Đột phá trong xây dựng Hải quan số và Hải quan thông minh

Cục Hải quan vừa tổ chức Hội nghị triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Kế hoạch hành động triển khai của Cục Hải quan.

Báo cáo kết quả thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, đại diện Ban Công nghệ thông tin và Thống kê hải quan cho biết, trong bối cảnh thế giới ngày càng phát triển mạnh mẽ về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, Cục Hải quan Việt Nam đã nhận thức rõ tầm quan trọng của việc thích ứng và triển khai các chính sách liên quan.

Ngay từ khi Nghị quyết được ban hành, Cục Hải quan đã phân công Ban Công nghệ thông tin và Thống kê Hải quan làm đơn vị chủ trì, nghiên cứu nghiêm túc và xây dựng kế hoạch chi tiết để thống nhất nhận thức và hành động triển khai trong toàn Ngành. Các cán bộ, công chức trong toàn Ngành đã đoàn kết, quyết tâm vượt qua khó khăn để thực hiện Nghị quyết, coi đây là một trong những giải pháp đột phá nhằm xây dựng Hải quan số và Hải quan thông minh.

Công tác lãnh đạo và chỉ đạo của Cục Hải quan đã đạt được những kết quả tích cực. Cục Hải quan đã phổ biến Nghị quyết tới toàn thể cán bộ, công chức và đảng viên, chỉ đạo Ban Công nghệ thông tin nghiên cứu xây dựng Kế hoạch và xin ý kiến các đơn vị để triển khai thực hiện.

Cục Hải quan cũng rà soát và hoàn thiện các văn bản pháp luật, quy trình nghiệp vụ để phù hợp với mô hình hải quan số và hải quan thông minh, đồng thời nghiên cứu và đề xuất sửa đổi Luật Hải quan.

Bên cạnh đó, Cục Hải quan đã đạt được nhiều thành tựu trong đầu tư hạ tầng, hoàn thành mục tiêu 5E, tự động hóa 100% thủ tục hải quan, số thu ngân sách điện tử đạt 98,4%, triển khai giám sát hải quan tự động và hệ thống GPS, đầu tư vào công nghệ IoT.

Theo Cục trưởng Cục Hải quan Nguyễn Văn Thọ, Cục Hải quan đã có nhiều nỗ lực, sáng tạo trong việc điều phối và phối hợp với các Bộ, ngành đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng CNTT trong triển khai Cơ chế một cửa quốc gia và Cơ chế một cửa ASEAN và tạo thuận lợi thương mại. Bên cạnh việc đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác nghiệp vụ hải quan, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin trong công tác chỉ đạo, điều hành nội bộ của Cục Hải quan và đã mang lại hiệu quả cao như việc triển khai Hệ thống quản lý văn bản và điều hành tập trung, giúp giảm thiểu một lượng lớn giấy tờ, đáp ứng yêu cầu quản trị thông minh...

Về cơ chế, chính sách, Cục Hải quan đã triển khai nhiều biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp, lấy ý kiến đóng góp, đào tạo và tập huấn doanh nghiệp và các bên liên quan, công bố chuẩn dữ liệu trao đổi thông tin. Bên cạnh đó, Cục Hải quan tiếp tục đào tạo và bồi dưỡng kỹ năng phân tích, khai thác dữ liệu, huy động nguồn lực xã hội để tập huấn công nghệ số; Tăng cường hợp tác quốc tế với Tổ chức Hải quan Thế giới, Nhật Bản và Hàn Quốc để nghiên cứu và chia sẻ kinh nghiệm ứng dụng công nghệ 4.0.

Kết luận hội nghị, Cục trưởng Cục Hải quan Nguyễn Văn Thọ cho biết, vấn đề phát triển khoa học công nghệ đang được Đảng, Nhà nước chỉ đạo quyết liệt. Để thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 57, Cục trưởng đề nghị các đơn vị rà soát thể chế chính sách, thủ tục hành chính để kiến nghị sửa đổi, hoàn thiện. Trong đó, rà soát, cắt giảm các thủ tục hành chính như: giấy phép, điều kiện kiểm tra chuyên ngành, chính sách thuế, thủ tục, hồ sơ chứng từ hải quan...; triển khai thông quan trên điện tử.

Cục trưởng Nguyễn Văn Thọ cũng chỉ đạo toàn Ngành nghiên cứu xây dựng hệ thống công nghệ thông tin hải quan tập trung; xây dựng cửa khẩu số, cửa khẩu thông minh cũng như kho dữ liệu quy mô, đầy đủ, kết nối cơ sở dữ liệu quốc gia. Bên cạnh đó, tiếp tục nâng cấp hệ thống đường truyền, hạ tầng công nghệ.

Để tăng cường ứng dụng công nghệ vào khâu nghiệp vụ, Cục trưởng đề nghị từng đơn vị chủ động nghiên cứu, khuyến khích, tạo điều kiện cho cán bộ công chức có kinh nghiệm, chuyên môn nghiệp vụ đóng góp ý tưởng vào công tác này; có cơ chế chính sách tuyển dụng cán bộ về công nghệ thông tin. Đồng thời, lựa chọn lĩnh vực cần thiết, thiết yếu để nghiên cứu đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào thực hiện.

Được biết, hiện lãnh đạo Cục Hải quan đã chỉ đạo các đơn vị khẩn trương ổn định tổ chức bộ máy, hoàn thành việc bố trí nhân sự tại các vị trí, bộ phận công tác để hoạt động theo mô hình quản lý mới từ ngày 15/3/2025.

Trong quá trình triển khai mô hình bộ máy mới, thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu; phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh vẫn thực hiện theo các mã, địa điểm làm thủ tục hải quan đã được công bố trước đây (nay là Hải quan cửa khẩu/ngoài cửa khẩu) và theo quy định tại Luật Hải quan và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan để đảm bảo hoạt động các đơn vị thông suốt, việc thông quan hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu diễn ra bình thường, không để ngắt quãng công việc./.