Đề xuất đánh thuế VAT hàng nhập khẩu qua các sàn thương mại điện tử

Vừa qua, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã thay mặt Chính phủ trình bày tờ trình dự án Luật Thuế giá trị gia tăng (VAT) sửa đổi với những chính sách mới.

Dự án luật sửa đổi và bổ sung quy định ở 11 điều hiện hành, bao gồm: Đối tượng không chịu thuế; người nộp thuế; thuế suất; giá tính thuế; phương pháp tính trực tiếp trên VAT; phương pháp khấu trừ thuế; khấu trừ thuế VAT đầu vào; các trường hợp hoàn thuế; chứng từ, hóa đơn; hiệu lực thi hành; tổ chức triển khai.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh thẩm tra dự án luật này yêu cầu cơ quan chủ trì soạn thảo và hoàn thiện để đảm bảo tính thống nhất giữa nội dung trong báo cáo tổng kết thi hành luật, các quan điểm chỉ đạo trong xây dựng dự án luật với nội dung thể hiện trong dự thảo luật.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách nói về mức doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ không chịu thuế VAT, dự thảo sửa đổi quy định về mức doanh thu hàng năm từ 100 triệu đồng trở xuống với đối tượng không chịu thuế VAT thành “dưới mức do Chính phủ quy định". 

Theo Ủy ban Tài chính - Ngân sách, việc sửa đổi, điều chỉnh quy định về ngưỡng doanh thu hàng năm thuộc diện không chịu thuế VAT là điều cần thiết trong bối cảnh kinh tế - xã hội phát triển như hiện nay và cần được quy định rõ trong luật để thiết lập căn cứ pháp lý cụ thể.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách nhận định về việc bổ sung quy định không thu thuế VAT đối với một số hàng hóa nhập khẩu, dự thảo bổ sung về quy định quà tặng, biếu, tài sản di chuyển, hàng biên mậu ở định mức miễn thuế nhập khẩu theo pháp luật về thuế xuất nhập khẩu thuộc đối tượng không chịu thuế VAT. Việc miễn thuế VAT gắn với miễn thuế nhập khẩu dù không được quy định trong luật nhưng thực tế hiện cũng được triển khai đối với hàng hóa nhập khẩu có giá trị nhỏ dưới 1 triệu động gửi qua chuyển phát nhanh (căn cứ vào Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg).

Ông Lê Quang Mạnh cho biết lượng giao dịch hàng hóa có giá trị nhỏ xuyên biên giới đã tăng gấp nhiều lần thời gian qua khi thương mại điện tử xuyên biên giới bùng nổ.

Mỗi ngày tại Việt Nam ghi nhận trung bình có từ 4-5 triệu đơn hàng giá trị nhỏ được vận chuyển về Việt Nam từ Trung Quốc thông qua các sàn Lazada, Shopee, Tiki, TikTok… Nhiều quốc gia đã bỏ quy định miễn thuế VAT với hàng nhập khẩu có giá trị nhỏ nhằm bảo vệ nguồn thu, tạo môi trường kinh doanh bình đẳng giữa hàng sản xuất nhập khẩu và trong nước.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách nêu rõ ý kiến đề nghị Chính phủ đưa ra chính sách phù hợp để bao quát cũng như mở rộng các nguồn thu trong bối cảnh ngân sách hạn chế như hiện nay, giải trình cơ sở pháp lý của Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg với nội dung nói trên.

Đối với việc bổ sung đối tượng áp dụng thuế suất 5%, dự thảo luật chuyển phân bón, tàu khai thác thủy sản tại vùng khơi, vùng biển, các loại máy móc, thiết bị chuyên phục vụ cho nông nghiệp từ diện không chịu thuế sang hàng hóa áp dụng mức thuế suất là 5%. 

Có 2 luồng điểm trong Ủy ban Tài chính - Ngân sách. Một là, không đồng tình với nội dung của dự thảo Luật để xử lý vướng mắc và bất cập kéo dài của chính sách thuế VAT hiện hành với sản xuất trong nước. Hai là, không tán thành với kiến nghị của Chính phủ vì cho rằng chi phí đầu vào của sản xuất nông nghiệp sẽ tăng lên gây tăng giá sản phẩm, giảm tính cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp trong nước nếu áp dụng thuế suất 5%.

Cơ quan thẩm tra yêu cầu Chính phủ đánh giá và báo cáo chi tiết hơn về ảnh hưởng của việc sửa đổi chính sách này, từ góc độ tác động đối với sản xuất trong nước đến người nông dân.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách nói về định hướng tăng mức thuế suất phổ thông 10% rằng hiện nay, con số này tại Việt Nam vẫn thấp hơn so với các quốc gia trong khu vực và trên toàn cầu. Điều đó chỉ ra rằng nước ta có dư địa để tăng thuế suất VAT, nhất là khi mở rộng cơ sở thu.

Tại khu vực ASEAN hiện nay một số quốc gia đã và đang tăng thuế suất VAT như một giải pháp để tăng tính hiệu quả thu ngân sách kể từ hậu đại dịch. Đến năm 2030, chiến lược cải cách hệ thống thuế cũng đã xác định định hướng “nghiên cứu tăng thuế suất thuế VAT theo lộ trình”. Yêu cầu Chính phủ đánh giá ảnh hưởng đối với một số phương án tăng thuế suất theo lộ trình nhằm cân nhắc về khả năng quy định lộ trình tăng thuế suất ở dự án Luật một cách phù hợp, có thể vào cuối giai đoạn 2026-2030, sau khi nền kinh tế đã được hồi phục./.