Một góc nhìn thể loại trinh thám qua các tác phẩm của Edogawa Ranpo

Edogawa Ranpo (1894 - 1965), tên thật là Tarō Hirai, ông là một trong những nhà văn trinh thám nổi tiếng nhất của Nhật Bản. Ông được mệnh danh là "ông tổ trinh thám Nhật Bản" với nhiều ấn phẩm trinh thám mang yếu tố kinh dị, tâm lý đặc sắc.

Nếu ai đã từng xem series manga Thám tử lừng danh Conan - một biểu tượng đại chúng toàn cầu, sẽ dễ dàng thấy được sự quen thuộc trong cái tên Edogawa Conan, bởi lẽ cái tên Edogawa Conan là sự kết hợp giữa hai nhà văn trinh thám vĩ đại của phương Đông và phương Tây: Edogawa Ranpo và Conan Doyle. Ở Nhật Bản nói riêng và thế giới nói chung, cái tên Edogawa Ranpo đã trở thành một tượng đài nổi bật về trinh thám.

Edogawa Ranpo bắt đầu viết từ năm 1923, khi ông sáng tác hai truyện ngắn trinh thám là Đồng xu hai sen và Tấm biên lai. Ông gửi tác phẩm đến cho nhà phê bình Baba Kochou, người đã có nhiều bình luận về văn học trinh thám để xin góp ý nhưng không được hồi âm. Sau đó, ông liền gửi cho tạp chí Shin Seinen và vì tổng biên tập đã tưởng Đồng xu hai sen là văn học nước ngoài nên đã nhờ Kokasai Fuboku xem xét. Sau này, Đồng xu hai sen và Tấm biên lai lần lượt được ra mắt và đón nhận nhiều cơn mưa lời khen từ độc giả.

Sự xuất hiện của Ranpo đã cho thấy được người Nhật cũng có thể sáng tác trinh thám sánh ngang với trinh thám phương tây. Mượn Shin Seinen làm nền tảng, Ranpo cứ thể miệt mài sáng tác và cho ra đời nhiều kiệt tác trinh thám. 1925 cũng là năm sự nghiệp của ông thăng hoa rực rỡ nhất, đây cũng là năm ông để lại cho mình địa vị bất biến trên diễn đàn văn học đại chúng.

Edogawa Ranpo đã viết rất nhiều truyện trinh thám trong giai đoạn thế chiến II. Ông thử sức mình với cả truyện ngắn lẫn tiểu thuyết, thậm chí là trinh thám dành cho thiếu nhi. Thế giới nhân vật trong trinh thám của nhà văn đều mang màu sắc tâm lý méo mó, biến thái và thể chất dị biệt. Các câu chuyện đều toát lên màu sắc kinh dị, hồi hộp đúng đặc trưng phong cách Ranpo.

Đó là sát nhân nghệ sĩ mù biến thái ra tay đoạt mạng hàng loạt cô gái vì ám ảnh về cái đẹp trong trí tưởng tượng của mình trong Con thú mù. Để rồi sau tất cả, hắn nhận ra không còn cách nào để thỏa mãn trạng thái nghệ sĩ của mình bằng việc tự hủy - tiễn bản thân đến cái chết dã man, đẫm máu.

Đó là tên tội phạm bệnh hoạn với những mặc cảm khiếm khuyết đã tạo ra một chiếc ghế công phu rồi chui vào đó nằm, cảm nhận sức nặng người khác đè lên mình trong Chiếc ghế người. Hắn ta dường như từ bỏ đi phần người để trở thành phần con trong một thế giới biệt lập của riêng mình.

Hàng loạt tên sát nhân, tội phạm với tâm lý lệch lạc, méo mó được Edogawa Ranpo gây dựng trong Mê cung tội ác, Địa ngục của những chiếc gương, Án mạng dốc K, Đảo địa ngục, Đảo quỷ, v.v... với những thủ pháp gây án cực kì tinh vi, táo bạo. Mỗi vụ án như một câu chuyện về ranh giới giữa nghệ thuật và cái ác, cái đen tối trong lòng xã hội Nhật Bản thời kì lúc bấy giờ. Cái đáng sợ, kinh dị toát ra từ truyện của Edogawa Ranpo không phải đến từ những thế lực siêu nhiên, tâm linh mà cái kinh dị toát ra bởi chính cái ác, cái méo mó dị dạng trong chính tâm lí của con người. Nỗi sợ ông gieo rắc đều đến từ con người.

Talkshow “Một góc nhìn thể loại trinh thám qua các tác phẩm của Edogawa Ranpo” có sự góp mặt của: MC nhà báo Lữ Mai, Diễn giả - Khách mời Nam Đỗ – Admin Hội thích truyện trinh thám, Chang Reading – KOL BookTok nổi tiếng, cùng nhiều nhà báo, tác giả, độc giả và người yêu văn học trinh thám.

Sự kiện là cơ hội để độc giả yêu thích văn học trinh thám cùng nhìn lại chặng đường sáng tác và phong cách độc đáo của Edogawa Ranpo. Thông qua lăng kính phân tích từ các chuyên gia, chương trình đi sâu vào các yếu tố tạo nên dấu ấn đặc sắc trong tác phẩm của ông: Nghệ thuật xây dựng tình huống ly kỳ, yếu tố kỳ quái đan xen tâm lý và cách ông định hình một phong cách riêng biệt trong dòng văn học trinh thám thế giới.

Đây cũng là dịp gắn kết cộng đồng yêu sách và khơi mở thêm nhiều góc nhìn mới về thể loại trinh thám trong văn học hiện đại./.