Định hình tiến trình chuyển đổi xanh và năng lượng bền vững cho Việt Nam

Tại hội thảo, các chuyên gia tập trung thảo luận các giải pháp tích hợp năng lượng tái tạo, năng lượng mới, đổi mới công nghệ và cải tạo thiết bị nhằm giảm tiêu thụ năng lượng, đồng thời, làm rõ các rào cản hiện tại và mở ra hướng đi mới, thiết thực hơn cho cộng đồng doanh nghiệp trong việc thúc đẩy tiết kiệm năng lượng và chuyển đổi xanh. 

Phát biểu khai mạc, ông Lại Đức Tuấn - Phó Trưởng phòng Hiệu quả năng lượng và Chuyển đổi xanh, Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công cho biết, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả là bước đi đầu tiên và là nền tảng để tiến tới chuyển đổi xanh toàn diện, giúp giảm phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch và tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển, tích hợp các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng sạch. Đây chính là hướng đi giúp doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh và tham gia sâu hơn vào các chuỗi cung ứng xanh toàn cầu. 

“Với sự tham gia của các chuyên gia uy tín, các nhà hoạch định chính sách và đại diện doanh nghiệp, hội thảo là diễn đàn hiệu quả để trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, từ đó gợi mở những giải pháp tối ưu và khả thi cho giai đoạn tới”, ông Lại Đức Tuấn nhấn mạnh.

Theo TS. Lê Hải Hưng - Viện trưởng Viện nghiên cứu và ứng dụng công nghệ, chuyển dịch năng lượng không chỉ là thay đổi cách phát điện, mà là thay đổi toàn diện cách sử dụng năng lượng trong mọi lĩnh vực của sản xuất và đời sống. Có 3 hình thức chuyển dịch năng lượng ngoài phát điện bao gồm: 

Thứ nhất là thay nhiên liệu đầu vào không phải là năng lượng hóa thạch: Sử dụng biomass thay thế than, dầu FO trong các lò hơi công nghiệp; Sử dụng nhiên liệu sinh học (xăng E5, E10, dầu B5, B10) trong giao thông vận tải, nông nghiệp, phát điện. 

Thứ hai là điện hóa các lĩnh vực sử dụng năng lượng: Chuyển dịch trong giao thông, xe máy, ô tô điện thay cho xe xăng, diesel; Thay thế các máy móc nông nghiệp, xây dựng chạy dầu sang chạy điện; Thay thế lò đốt than, dầu bằng lò điện cảm ứng, điện trở, vi sóng; ... 

Thứ ba là sử dụng thiết bị hiệu suất năng lượng cao: Bếp điện, bếp từ thay cho bếp than, bếp gas trong nấu nướng; Máy bơm nhiệt, thay cho hệ thống làm lạnh hoặc sưởi ấm; Thay thế đèn truyền thống bằng đèn LED.

“Để tiến tới Net-Zero, chỉ chuyển dịch năng lượng là chưa đủ mà phải thay đổi hành vi sử dụng năng lượng trong mọi lĩnh vực sản xuất và đời sống như sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả bằng cách ứng dụng các tiến bộ khoa học công nghệ để tăng hiệu quả sử dụng năng lượng, trồng rừng, chống phá rừng để mở rộng bể hấp thụ khi nhà kính, tận dụng biomass thay cho nhiên liệu hóa thạch”, TS. Lê Hải Hưng khẳng định.

Chia sẻ về giải pháp tích hợp năng lượng tái tạo (điện mặt trời mái nhà) vào mô hình sử dụng điện hiện nay, ông Nguyễn Trung Anh - Giám đốc miền Bắc của Công ty CP Nami Solar Energy cho rằng, Việt Nam được thiên nhiên ưu đãi với nguồn năng lượng mặt trời sử dụng hầu như quanh năm. Số giờ nắng trung bình hàng năm khoảng 1500 giờ tại các tỉnh đồng bằng sông Hồng và lên đến 2700 giờ tại các tỉnh Nam Trung bộ. Mật độ năng lượng mặt trời thay đổi trong khoảng 3.000 đến 5.000 kCal/m2/ngày. Thống kê sơ bộ cho thấy tổng tiềm năng kỹ thuật điện mặt trời của Việt Nam khoảng 963 GW, trong đó: điện mặt trời quy mô lớn mặt đất khoảng 837,4 GW, trên mặt nước khoảng 77,4 GW, trên mái nhà khoảng 48,2 GW.

Theo đó, điện mặt trời mái nhà giúp hỗ trợ phủ đỉnh trong biểu đồ phụ tải của lưới điện quốc gia và giảm áp lực về phụ tải, nhất là ở miền Bắc vào mùa khô hạn. Công trình lắp điện mặt trời mái nhà cũng được chống nóng tốt hơn, góp phần bảo vệ môi trường nhờ sử dụng năng lượng sạch và còn giảm chi phí đầu tư hạ tầng điện địa phương với hệ thống nối lưới.

Về kinh tế, điện mặt trời mái nhà giúp người dùng giảm chi phí nhờ tự sản xuất và tiêu thụ tại chỗ, đặc biệt hiệu quả vào giờ cao điểm. Các doanh nghiệp sử dụng điện phát ra từ hệ thống điện mặt trời mái nhà có thêm lợi thế về sử dụng điện “sạch” và giúp sản phẩm của doanh nghiệp tăng sức cạnh tranh khi xuất khẩu. Với sản lượng điện phát ra dư thừa nếu được bán lên lưới, hộ gia đình, chủ đầu tư, doanh nghiệp sẽ có thêm khoản doanh thu từ việc bán điện.

Về mặt phát triển bền vững, điện mặt trời giúp giảm sự phụ thuộc vào nguồn năng lượng hóa thạch, cải thiện cơ cấu ngành năng lượng, đảm bảo an ninh năng lượng, giảm thiểu biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, phù hợp với tiến trình phát triển, sử dụng năng lượng có hiệu quả, và là xu thế tất yếu của các quốc gia hiện nay.

Hội thảo “Giải pháp thúc đẩy tiết kiệm năng lượng và chuyển đổi xanh” được kỳ vọng sẽ góp phần định hình lộ trình chuyển đổi năng lượng bền vững, tạo động lực mạnh mẽ cho mục tiêu tiết kiệm năng lượng và chuyển đổi xanh tại Việt Nam./.