Những chuyện đó đều không thể làm được nếu không có tầm nhìn toàn cầu, quyết tâm lớn và chiến lược đúng đắn. Tôi vẫn nói, bà Mai Kiều Liên là một doanh nhân có tầm nhìn và bản lĩnh vượt trội, không chỉ trong bối cảnh Việt Nam mà còn cả khu vực”, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan nhận định.

Phía sau hình ảnh người lãnh đạo điều hành doanh nghiệp với hơn 10.000 nhân sự, bà Mai Kiều Liên vẫn luôn giữ một cuộc sống bình dị, khiêm nhường. Gia đình không có người giúp việc, mọi người trong nhà cùng chia sẻ việc nhà – không phải vì điều kiện, mà vì niềm tin rằng, sự độc lập bắt đầu từ những điều nhỏ nhất. Triết lý sống ấy cũng là cách bà vun đắp nhân cách cho con cái, cũng như đội ngũ của mình bằng việc làm, không bằng lời dạy.

Chính từ sự tuyệt đối trong nguyên tắc thực phẩm là thứ đi vào cơ thể con người, không được phép sai dù chỉ một lần đã giúp Vinamilk vươn lên trở thành một trong những thương hiệu sữa lớn nhất châu Á, Top 6 toàn cầu theo Brand Finance, hiện có mặt tại 63 quốc gia, với tổng kim ngạch xuất khẩu lũy kế vượt 3,4 tỷ USD.

Nhưng thành công của bà không chỉ được đo bằng con số hay danh hiệu. Đó còn là dấu ấn tư duy khi bà chọn cách dẫn dắt Vinamilk không gia đình hóa, mà chuyên nghiệp hóa. Không phô trương, mà chuẩn mực. Không cũ kỹ mà luôn tái định hình để bắt kịp thế giới. Chiến lược đổi mới toàn diện từ 2023 đã chứng minh điều đó: Thương hiệu được làm mới, sản phẩm được tái thiết kế để gần hơn với người tiêu dùng trẻ nhưng cốt lõi về chất lượng và uy tín vẫn vẹn nguyên như từ năm 1976.

Trong dòng chảy phát triển của kinh tế tư nhân Việt Nam, hành trình của bà Mai Kiều Liên là một bản tuyên ngôn sống động về bản lĩnh dấn thân, tư duy toàn cầu và trách nhiệm xã hội. Bà không chọn con đường dễ nhưng luôn chọn con đường đúng. Bà không nói lớn, nhưng kết quả của bà vang xa. Những giá trị bà gieo – từ ly sữa đến niềm tin thương hiệu đều được xây bằng từng viên gạch nhỏ: Chất lượng, kỷ luật và tử tế.

Bà không chỉ đặt nền móng cho ngành công nghiệp sữa Việt Nam, mà còn viết nên một chương dài về sự trưởng thành, kiên cường và vươn tầm của doanh nghiệp tư nhân Việt trên bản đồ toàn cầu.

Đó không chỉ là hành trình đưa một thương hiệu từ bàn tay trắng bước ra thế giới mà là câu chuyện của một tư duy khai phá, một tinh thần đổi mới không ngừng, một triết lý lãnh đạo dung hòa giữa bản lĩnh, đạo đức và khát vọng phụng sự cộng đồng. Trong mỗi quyết định của bà, luôn có bóng dáng của tầm nhìn dài hạn, của tinh thần "làm điều đúng đắn" và của niềm tin rằng một doanh nghiệp mạnh không thể chỉ lớn về quy mô, mà phải vững vàng về giá trị.

Bà không cần nói nhiều về "giá trị Việt" – vì chính cuộc đời và sự nghiệp của bà là minh chứng sống động nhất cho điều đó. Từ việc khôi phục nhà máy sữa thời hậu chiến, mở rộng thị trường quốc tế giữa thời điểm đầy rủi ro, đến chiến lược chuyển đổi xanh – số – bền vững khi tuổi đã ngoài 60, bà luôn đứng ở tuyến đầu, hành động như một người truyền lửa không biết mỏi.

Giữa những thay đổi chóng mặt của thời đại, bà vẫn giữ được một thứ không đổi, đó là niềm tin vào giá trị thật và con người thật. Với bà, làm lãnh đạo không phải là ngồi trên cao để ra lệnh, mà là dấn thân, là chạm tay vào từng con số, từng sản phẩm, từng con người. Bà bước vào nhà máy như bước vào ngôi nhà của mình – không để kiểm tra, mà để chia sẻ. Không để ra oai, mà để lắng nghe. Chính điều đó tạo nên một Vinamilk không chỉ lớn mạnh, mà còn có “tâm thế” – một văn hóa doanh nghiệp không phô trương nhưng bền chặt và nhân văn.

Ở tuổi mà nhiều người chọn nghỉ ngơi, bà vẫn âm thầm đi tiếp – không phải vì chưa đủ vinh quang mà bởi khát vọng xây dựng một nền tảng vững bền cho thế hệ kế tiếp. Với bà, di sản không nằm ở việc ai nhớ đến tên mình, mà nằm ở việc doanh nghiệp vẫn có thể tiếp tục sống tử tế, làm tử tế và phát triển bền vững khi mình rút lui.

Trong tương lai, có thể Vinamilk sẽ có một CEO mới, một diện mạo mới, một chiến lược mới nhưng sẽ không có một "Mai Kiều Liên thứ hai" vì bà không chỉ là người đứng đầu một doanh nghiệp mà là một biểu tượng – của một thế hệ doanh nhân Việt từng đi qua gian khó, từng nắm tay đất nước khi còn đầy rẫy thiếu thốn và từng dám mơ về một tương lai không có giới hạn cho thương hiệu Việt.

Và có lẽ, cũng chính từ bà, một câu hỏi được đặt ra cho thế hệ lãnh đạo tiếp theo: "Khi thế giới đã mở, khi tài nguyên đã đủ, bạn sẽ dùng điều đó để làm gì cho đất nước"?