Thị trường giao đồ ăn không còn là miếng mồi “béo bở”, các doanh nghiệp liên tục báo lỗ

Theo Financial Times, những tập đoàn giao đồ ăn trực tuyến lớn hàng đầu Châu Âu và Mỹ đang phải đối mặt với những khoản lỗ khổng lồ lên tới hơn 20 tỷ USD kể từ khi IPO. Đây là điều nhiều người đã dự đoán được khi thị trường ngày càng khốc liệt và có nhiều đối thủ cạnh tranh ra đời, thị phần cũng dần thu hẹp lại.

Cổ phiếu của Deliveroo, Just Eat Takeaway, Delivery Hero và DoorDash, là những doanh nghiệp giao đồ ăn đốc lập được niêm yết công khai lớn nhất tại Mỹ và Châu Âu, đều đang phải đối mặt với việc giá giảm trong thời kỳ đại dịch. Đây là bối cảnh chung đang diễn ra khiến các nhà đầu tư phải tìm cách xem xét các mô hình kinh doanh của họ có đang hiệu quả hay không.

Theo tính toán của Financial Times và các nhà phân tích, trong lúc 4 công ty giao đồ ăn kể trên đang phải nỗ lực đổi mới để chứng minh khả năng kinh doanh cho các nhà đầu tư thấy, thì khoản lỗ lũy kế hàng năm của họ hiện đã lên tới 20,3 tỷ USD. Đây là con số bao gồm bảy năm kể từ khi Deliveroo, Delivery Hero và DoorDash đã IPO và sau khi Just Eat Takeaway ra đời sau khi sáp nhập vào năm 2020.

Nhà phân tích Jo Barnet-Lamb của UBS đánh giá, các nhà đầu tư đã thay đổi khi thị trường thay đổi họ không còn sẵn sàng tài trợ cho những khoản lỗ, nên giờ đây họ muốn các doanh nghiệp giao đồ ăn phải chứng minh được sự bền vững và tăng trưởng nhanh sau khi lãi suất tăng.

Tuy nhiên, trong ngành vẫn còn những điểm sáng chứ không phải chỉ là một bức tranh toàn màu tối. Uber Eats là một ví dụ dù chưa đạt lợi nhuận hoạt động nhưng công ty mẹ là Uber đánh dấu lần đầu tiên hoạt động có lãi ở cấp tập đoàn sau một năm nỗ lực đổ tiền vào các công ty có nền kinh tế tự do để trợ cấp cho việc giao đồ ăn, từ đó thu hút được một lượng lớn khách hàng với mức giá thấp cũng như giành thị phần.

Song, các nhà đầu tư đã thay đổi chuyển trọng tâm sang phần lợi nhuận khi lãi suất tăng lên, ngay cả khi các công ty đang phải chịu chi phí hoạt động, chi phí tiếp thị vẫn ở mức cao. Đồng thời, lĩnh vực này cũng đang phải đối mặt với sự giám sát lâu dài của các cơ quan quản lý, các nhóm lao động về quyền của người lao động. Nếu như người giao hàng được trả lương cao hơn, thì mọi người sẽ đặt ra hoài nghi khi cho rằng người tiêu dùng cũng chưa sẵn sàng để trả chi phí thực sự cho việc giao đồ ăn.

Đối với những nhà phân tích thị trường chứng khoán lại đang có cái nhìn khá lạc quan khi cho rằng các công ty sẽ cải thiện được tình hình tài chính trong thời gian sắp tới. Trong tháng 4, ba công ty Châu Âu cho biết họ dự kiến năm nay sẽ theo chân DoorDash để tìm kiếm và mang lại dòng tiền tự do dương hàng năm.

Khi tập trung vào dòng tiền tự do và sử dụng thước đo lợi nhuận thay thế - thu nhập được điều chỉnh trước lãi vay, thuế, khấu hao và khấu hao sẽ giúp các doanh nghiệp loại bỏ được hàng loạt các chi phí phát sinh.

Amanda Benincasa Arena là đối tác tại công ty tư vấn quản lý Aon đánh giá, những khoản lỗ của các doanh nghiệp giao đồ ăn sẽ mang đến cái nhìn chuẩn hóa tốt nhất cho những công ty khác so sánh, từ đó giảm thiểu tối đa những điều chỉnh và tác động phi tiền mặt và phi hoạt động khác.

McNamara cũng cho biết thêm các công ty đang có niềm tin họ sẽ tạo ra nhiều tiền hơn số tiền họ chi tiêu chứ không chỉ là phép thử khi giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ đã chính thức chấm dứt.

Giles Thorne, một nhà phân tích tại Jefferies đã đưa ra lưu ý cho người tiêu dùng khi sử dụng dịch vụ, mặc dù số tiền họ chi trả hoặc số tiền họ kiếm ra ít hơn nhưng vẫn bị tính phí nhiều hơn.

Thời điểm xảy ra dịch bệnh lĩnh vực giao đồ ăn trực tuyến được thúc đẩy nhanh chóng, nhưng những năm sau cho đến thời điểm hiện tại doanh số bán hàng đã giảm đáng kể. Các công ty đang phải tìm mọi cách để phát triển nguồn thu mới, thúc đẩy sự tăng trưởng và tạo thêm sự lựa chọn cho khách hàng.

Bản thân ngành công nghiệp giao đồ ăn cũng đang chứng kiến một thời kỳ hợp nhất, nhưng cũng là một cách để thanh lọc. Nhiều doanh nghiệp đã rời khỏi thị trường còn nhiều doanh nghiệp đang tìm cách để tăng gấp đôi thị phần mà họ có thể sở hữu trên thị trường.

DoorDash đánh giá nếu trước đây các doanh nghiệp giao đồ ăn chỉ tập trung vào thị trường Mỹ thì hiện nay họ đang tìm cách để mở rộng sang các thị trường mới. Trong khi đó, Delivery Hero đã đưa ra thông báo họ có kế hoạch bán lại hoạt động kinh doanh tại Đài Loan cho Uber để phát triển thị trường ở những nơi khác. Hồi tháng 1, tập đoàn này cũng đã bán cổ phần thiểu số của mình tại Deliveroo được niêm yết tại London.

Năm 2022 và năm 2023, mức độ thua lỗ của JET một phần là do những doanh nghiệp họ mua lại cũng giảm giá trị tổng cộng 6,5 tỷ USD. Trong đó, những khoản giảm này chủ yếu đến từ Grubhub và Just Eat, công ty mà JET đã phải “gồng gánh” duy trì hoạt động suốt từ năm 2022.

Những chi phí liên quan đến hoạt động của cổ phiếu thưởng cho nhân viên cũng làm ảnh hưởng tới lợi nhuận, trong đó DoorDash báo cáo những chi phí này lên tới hơn 1 tỷ USD vào năm 2023. Deliveroo chia sẻ họ vẫn tự tin vào những tiến bộ của doanh nghiệp và sẽ mang lại sự tăng trưởng mạnh trong tương lai.

Thị trường giao đồ ăn nhanh đang ngày càng khốc liệt, “miếng bánh béo bở” đã không còn dễ dàng như trước đây. Nhưng đây cũng là một trong những cơ hội để các doanh nghiệp mới nổi có thể khẳng định chỗ đứng trên thị trường./.