'Em bé US-HIFU' – bước tiến mới của y học Việt Nam

Tại buổi gặp gỡ, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết, Bộ Y tế ghi nhận và đánh giá cao những nỗ lực của các chuyên gia trong việc chủ động tiếp cận, đầu tư và triển khai một kỹ thuật mới, hiện đại, đòi hỏi trình độ chuyên môn cao, quy trình chặt chẽ và sự theo dõi nghiêm ngặt trong suốt quá trình điều trị.

“Sau hơn một năm triển khai, với hơn 400 ca điều trị an toàn, hiệu quả, không ghi nhận biến chứng, cùng với 8 trường hợp mang thai sau điều trị và đặc biệt là sự chào đời của em bé US-HIFU đầu tiên tại Việt Nam, có thể khẳng định rằng đây là những kết quả bước đầu rất đáng khích lệ", Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên nói.

"Em bé US-HIFU" đầu tiên tại Việt Nam - con của sản phụ Phạm Thị Huyền Trang (30 tuổi, Ninh Bình) từng mắc đa u xơ tử cung và được điều trị bằng kỹ thuật US-HIFU - phương pháp điều trị các khối u bằng sóng siêu âm hội tụ cường độ cao dưới hướng dẫn của siêu âm.

Trước khi mang thai, chị Trang được chẩn đoán mắc đa tử cung: U xơ tử cung thành trái: 48x43x59 mm, u xơ tử cung thành sau: 37x33x42 mm, là một trong những nguyên nhân khiến chị phải trải qua một lần sảy thai 20 tuần. Với mong muốn tìm phương pháp xử lý khối u hiệu quả, bảo toàn tử cung để vẫn còn cơ hội làm mẹ, chị đã tìm hiểu và lựa chọn điều trị bằng kỹ thuật US-HIFU tại Bệnh viện Phụ sản Thiện An.

Ca điều trị được thực hiện vào tháng 11/2024, do GS.TS Nguyễn Viết Tiến (Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng Y khoa Quốc gia, Chủ tịch hội Phụ sản Việt Nam) cùng ê-kíp thực hiện đã thu về kết quả tốt đẹp.

Chỉ 3 giờ sau khi điều trị, chị Trang đã có thể đi lại, sinh hoạt bình thường. Sau ba tháng điều trị, chị có thai tự nhiên mà không cần đến bất kỳ phương pháp hỗ trợ sinh sản nào. Trong suốt quá trình theo dõi thai kỳ, thai nhi phát triển hoàn toàn bình thường trong khi khối u xơ tử cung tiếp tục thu nhỏ dần. Ở lần mang thai này, sau khi khối u xơ được điều trị bằng US-HIFU, sản phụ vẫn còn nhiều lo lắng về khả năng phải khâu vòng cổ tử cung dự phòng.

Tuy nhiên, với kinh nghiệm chuyên môn của GS.TS Nguyễn Viết Tiến, nguyên nhân sảy thai 20 tuần ở lần mang thai trước đã được xác định là do u xơ tử cung - yếu tố nay đã được loại bỏ. Qua các lần khám thai trực tiếp, mọi chỉ số phát triển của thai nhi cũng như độ dài cổ tử cung của sản phụ đều bình thường, vì vậy không cần khâu vòng cổ tử cung dự phòng trước.

Sáng ngày 26/11/2025, chị Trang sinh mổ một em bé khỏe mạnh ở tuần thai thứ 38, nặng 3,4kg, tại Bệnh viện Phụ sản Thiện An. Sự ra đời của “em bé US-HIFU" đánh dấu một cột mốc quan trọng của y học Việt Nam: khi kỳ thuật US-HIFU không chỉ giúp điều trị hiệu quả u xơ tử cung mà còn mở ra hy vọng làm mẹ cho nhiều phụ nữ từng đối diện nguy cơ vô sinh do các bệnh lý phụ khoa như u xơ tử cung, lạc nội mạc tử cung.

Nhận định về ca bệnh đặc biệt, GS.TS Nguyễn Viết Tiến - người tiên phong đưa kỹ thuật US-HIFU về Việt Nam cho biết, sự ra đời của em bé US-HIFU đầu tiên tại Việt Nam là minh chứng rõ ràng cho tính an toàn và hiệu quả của phương pháp này. US-HIFU hoạt động dựa trên nguyên lý hội tụ sóng siêu âm vào mô sinh học, dẫn đến sự tăng nhiệt độ tức thời lên đến 65-100 độ C ở mô mục tiêu trong vòng 1 giây, từ đó gây biến tính protein và hoại tử đông không hồi phục. Phần mô mục tiêu bị “chết đi” và khối u sẽ tự tiêu theo thời gian. Đặc điểm nổi bật nhất của US-HIFU là khả năng tiêu diệt mô đích mà không ảnh hưởng đến mô lành xung quanh.

US-HIFU được đánh giá là bước tiến đột phá của y học hiện đại: Không phẫu thuật, không mất máu, không để lại sẹo, bảo tồn chức năng cơ quan, giúp người bệnh rút ngắn thời gian nằm viện và hồi phục nhanh. Đặc biệt, tốc độ giảm kích thước u nhanh nhất ở tháng đầu tiên và đạt 60-70% sau một năm. Các triệu chứng như đau bụng, băng kinh, tiểu nhiều, tiểu khó… cũng giảm rõ rệt, giúp người bệnh mau chóng trở lại cuộc sống như trước.

Trước đó, tháng 12/2024, Bộ Y tế chính thức phê duyệt cho phép Bệnh viện Phụ sản Thiện An triển khai kỹ thuật điều trị khối u bằng sóng siêu âm hội tụ cường độ cao dưới hướng dẫn của siêu âm (US-HIFU) trong khám bệnh, chữa bệnh. Bộ Y tế khẳng định đây là kỹ thuật mới chưa từng có tại Việt Nam, theo đó Bệnh viện Phụ sản Thiện An là đơn vị y tế đầu tiên và duy nhất hiện nay được cấp phép ứng dụng kỹ thuật này.

Theo báo cáo chuyên môn của Bệnh viện Phụ sản Thiện An, tính đến nay bệnh viện đã thực hiện thành công hơn 400 ca điều trị, bao gồm các bệnh lý u xơ tử cung, lạc nội mạc tử cung, ung thư gan, u xơ vú và thu về kết quả tốt. Nhiều ca bệnh phức tạp, có khối u to, nằm ở vị trí không thể áp dụng mổ hở hay mổ nội soi, đều được xử lý an toàn và hiệu quả./.