2025 - Năm đầy tiềm năng cho thị trường chứng khoán Việt Nam

Nhìn lại thị trường năm 2024

Theo thông tin từ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, thị trường chứng khoán Việt Nam trong năm 2024 tiếp tục duy trì mức tăng trưởng ổn định, khẳng định vai trò là kênh dẫn vốn quan trọng trung và dài hạn của nền kinh tế. Động lực tăng trưởng của thị trường chứng khoán đến từ sự phục hồi vững mạnh của nền kinh tế vĩ mô trong nước, cùng với những chính sách linh hoạt và hiệu quả của Chính phủ trong điều hành tỷ giá, lãi suất và quản lý thị trường bất động sản.

Ngoài ra, chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) và sự biến động của tỷ giá cũng đã có ảnh hưởng không nhỏ đến thị trường chứng khoán trong năm qua. Đặc biệt, những nỗ lực của cơ quan quản lý trong việc tăng cường các biện pháp giám sát và quản lý chặt chẽ đã góp phần quan trọng vào việc bảo đảm sự phát triển bền vững và minh bạch của thị trường chứng khoán.

Tính đến ngày 16/12/2024, chỉ số VN-Index đạt 1.263,79 điểm, ghi nhận mức tăng 11,8% so với cuối năm 2023. Trong khi đó, chỉ số HNX-Index đóng cửa ở mức 227,04 điểm, giảm 1,7% so với cùng kỳ năm trước. Quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu và số lượng cổ phiếu niêm yết tiếp tục duy trì đà tăng trưởng ổn định. Tổng vốn hóa thị trường cổ phiếu của ba sàn HOSE, HNX và UPCoM đạt 7.085 nghìn tỷ đồng vào ngày 16/12/2024, tăng 19,3% so với cuối năm 2023, tương đương 69,3% GDP ước tính của năm 2023.

Lũy kế từ đầu năm, số lượng tài khoản cá nhân trong nước đã tăng thêm 1,86 triệu tài khoản, đưa tổng số tài khoản chứng khoán lên 9,15 triệu tài khoản, chiếm khoảng 9% dân số, vượt xa mục tiêu đề ra.

Trong năm 2024, thị trường chứng khoán phái sinh tiếp tục phát huy hiệu quả trong việc phân bổ vốn và phòng ngừa rủi ro. Thị trường trái phiếu phục hồi mạnh mẽ, với giá trị giao dịch bình quân phiên đạt 11.542 tỷ đồng, tăng 77,1% so với năm trước. Quy mô niêm yết trái phiếu cũng duy trì đà tăng trưởng, với 466 mã trái phiếu niêm yết và tổng giá trị niêm yết đạt hơn 2.304 nghìn tỷ đồng, tăng 13,5% so với năm 2023, tương đương 22,5% GDP ước tính của năm 2023.

Để nâng cao hiệu lực thi hành pháp luật và tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước về chứng khoán và thị trường chứng khoán, đồng thời đảm bảo thị trường hoạt động an toàn, minh bạch và phát triển bền vững, UBCKNN đã chủ động xây dựng các chiến lược và văn bản quy phạm pháp luật phù hợp với thực tiễn và tiệm cận thông lệ quốc tế.

Ngày 29/11/2024, tại Kỳ họp thứ tám, Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chứng khoán.

Theo đó, Luật Chứng khoán đã được sửa đổi và bổ sung tại Điều 1 của Luật sửa 9 Luật, bao gồm các quy định nhằm nâng cao tính minh bạch, hiệu quả và tăng cường công tác giám sát, xử lý nghiêm các hành vi gian lận, lừa đảo trong hoạt động phát hành, chào bán chứng khoán. Đồng thời, Luật cũng điều chỉnh các quy định nhằm tháo gỡ vướng mắc thực tiễn và thúc đẩy sự phát triển của thị trường chứng khoán, với mục tiêu nâng hạng thị trường trong tương lai.

Đây là một bước tiến quan trọng, góp phần nâng cao tính minh bạch và hiệu quả trong các hoạt động trên thị trường chứng khoán, đồng thời ngăn chặn các hành vi thao túng và lừa đảo, tạo nền tảng vững chắc để thị trường phát triển bền vững và đạt được mục tiêu nâng hạng trong thời gian tới.

Ngày 2/11/2024, Thông tư 68/2024/TT-BTC chính thức có hiệu lực, với một số nội dung quan trọng, trong đó đáng chú ý là quy định cho phép nhà đầu tư tổ chức nước ngoài có thể mua cổ phiếu mà không yêu cầu phải có đủ tiền (non pre-funding solution - NPS) và lộ trình công bố thông tin bằng tiếng Anh.

Nâng hạng thị trường chứng khoán là một trong những mục tiêu lớn mà Chính phủ đang hướng tới. Ngày 18/9/2024, Bộ Tài chính ban hành Thông tư 68/2024/TT-BTC (có hiệu lực từ 2/11/2024) tạo hành lang pháp lý cho sản phẩm "giao dịch thiếu tiền" đối với nhà đầu tư tổ chức nước ngoài. Thông tư mới ban hành có nhiều điểm đáng chú ý, trong đó quy định nhà đầu tư tổ chức nước ngoài có thể giao dịch mua cổ phiếu không yêu cầu có đủ tiền (non pre-funding solution - NPS).

Điểm nổi bật của Thông tư này là quy định nhà đầu tư tổ chức nước ngoài có thể mua cổ phiếu mà không cần có đủ tiền khi đặt lệnh giao dịch. Cụ thể, nhà đầu tư phải có đủ tiền khi thực hiện lệnh mua chứng khoán, ngoại trừ hai trường hợp: (1) khi giao dịch ký quỹ theo quy định tại Điều 9 của Thông tư; và (2) khi tổ chức thành lập theo pháp luật nước ngoài tham gia đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam được phép mua cổ phiếu mà không yêu cầu có đủ tiền khi đặt lệnh theo Điều 9a của Thông tư.

Việc áp dụng giải pháp non-pre-funding là một bước tiến quan trọng của thị trường chứng khoán Việt Nam, mở ra cơ hội nâng cao tính hấp dẫn và kỳ vọng thị trường sẽ được nâng hạng trong năm 2025.

Triển vọng thị trường năm 2025

Theo phân tích của Công ty Cổ phần Chứng khoán MBS, thị trường chứng khoán Việt Nam trong năm 2025 sẽ tiếp tục đón nhận nhiều kỳ vọng tích cực.

Thứ nhất, triển vọng sản xuất vẫn duy trì lạc quan, nhờ vào sự phục hồi nhu cầu toàn cầu và cầu đầu tư trong nước vẫn đang rất khả quan. Điều đặc biệt trong giai đoạn này là Việt Nam đang sẵn sàng nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu, chuyển mình mạnh mẽ sang các lĩnh vực sản xuất dịch vụ với giá trị gia tăng cao hơn.

Thứ hai, việc đẩy mạnh đầu tư công, đặc biệt là các dự án hạ tầng lớn như cao tốc Bắc - Nam, đường sắt cao tốc và sân bay Long Thành, sẽ không chỉ thúc đẩy tăng trưởng mà còn củng cố năng lực cạnh tranh của Việt Nam, mở rộng cơ hội thu hút vốn đầu tư nước ngoài.

Thứ ba, lạm phát trong năm 2025 dự báo không phải là mối lo ngại lớn, điều này sẽ tạo ra dư địa cho Ngân hàng Nhà nước triển khai các chính sách nhằm thúc đẩy cầu tiêu dùng và đầu tư trong nước.

Thứ tư, chính sách điều hành dưới nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể mang đến những yếu tố không chắc chắn, tạo ra sự biến động trong nền kinh tế toàn cầu.

Thứ năm, triển vọng phục hồi kinh tế Trung Quốc là một ẩn số, có thể vừa tạo cơ hội vừa đặt ra thách thức đối với Việt Nam, tùy thuộc vào sự chuyển biến của nền kinh tế lớn nhất châu Á.

Thứ sáu, mặc dù chu kỳ nới lỏng chính sách tài chính toàn cầu đã bắt đầu, nhưng dư địa chính sách tài chính của Việt Nam hiện không còn rộng rãi do áp lực tỷ giá. Vì vậy, Ngân hàng Nhà nước sẽ phải thận trọng trong việc cân đối giữa rủi ro tỷ giá trong ngắn hạn và mục tiêu tăng trưởng bền vững trong dài hạn.

Dựa trên các yếu tố trên, MBS kỳ vọng VN-Index sẽ đạt mức 1.400-1.420 điểm trong năm 2025, với kịch bản lợi nhuận doanh nghiệp tăng trưởng 18% và định giá P/E dao động trong khoảng 12,5- 13 lần.

Xét về mặt ngành nghề, nhiều nhóm ngành hiện đang có mức định giá P/E thấp hơn so với trung bình của 3 năm gần nhất, mở ra cơ hội đầu tư hấp dẫn cho những ai muốn tích lũy cổ phiếu của các doanh nghiệp dẫn đầu trong từng lĩnh vực.

Ông Michael Kokalari - Giám đốc Phòng Phân tích Kinh tế Vĩ mô và Nghiên cứu Thị trường của VinaCapital dự báo, dòng tiền nước ngoài sẽ quay lại thị trường chứng khoán Việt Nam trong năm tới, chủ yếu nhờ vào tốc độ tăng trưởng lợi nhuận ổn định của các doanh nghiệp niêm yết và mức định giá hấp dẫn.

Nhìn chung, chúng tôi dự đoán năm 2025 sẽ là một năm biến động đối với thị trường chứng khoán Việt Nam vì trong nửa đầu năm 2025 tăng trưởng GDP có thể chậm lại và đồng VND có thể bị ảnh hưởng, nhưng cả hai khả năng này có thể sẽ đảo chiều vào cuối năm. Chúng tôi xem sự sụt giảm trên thị trường chứng khoán là cơ hội để mua vào, đặc biệt vì định giá thị trường chứng khoán vẫn hấp dẫn với hệ số P/E dự phóng là 12x, so với mức tăng trưởng EPS dự báo là 17%.

Vị chuyên gia cho rằng, định giá của thị trường hiện nay vẫn rất hấp dẫn, với tỷ lệ P/E dự phóng là 12 lần - thấp hơn một độ lệch chuẩn so với mức trung bình 10 năm của VN-Index và thấp hơn 20% so với mức định giá của các quốc gia trong khu vực như Malaysia, Thái Lan, Indonesia và Philippines.

Tuy nhiên, những lo ngại liên quan đến thuế quan từ chính sách của Tổng thống Trump, kết hợp với sự suy giảm trong tăng trưởng xuất khẩu và GDP, có thể sẽ tác động đến giá trị VND trong nửa đầu năm 2025, khiến VN-Index có thể đối mặt với biến động mạnh. Đặc biệt, việc Mỹ đề xuất hủy bỏ Quy chế Quan hệ Thương mại Bình thường Vĩnh viễn (PNTR) của Trung Quốc có thể gây xáo trộn lớn cho thị trường chứng khoán châu Á. Tuy nhiên, áp lực này có thể giảm dần trong nửa cuối năm khi tăng trưởng GDP của Việt Nam được kỳ vọng sẽ tăng tốc nhờ các biện pháp hỗ trợ mạnh mẽ từ Chính phủ, qua đó làm giảm bớt những lo ngại về tác động của tỷ giá USD/VND và những ảnh hưởng từ Tổng thống Trump đối với nền kinh tế Việt Nam.

“Nhìn chung, chúng tôi dự đoán năm 2025 sẽ là một năm biến động đối với thị trường chứng khoán Việt Nam vì trong nửa đầu năm 2025 tăng trưởng GDP có thể chậm lại và đồng VND có thể bị ảnh hưởng, nhưng cả hai khả năng này có thể sẽ đảo chiều vào cuối năm. Chúng tôi xem sự sụt giảm trên thị trường chứng khoán là cơ hội để mua vào, đặc biệt vì định giá thị trường chứng khoán vẫn hấp dẫn với hệ số P/E dự phóng là 12x, so với mức tăng trưởng EPS dự báo là 17%”, ông Kokalari đánh giá.

Ông Hoàng Quốc Anh - Giám đốc Đầu tư của GHGInvest nhận định, nhiều khả năng tháng 9/2025, thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ được vào danh sách thị trường mới nổi, mở ra cơ hội lớn cho các quỹ đầu tư nước ngoài.

“Hiện các quỹ đầu tư ngoại chưa đầu tư vào thị trường Việt Nam vì chúng ta chỉ mới là thị trường cận biên, nên họ chưa thể đầu tư. Sau khi được nâng hạng, dòng vốn ban đầu chảy vào thị trường Việt Nam sẽ vào khoảng 5-6 tỷ USD, sau đó có thể cao hơn nữa", ông Quốc Anh đánh giá.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Minh Hoàng - Giám đốc Phân tích Công ty Cổ phần Chứng khoán Nhất Việt (VFS) nhìn nhận, việc nâng hạng lên nhóm thị trường mới nổi được kỳ vọng sẽ mang lại dòng vốn hàng tỷ USD từ các quỹ đầu tư, cả thụ động và chủ động, tạo động lực lớn cho thanh khoản và sự tăng trưởng bền vững. Dòng tiền từ nhà đầu tư cá nhân được kỳ vọng sẽ quay trở lại thị trường khi các kênh đầu tư khác bớt hấp hẫn hơn, mở ra cơ hội để thị trường bước vào một chu kỳ tăng trưởng mới sau giai đoạn tích lũy trung hạn.

Ông Hoàng cho hay, với mục tiêu GDP tăng trưởng ở mức 6,5-7%, định hướng chính sách cơ bản vẫn là duy trì chính sách kinh tế linh hoạt và nới lỏng, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của nền kinh tế và thị trường tài chính. Song song với đó là nỗ lực ổn định tỷ giá và thị trường tiền tệ, hỗ trợ tâm lý tích cực trên thị trường.

Năm 2025, các Ngân hàng Trung ương lớn, đặc biệt là Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) và Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) dự báo, sẽ tiếp tục duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng. Điều này tạo ra cơ hội cho dòng vốn ngoại quay trở lại Việt Nam, trong khi chi phí vốn vẫn duy trì ở mức thấp, giúp các doanh nghiệp trong nước thuận lợi mở rộng sản xuất và đầu tư.

VFS giữ vững triển vọng tích cực đối với thị trường chứng khoán trong năm 2025. Với kỳ vọng tăng trưởng GDP đạt từ 6,5-7%, kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp niêm yết có thể tăng từ 14-17%, qua đó thúc đẩy định giá cổ phiếu.

“Mốc 1.300 điểm được xem là khả thi trong năm 2025, khi chỉ số Forward P/E dự báo sẽ tăng từ hơn 11 lần lên mức 13,5 lần, tương đương với mức trung bình lịch sử. Lợi nhuận đầu tư từ VN-Index dự báo có thể đạt từ 10-18%. Thanh khoản dự kiến tăng trưởng từ 15-20%, đạt mức 18.000-20.000 tỷ đồng, nhờ vào kỳ vọng nâng hạng thị trường, giao dịch T+0 và dòng tiền khối ngoại quay trở lại”, ông Hoàng nói.

Mốc 1.300 điểm được xem là khả thi trong năm 2025, khi chỉ số Forward P/E dự báo sẽ tăng từ hơn 11 lần lên mức 13,5 lần, tương đương với mức trung bình lịch sử. Lợi nhuận đầu tư từ VN-Index dự báo có thể đạt từ 10-18%. Thanh khoản dự kiến tăng trưởng từ 15-20%, đạt mức 18.000-20.000 tỷ đồng, nhờ vào kỳ vọng nâng hạng thị trường, giao dịch T+0 và dòng tiền khối ngoại quay trở lại.

Tại Hội nghị Bloomberg Businessweek Vietnam đầu tháng 12/2024, bà Wanming Du - Giám đốc chính sách chỉ số của FTSE Russell nhận định, Việt Nam có thể thu hút dòng vốn từ 5-6 tỷ USD từ các quỹ chủ động và thụ động nếu được nâng hạng lên thị trường mới nổi.

FTSE Russell dự kiến sẽ tiến hành đánh giá Việt Nam trong vòng 6-9 tháng tới. Bà Du cho biết, trọng tâm sẽ là xem xét trải nghiệm thực tế của các nhà đầu tư quốc tế.

Được biết, Việt Nam đã đáp ứng được 7/9 tiêu chí của FTSE để nâng hạng lên thị trường cận biên lên mới nổi. Hai vấn đề còn đang vướng mắc cần được tháo gỡ đó là: Non-Prefunding (công ty chứng khoán được phép nhận lệnh mua từ nhà đầu tư tổ chức nước ngoài dù tài khoản không đủ 100% giá trị lệnh, dựa trên mức ký quỹ thỏa thuận trong hợp đồng) và Xử lý những giao dịch thất bại. Hiện Trung tâm lưu ký (VSD) đang làm việc để bổ sung chỉnh sửa Luật chứng khoán và Nghị định 155 để thành lập Trung tâm đối tác bù trừ (Central Counterparty - CCP).

Công ty Cổ phần Chứng khoán Mirae Asset lưu ý, các chỉ số thị trường có xu hướng tăng mạnh 6 tháng trước khi nâng hạng, tạo cơ hội cho các nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn và trung bình. Do đó, nếu nâng hạng chính thức là kỳ tháng 9/2025 thì giai đoạn từ tháng 3/2025 đến tháng 9/2025 sẽ thường là sóng tăng của VN-Index, tương tự như 5 thị trường khảo sát gần đây./.