Thanh toán số giữ vai trò quan trọng đưa Việt Nam tiến nhanh vào nền kinh tế số

Thanh toán không tiền mặt trở thành xu thế thời đại

Những năm gần đây, hạ tầng thanh toán ở Việt Nam phát triển với tốc độ vượt bậc. Từ thẻ ngân hàng, ví điện tử, mã QR đến ngân hàng số, Mobile Banking… trở thành thói quen tiêu dùng của cuộc sống hiện đại.

Theo đó, công nghệ số đã trở thành nền tảng thiết yếu và động lực tất yếu cho tăng trưởng của nền kinh tế, trong đó thanh toán số nổi lên hàng đầu, hình thành hệ sinh thái tài chính hiện đại. Tổng giá trị giao dịch TTKDTM năm 2024 đạt tới 295,2 triệu tỷ đồng, gấp 26 lần GDP; số lượng giao dịch đạt 17,7 tỷ lượt, tăng 56% so với năm 2023. Riêng thanh toán qua mã QR trong quý I/2025 tăng hơn 81%, một con số thể hiện sự thay đổi mạnh mẽ trong hành vi người tiêu dùng.

Nhìn ra thế giới, Trung Quốc dùng điện thoại để đi tàu điện từ năm 2017; Nhật Bản thanh toán vé tàu, xe buýt, hàng hóa thông thường được tích hợp trên cùng một ứng dụng. Ở Việt Nam, với tỷ lệ người dùng di động cao và hạ tầng thanh toán phát triển, hoàn toàn có thể rút ngắn khoảng cách với các nước tiên tiến.

Số liệu mới nhất từ NHNN cho thấy, trong 7 tháng đầu năm 2025, giao dịch QR code tăng 66,7% về số lượng và 159,6% về giá trị so với cùng kỳ; 87% người trưởng thành đã có tài khoản ngân hàng; nhiều tổ chức tín dụng ghi nhận hơn 90% giao dịch thực hiện qua kênh số. 

Theo Vụ trưởng Vụ Thanh toán (NHNN) Phạm Anh Tuấn, những năm gần đây, NHNN đã hoàn thiện khung pháp lý ở nhiều cấp độ. Các đạo luật quan trọng như Luật Giao dịch điện tử năm 2023, Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân năm 2025 tạo nền tảng cho ngân hàng số, định danh điện tử và chia sẻ dữ liệu an toàn.

Nghị định số 52/2024/NĐ-CP về thanh toán không dùng tiền mặt, Nghị định số 94/2025/NĐ-CP về cơ chế thử nghiệm Fintech và Quyết định số 316/QĐ-TTg về Mobile Money, đã góp phần hình thành khung khổ pháp lý toàn diện, minh bạch, linh hoạt. Các giải pháp bảo mật đa lớp cũng được áp dụng rộng rãi, nổi bật là việc triển khai quy định xác thực sinh trắc học bắt buộc cho các giao dịch lớn và ứng dụng công nghệ Tokenization (mã hóa số thẻ) để bảo đảm an toàn tuyệt đối cho giao dịch di động. 

Góp phần chuyển đổi số quốc gia, xây dựng nền kinh tế số

Trong bối cảnh AI và tấn công dữ liệu ngày càng tinh vi, yếu tố bảo mật, an toàn giao dịch, bảo vệ tài sản số được các ngân hàng và doanh nghiệp công nghệ đặc biệt chú trọng. 

Các công nghệ tiên tiến như: QR Code, thanh toán di động, sinh trắc học đã được ứng dụng rộng rãi để nâng cao chất lượng dịch vụ, tối ưu hóa quy trình và tạo ra những giá trị mới cho khách hàng. Những năm gần đây, tỷ lệ thanh toán không dùng tiền mặt tăng trưởng mạnh mẽ, góp phần minh bạch hóa các giao dịch, giảm chi phí xã hội và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế số.

Tại lễ khai mạc Sóng Festival - Ngày thẻ Việt Nam năm 2025 diễn ra mới đây, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc nhấn mạnh, chúng ta khẳng định thanh toán không dùng tiền mặt là một xu thế tất yếu không thể đảo ngược, là dòng chảy chính trong việc thanh toán mà Việt Nam đã bắt nhịp rất nhanh.

Phó Thủ tướng tin tưởng với sự đồng lòng của người dân, doanh nghiệp và sự tiên phong của thế hệ trẻ, chúng ta sớm hiện thực hóa mục tiêu một nền kinh tế số, một nền kinh tế xanh hiện đại, an toàn, thịnh vượng, bền vững trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Đồng thời, tăng cường các biện pháp an ninh và bảo mật, bảo đảm tối đa lợi ích và quyền lợi của khách hàng sử dụng công nghệ thanh toán không dùng tiền mặt; mở rộng, tăng cường kết nối và hội nhập quốc tế; đẩy mạnh đào tạo và phát triển nguồn nhân sự số; tăng cường công tác tuyên truyền, lan tỏa, tập huấn kiến thức và kỹ năng thanh toán hiện đại./.