Cổ phiếu rác là gì? Thực trạng và cách nhận biết

Cổ phiếu rác là gì?

Cổ phiếu rác là những  cổ phiếu được thổi phồng nhiều hơn so với giá trị thực của nó. Giá trị những cổ phiếu này thường tăng trưởng mạnh chỉ trong một thời gian ngắn, thu hút sự chú ý của nhiều nhà đầu tư.

Thông thường, cổ phiếu rác là cổ phiếu của các công ty, doanh nghiệp làm ăn thua lỗ hoặc hoạt động kinh doanh thiếu ổn định, đang trong chu kỳ suy thoái, cục diện rất xấu, vì vậy chỉ cần một chút chuyển biến tích cực cũng có thể tạo ra nhiều kỳ vọng đối với các nhà đầu tư. Hoặc trong tình huống xấu hơn, đây thực chất là cổ phiếu của những công ty ma, giá trị của cổ phiếu cao hay thấp chỉ đơn thuần phụ thuộc vào marketing và mức độ tin cậy mua vào của các nhà đầu tư.

Cổ phiếu rác rất phổ biến trên sàn, những người sở hữu cổ phiếu này thường có ít quyền lợi về quyền trong công ty, cổ tức hàng năm cũng không được phân chia rõ ràng. Chủ doanh nghiệp cũng không quan tâm đến việc giữ ổn định hoặc tăng giá cổ phiếu công ty để làm hài lòng cổ đông hiện hữu mà chỉ quan tâm đến việc tạo sóng, lướt mua mua bán bán trên chính cổ phiếu công ty mình.

Trên thực tế, những cổ phiếu này có sức tăng mạnh nguyên nhân do phần lớn đều là nhà đầu tư "lướt sóng" khi tin theo những thông tin được quảng cáo trên mạng hoặc các hội nhóm chia sẻ đầu tư tự phát không có kinh nghiệm mua vào. Khi một lượng cổ phiếu cùng lúc được mua tạo nên khối lượng cổ phiếu lớn, đẩy giá trị cổ phiếu lên cao nhưng giá trị thực có khi chưa bằng một nửa.

Những dấu hiệu nhận biết cổ phiếu rác

Có 5 dấu hiệu thường thấy, gồm:

- Giá tăng mạnh trong thời gian ngắn: Đây là các cổ phiếu rất dễ tăng nóng trong 1 thời gian ngắn, mặc dù không có nền tảng cơ bản tốt sau đó lại giảm sàn la liệt.

- Cổ phiếu của doanh nghiệp kinh doanh thiếu ổn định: Loại cổ phiếu này thường là cổ phiếu của doanh nghiệp làm ăn thua lỗ hoặc hoạt động kinh doanh thiếu ổn định, đang trong chu kỳ suy thoái, cục diện rất xấu. Giá trị của các cổ phiếu này sẽ phụ thuộc vào sự vào “marketing” và mức độ tin cậy mua vào của các nhà đầu tư.

- Tăng vốn khủng trước và sau khi lên sàn: Đặc trưng là góp vốn bằng tài sản, mua các công ty liên doanh liên kết để hợp thức hóa vốn góp. Các công ty liên doanh liên kết đó không nằm trong chuỗi giá trị của của công ty mẹ. Không có tiền thật góp thì phải làm vậy để hợp thức hóa nhưng giá trị thực của công ty khi lên sàn không hề như vậy.

- Hình ảnh và tiếng tăm công ty được tâng bốc thái quá: Hoạt động kinh doanh của công ty không đúng như trên thực tế, thường được tâng bốc thái quá, nhiều công ty cũng sẽ thuê viết bài trên các báo lớn để PR cho mình nhằm tạo thương hiệu chiếm dụng lòng tin của nhà đầu tư.

- Tài sản chủ yếu là khoản phải thu, hàng tồn kho, tiền mặt nhiều năm liền rất ít: Thực chất tiền thật trên tài khoản ngân hàng rất khó để hợp thức hóa, nếu có làm được thì chi phí cũng lớn hơn rất nhiều so với việc chế khoản phải thu và hàng tồn kho. Vậy nên tiền mặt vẫn là thước đo cực kỳ quan trọng của các doanh nghiệp trên sàn. Các cổ phiếu rác tài khoản chỉ có 1 vài tỷ trên tài khoản tiền gửi ngân hàng.

Kết luận

Cổ phiếu rác là một lĩnh vực tiềm ẩn nhiều rủi ro cho nhà đầu tư. Việc nhận diện và tránh xa chúng không chỉ giúp bảo vệ vốn mà còn tăng khả năng sinh lời trong đầu tư chứng khoán. Hãy luôn cẩn trọng và trang bị kiến thức vững chắc trước khi đưa ra quyết định đầu tư.

Đặc biệt, trong bối cảnh thị trường chứng khoán ngày càng phát triển và đa dạng, việc nắm rõ các thông tin về cổ phiếu rác sẽ giúp nhà đầu tư đưa ra những quyết định đúng đắn và an toàn hơn./.