Cổ phiếu niêm yết là gì? Tìm hiểu và phân tích

Cổ phiếu niêm yết là gì?

Cổ phiếu niêm yết là loại cổ phiếu của các công ty đã được phép giao dịch trên một sàn giao dịch chứng khoán chính thức. Để được niêm yết, công ty phải đáp ứng các tiêu chí nghiêm ngặt về tài chính và quản lý. Cổ phiếu niêm yết thường được xem như là một dấu hiệu cho thấy công ty này đã đạt được một mức độ nhất định về sự minh bạch và chất lượng hoạt động.

Cổ phiếu niêm yết có thể được giao dịch trên các sàn giao dịch chứng khoán chính thức như HOSE (Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM) và HNX (Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội). Theo quy định, các công ty muốn niêm yết cổ phiếu của mình cần phải công khai thông tin tài chính, báo cáo hoạt động kinh doanh và tuân thủ các quy định về quản lý. 

Mục đích của việc niêm yết cổ phiếu

- Hỗ trợ, thiết lập mối quan hệ hợp đồng giữa công ty có phát hành cổ phiếu niêm yết và Sở Giao dịch Chứng khoán.

- Đảm bảo công ty phát hành thực hiện đúng quy định, trách nhiệm và nghĩa vụ về việc công bố thông tin chính xác, công bằng và minh bạch.

- Giúp thị trường chứng khoán hoạt động ổn định, tạo niềm tin giao dịch với nhà đầu tư thông qua các cổ phiếu được kiểm định khắt khe.

- Đảm bảo việc các nhà đầu tư có thể tìm hiểu được đầy đủ các thông tin về công ty phát hành.

- Giúp xác định giá một cách công bằng trên thị trường. Vì khi niêm yết công khai, giá sẽ được hình thành dựa trên mối quan hệ cung - cầu.

Các loại cổ phiếu niêm yết 

- Niêm yết lần đầu (Initial Listing): được hiểu là các hoạt động của tổ chức khi phát hành cổ phiếu đạt tiêu chuẩn niêm yết của sàn chứng khoán. Sở giao dịch cho phép chứng khoán niêm yết lần trong đầu tiên đăng ký thì được gọi là IPO. 

- Niêm yết bổ sung: là quá trình sở giao dịch chứng khoán chấp nhận cho một công ty niêm yết cho các loại cổ phiếu mới phát hành của tổ chức với mục đích mở rộng vốn nhằm các mục đích như chi trả cổ tức, sáp nhập, thực hiện quá trình chuyển đổi trái phiếu thành cổ phiếu… 

- Niêm yết cửa sau: là trường hợp 1 tổ chức niêm yết thực hiện quá trình liên kết hay sáp nhập vào tổ chức đó. Còn một trường hợp khác là tổ chức không niêm yết nhưng lại có quyền kiểm soát tổ chức đã được niêm yết trên thị trường chứng khoán.

- Niêm yết toàn phần: được hiểu là một công ty đã thực hiện niêm yết tất cả cổ phiếu của công ty trên một sở giao dịch chứng khoán, có thể là trong nước hoặc nước ngoài.

- Niêm yết từng phần: được hiểu là công ty chỉ được niêm yết một phần, những phần còn lại trong tổng số cổ phiếu mà công ty phát hành là chưa được xét duyệt hoặc không được xét duyệt để niêm yết. Tại những doanh nghiệp niêm yết từng phần, cổ phiếu được nắm giữ bởi các tổ chức đại diện của chính phủ, hay chính phủ đã trực tiếp nắm giữ. Những phần cổ phiếu đó, sẽ không niêm yết trên sàn chứng khoán hay để các nhà đầu tư cá nhân nắm giữ, bởi nó thuộc sở hữu của chính phủ.

Ưu điểm của cổ phiếu niêm yết

- Tính thanh khoản cao: Đây là loại cổ phiếu có khả năng giao dịch mua bán dễ dàng trên thị trường. Do đó các nhà đầu tư sẽ ít lo lắng về việc khó thu hồi vốn (như vàng, bất động sản…) khi mua cổ phiếu. Cổ phiếu đã được niêm yết có tính thanh khoản cao hơn hẳn cổ phiếu chưa niêm yết.

- Tiềm năng tăng trưởng tốt trong tương lai: Dù giá trị cổ phiếu còn ảnh hưởng nhiều bởi biến động thị trường nhưng với cổ phiếu niêm yết thì cơ hội tăng trưởng dài hạn sẽ cao hơn. Do các công ty niêm yết đều có nền tảng tốt, khả năng hoạt động kinh doanh ổn định.

- Đảm bảo uy tín, an toàn cho nhà đầu tư: Các công ty phát hành cổ phiếu niêm yết phải đạt đủ các tiêu chuẩn về tài chính, hiệu quả kinh doanh, cơ cấu nhân sự… Vậy nên việc chọn đầu tư vào cổ phiếu niêm yết cũng sẽ giúp bạn gia tăng khả năng sinh lời và hạn chế rủi ro.

Kết luận

Cổ phiếu niêm yết không chỉ là một kênh đầu tư hấp dẫn mà còn thể hiện sự phát triển của một công ty trên thị trường. Việc hiểu rõ về cổ phiếu niêm yết sẽ giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định đúng đắn, từ đó tối ưu hóa lợi nhuận đầu tư./.