Cần có sự chuẩn bị kỹ càng về cơ sở khoa học, kỹ thuật, pháp lý quản lý thuốc lá thế hệ mới

Tại hội nghị “Healthcare Summit (Hội nghị Sức khỏe) Năng lượng mới - Cuộc sống mới” diễn ra tại TP. Hồ Chí Minh mới đây, một trong những nội dung được các đại biểu quan tâm là cân nhắc kỹ cơ sở pháp lý khi đưa thuốc lá làm nóng vào Nghị định 67/2013/NĐ-CP của Chính Phủ, bởi quy định về quản lý mặt hàng này vẫn đang trong quá trình hoàn thiện trong khi tỷ lệ sử dụng tất cả các loại thuốc lá đều tăng cao.

Những năm gần đây, Chính phủ luôn kêu gọi người dân giảm hút thuốc lá. Dù vậy, thông tin tại cuộc họp nhóm kỹ thuật về phòng chống tác hại thuốc lá do Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế), chủ trì cho biết ước tính số người hiện đang hút thuốc lá tại Việt Nam khoảng 15,4 triệu người.

TS.BS Nguyễn Hải Công (Chủ nhiệm khoa Lao và Bệnh phổi, Bệnh viện Quân y 175) không chỉ đưa ra góc nhìn chuyên gia để nâng cao trách nhiệm của người sử dụng thuốc lá, mà còn có những phân tích sâu sắc xoay quanh biện pháp giảm thiểu tác hại thuốc lá đang được truyền thông đề cập gần đây - thuốc lá thế hệ mới.

TS.Bác sĩ Nguyễn Hải Công, Chủ nhiệm Khoa Lao và Bệnh Phổi, Bệnh viện Quân y 175

Tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở người dân từ 15 tuổi trở lên là 19,1%, tăng gần 3% so với năm 2019. Mặc dù người sử dụng biết rõ những tác hại của thuốc lá điếu song chưa có dấu hiệu tỷ lệ hút thuốc sẽ giảm xuống.

Thực tế trên cho thấy, tỷ lệ hút thuốc không thể thuyên giảm trong thời gian ngắn. Vậy “Làm thế nào để các cá nhân sử dụng thuốc lá có trách nhiệm?”. Theo T.S, bác sĩ Nguyễn Hải Công, trách nhiệm này bao gồm hai phần, trách nhiệm với cộng đồng và trách nhiệm với bản thân.

Với cộng đồng, người sử dụng thuốc lá cần tuân thủ chặt chẽ quy định không hút thuốc tại nơi công cộng, gần trẻ nhỏ hay phụ nữ mang thai, để tránh khói thuốc ảnh hưởng đến môi trường, sức khỏe của người khác.

Với bản thân, phương thức lý tưởng nhất là người dùng cố gắng cai nghiện thuốc lá thông qua việc hạn chế, giảm liều lượng sử dụng, bỏ hẳn hút thuốc, không sử dụng thuốc lá trong thời gian dài hoặc cân nhắc giải pháp giảm thiểu tác hại.

Hiện chưa có thống kê và đánh giá tác động của thuốc lá thế hệ mới đối với người tiêu dùng và thị trường Việt Nam.

Mới đây, Bộ Công thương cho biết sẽ trình Chính phủ Nghị định sửa đổi Nghị định 67 về quản lý thuốc lá để trước mắt đưa thuốc lá làm nóng vào quản lý. Lý do bởi đây là sản phẩm có chứa nguyên liệu thuốc lá, phù hợp với định nghĩa của Luật Phòng chống tác hại thuốc lá hiện hành. Tuy nhiên, hiện còn nhiều ý kiến trái chiều và đề xuất này cần được cân nhắc cẩn trọng và kỹ lưỡng bởi nhiều nguyên nhân.

Cụ thể, từ góc độ chuyên gia y tế, hiện nay chưa có báo cáo hay nghiên cứu chính thức nào từ cơ quan có thẩm quyền tại Việt Nam về thuốc lá làm nóng nói riêng hay thuốc lá thế hệ mới nói chung (như thành phần, các chất sinh ra khi làm nóng để không tạo khói, công nghệ sử dụng…), cũng như chưa có thống kê và đánh giá tác động của thuốc lá thế hệ mới đối với người tiêu dùng và thị trường Việt Nam.

Bác sĩ Nguyễn Hải Công nhấn mạnh, thuốc lá thế hệ mới khác biệt cơ bản với thuốc lá truyền thống là không có quá trình đốt cháy và không tạo ra khói thuốc. Tuy nhiên, bất kì sản phẩm nào có tác động đến sức khỏe, dù là thuốc lá làm nóng hay thuốc lá điện tử đều cần được nghiên cứu một cách nghiêm túc và toàn diện, trước khi cho lưu thông. Chúng ta cần nghiên cứu tác động, thí điểm đồng bộ các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới để đảm bảo khi cho phép lưu thông sẽ tạo điều kiện cho người tiêu dùng tiếp cận với các sản phẩm hợp pháp, chất lượng.

Để hiện thực hóa điều này, Việt Nam cần có sự chuẩn bị kỹ càng về cơ sở khoa học, cơ sở kỹ thuật, cơ sở pháp lý để đảm bảo các sản phẩm thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng được quản lý một cách toàn diện, đồng bộ và phù hợp.

Việt Nam cần có sự chuẩn bị kỹ càng về cơ sở khoa học, cơ sở kỹ thuật, cơ sở pháp lý để đảm bảo các sản phẩm thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng này được quản lý một cách toàn diện, đồng bộ và phù hợp.