Bộ trưởng Bộ Xây dựng: Nhiều vướng mắc được tháo gỡ, thị trường bất động sản đã qua giai đoạn khó khăn nhất

Trao đổi với Báo điện tử Chính phủ nhân dịp đầu năm mới, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cùng các bộ, ngành, địa phương đã có nhiều chỉ đạo, thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ nhằm tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản.

Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ (Tổ công tác) được thành lập theo Quyết định số 1435/QĐ-TTg ngày 17/11/2022 tập trung rà soát, đôn đốc, hướng dẫn tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện dự án bất động sản cho các địa phương, doanh nghiệp tại thành phố Hà Nội, TP.HCM và một số tỉnh, thành phố. Cho đến nay Tổ công tác đã có nhiều hướng dẫn, đôn đốc các địa phương, doanh nghiệp giải quyết, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc các dự án theo thẩm quyền.

Có thể nói, thời gian qua, với sự vào cuộc quyết liệt, phối hợp đồng bộ của các cấp, các ngành và chính quyền các địa phương thông qua việc triển khai thực hiện hàng loạt các nhiệm vụ, giải pháp, biện pháp tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản, nhất là các khó khăn, vướng mắc về mặt thể chế, nguồn vốn và trái phiếu…, tạo được sự đồng tình, ủng hộ của người dân và doanh nghiệp.

Nhiều tồn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc về mặt thể chế đã được tháo gỡ thông qua việc ban hành mới cũng như sửa đổi, bổ sung nhiều luật, nghị định, thông tư trong nhiều lĩnh vực liên quan đến bất động sản.

Qua đó, tình hình thị trường bất động sản, triển khai thực hiện dự án bất động sản đã có nhiều chuyển biến theo chiều hướng tích cực, vượt qua giai đoạn khó khăn nhất.

Trong năm 2025, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục tập trung tháo gỡ khó khăn vướng mắc cho thị trường bất động sản; trong đó, giải quyết hiệu quả việc mất cân đối nguồn cung, dư thừa sản phẩm bất động sản cao cấp và thiếu hụt các sản phẩm nhà ở giá bình dân, nhà ở xã hội.

Theo đó, Bộ Xây dựng sẽ bám sát quy định của Luật Kinh doanh bất động sản, sử dụng hợp lý các công cụ để điều tiết và định hướng thị trường. Trong đó, tiếp tục tập trung đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, người lao động, lực lượng vũ trang.

Tổ Công tác của Chính phủ và Bộ Xây dựng tiếp tục yêu cầu các bộ ngành, địa phương thời gian tới cần chủ động, tích cực tổ chức thực hiện có hiệu quả các chính sách, pháp luật liên quan lĩnh vực bất động sản mới được ban hành như Luật Đất đai năm 2024, Luật Nhà ở năm 2023, Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023, Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024… và các văn bản quy định chi tiết.

Các địa phương cần chủ động nghiên cứu, ban hành các chính sách hỗ trợ, cải cách thủ tục hành chính giúp người dân, doanh nghiệp trên địa bàn tích cực trong triển khai các dự án bất động sản; kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án đầu tư xây dựng trên địa bàn.

Nghiên cứu, định hướng về quy hoạch và cơ cấu sản phẩm nhà ở nhằm đảm bảo tỷ lệ phát triển nhà ở phù hợp với nhu cầu của người dân, đặc biệt là nhà ở xã hội, nhà ở giá rẻ; khuyến khích các dự án nhà ở thương mại giá rẻ có thể tạo điều kiện giúp người dân tiếp cận dễ dàng hơn.

Đặc biệt, các địa phương cần tăng cường thực hiện quản lý, kiểm soát việc tăng giá bất động sản. Đồng thời, tổ chức công bố, công khai thông tin về thị trường bất động sản nhằm bảo đảm minh bạch, ngăn chặn các hiện tượng gian lận, tiêu cực trong kinh doanh bất động sản.

Có tâm lý chờ đợi trong việc phát triển nhà ở xã hội

Đề cập đến việc phát triển nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, đây là một trong các chính sách quan trọng, nhân văn nhằm bảo đảm an sinh xã hội. Ngày 24/5/2024, Ban Bí thư ban hành Chỉ thị số 34-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phát triển nhà ở xã hội (NƠXH) trong tình hình mới.

Đây là lần đầu tiên Ban Bí thư có chỉ đạo toàn diện đối với công tác phát triển NƠXH. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 927/QĐ-TTg ngày 30/8/2024 về Kế hoạch thực hiện Chỉ thị số 34-CT/TW.

Trước đó, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 05/01/2024, chỉ đạo đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân; tập trung triển khai nhanh, hiệu quả Đề án 01 triệu căn NƠXH. Đây là quyết tâm rất cao của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về phát triển nhà ở xã hội nhằm đáp ứng nhu cầu nhà ở của người dân hiện nay.

Trong năm, Bộ Xây dựng phối hợp Văn phòng Chính phủ tổ chức 2 hội nghị tháo gỡ khó khăn thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội. Theo đó, Chính phủ giao chỉ tiêu NƠXH, nhà ở cho lực lượng vũ trang hoàn thành trong năm đối với từng địa phương; Bộ Công an, Bộ Quốc phòng và Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam.

Với sự quan tâm của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, qua tổng hợp báo cáo của các địa phương, trong giai đoạn từ năm 2021 đến nay trên địa bàn cả nước đã có 645 dự án nhà ở xã hội đã được triển khai với quy mô 581.218 căn.

Trong đó, số lượng dự án hoàn thành là 96 dự án (với quy mô 57.652 căn); Số lượng dự án đã khởi công xây dựng là 133 dự án (với quy mô 110.217 căn); Số lượng dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư là 415 dự án (với quy mô 412.240 căn).

Riêng năm 2024, cả nước có 28 dự án với quy mô 20.284 căn đã hoàn thành (tăng khoảng 46% so với năm 2023, tương đương khoảng 6.420 căn); 23 dự án với quy mô 25.399 căn đã được cấp phép, khởi công xây dựng (tăng khoảng 13% so với năm 2023, tương đương khoảng 3.000 căn); Số lượng dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư là 113 dự án, tương đương 142.450 căn (tăng khoảng 101% so với năm 2023).

Hầu hết các địa phương đã thực hiện quy hoạch, bố trí quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội. Theo đó, trên địa bàn cả nước đã quy hoạch 1.309 vị trí với quy mô khoảng 9.756 ha đất làm nhà ở xã hội, trong đó nhiều địa phương dành quỹ đất lớn, như TPHCM, Hà Nội, Đồng Nai, Long An, Hải Phòng…

Chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng cho vay ưu đãi phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư: các ngân hàng đã cam kết cấp tín dụng cho vay khoảng trên 4.000 tỷ đồng, doanh số cho vay đạt 2.360 tỷ đồng (2.162 tỷ đồng cho chủ đầu tư vay tại 17 dự án; 198 tỷ đồng cho người mua nhà tại 15 dự án).

Mặc dù đã đạt được những kết quả như trên nhưng trong thời gian qua, việc tăng nguồn cung nhà ở xã hội cho các đối tượng hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội vẫn chưa được như kỳ vọng là do các địa phương, doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn, vướng mắc liên quan đến các quy định pháp lý trong việc triển khai thực hiện; còn có tâm lý chờ đợi các quy định pháp luật mới được ban hành như Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản với các quy định thông thoáng hơn có hiệu lực thi hành mới triển khai thực hiện.

Để thực hiện tốt mục tiêu phát triển nhà ở xã hội được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao, đòi hỏi phải có sự quyết tâm rất cao từ các bộ, ngành, đặc biệt là các địa phương cũng như doanh nghiệp.

Tới đây, Bộ Xây dựng sẽ đánh giá toàn diện về chương trình, mục tiêu đề ra, tập trung đôn đốc để triển khai để làm sao có kết quả tốt hơn, phù hợp với tình hình thực tiễn; thực hiện nghiêm, triển khai có hiệu quả Chỉ thị số 34-CT/TW ngày 24/5/2024 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phát triển nhà ở xã hội trong tình hình mới.

Đồng thời, triển khai các nhiệm vụ đã được Thủ tướng Chính phủ giao tại Công điện số 130/CĐ-TTg ngày 10/12/2024 về việc đôn đốc chỉ đạo, tháo gỡ kịp thời các khó khăn, vướng mắc để thúc đẩy phát triển các dự án nhà ở xã hội.

Theo đó, Bộ Xây dựng cùng các bộ, ngành phối hợp để tiếp tục đôn đốc các địa phương, nhất là những địa phương trọng điểm, có chỉ tiêu đăng ký phát triển nhà ở xã hội cao; tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội.

Ngoài ra, để tăng nguồn cung nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp, công nhân, người lao động, Bộ Xây dựng đang phối hợp với các bộ, ngành báo cáo Chính phủ xem xét điều chỉnh, bổ sung gói tín dụng ưu đãi cho vay mua, thuê mua nhà ở xã hội để triển khai hiệu quả hơn.

Đối với các địa phương, phải xác định mục tiêu, trách nhiệm để lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, khẩn trương lập Kế hoạch để cụ thể hóa việc triển khai xây dựng nhà ở xã hội theo nhiệm vụ được giao, đưa chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội vào hệ thống chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội 05 năm và hàng năm; Rà soát, bổ sung quy hoạch, bảo đảm dành đủ quỹ đất cho phát triển nhà ở xã hội, cần quy hoạch, bố trí các dự án nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân độc lập tại các vị trí phù hợp, thuận tiện, có quy mô phù hợp, đáp ứng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội.

Đặc biệt cần rà soát, thực hiện nghiêm quy định về việc dành 20% quỹ đất ở đã đầu tư hạ tầng kỹ thuật trong các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị để chỉ đạo các chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội theo quy định. Các địa phương cần có các cơ chế, giải pháp cụ thể, rút ngắn thủ tục hành chính về lập, phê duyệt dự án, giao đất, cho thuê đất, giải phóng mặt bằng, thủ tục đầu tư xây dựng… để hỗ trợ, khuyến khích các doanh nghiệp triển khai đầu tư xây dựng dự án, tạo nguồn cung cho thị trường và tận dụng được nguồn vốn ưu đãi phát triển nhà ở xã hội.

“Với các cơ chế chính sách pháp luật thông thoáng được ban hành, có hiệu lực, cùng với sự quyết liệt, đồng lòng thực hiện của các cấp, các ngành, các địa phương, Bộ Xây dựng kỳ vọng thời gian tới, việc phát triển nhà ở xã hội sẽ đạt được những kết quả mong đợi, thúc đẩy phát triển các dự án bất động sản, góp phần đáp ứng nhu cầu về nhà ở của người dân”, Bộ trưởng nói./.