“Loạn” thị trường thực phẩm chức năng: Quảng cáo bất chấp

Thời gian qua, trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, YouTube… xuất hiện nhiều thông tin quảng cáo về thực phẩm chức năng, thực phẩm bảo vệ sức khỏe với những lời tán dương về tác dụng thần kỳ của sản phẩm. Hàng loạt nghệ sĩ, người nổi tiếng xuất hiện trong nhiều clip quảng cáo thổi phồng công dụng sản phẩm gây bức xúc trong dư luận.

Trước thực trạng "loạn" thị trường thực phẩm chức năng, người tiêu dùng liên tục bị đe dọa, tấn công bằng những quảng cáo sai công dụng của thực phẩm chức năng/bảo vệ sức khỏe, các cơ quan quản lý đã có không ít văn bản ban hành nhằm thắt chặt hoạt động sản xuất, kinh doanh như: Thông tư số 43/2014/TT-BYT ngày 24/11/2014; Nghị định số 15/2018/NĐ-CP ngày 02/02/2018; hay, từ ngày 01/7/2019 các sản phẩm thực phẩm chức năng/bảo vệ sức khỏe trong nước và nhập khẩu phải được sản xuất tại cơ sở được chứng nhận GMP;…

Thực tế, bán thực phẩm chức năng online trên website và mạng xã hội đang là một trong những hình thức phổ biến nhất hiện nay, bởi chỉ với những lời quảng cáo thổi phồng công dụng sản phẩm với các cụm từ: “đặc trị”, “thần dược”, “khắc tinh”,… đã có thể dẫn dụ người tiêu dùng “sập bẫy”, dẫn đến hiểu nhầm cho người sử dụng một cách tràn lan.

Đặc biệt như trong thời gian gần đây, cơ quan chức năng phát hiện trên một số website đang quảng cáo các sản phẩm Vạn Xuân Tố Nữ Plus, Sâm Plus S’body Green như thuốc chữa bệnh, gây nhầm lẫn về công dụng...  Qua công tác hậu kiểm, Cục An toàn thực phẩm đã phát hiện đơn vị này phát hiện website: vanxuantonuplus.vn quảng cáo phẩm thực phẩm bảo vệ sức khoẻ Vạn Xuân Tố Nữ Plus, website duocphamthanhmong.com quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe Sâm Plus S’body Green vi phạm quy định của pháp luật. Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Sâm Plus S’body Green và Vạn Xuân Tố Nữ Plus do Công ty Dược phẩm Thanh Mong PHARMA (địa chỉ: Hạ Long, Quảng Ninh) công bố, chịu trách nhiệm sản phẩm và đăng ký xác nhận nội dung quảng cáo.

Cục An toàn Thực phẩm - Bộ Y tế - cho biết trong thời gian vừa qua, qua công tác hậu kiểm việc quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe trên internet và môi trường mạng, Cục An toàn Thực phẩm phát hiện trên một số facebook đang quảng cáo sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe Cốt Khí An vi phạm quy định của pháp luật về quảng cáo, gây hiểu nhầm có tác dụng như thuốc chữa bệnh.

Quảng cáo thực phẩm dưới hình thức các bài viết của bác sĩ, dược sĩ, nhân viên y tế có nội dung mô tả thực phẩm có tác dụng điều trị bệnh; sử dụng hình ảnh, uy tín, thư tín của các đơn vị y tế, nhân viên y tế, thư cảm ơn của bệnh nhân để quảng cáo thực phẩm.

Sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe Cốt Khí An quảng cáo vi phạm nêu trên do Công ty TNHH Dược mỹ phẩm Nam Dương, địa chỉ: Số 22, ngõ 81/35 phố Linh Lang, Phường Cống Vị, Ba Đình, Hà Nội, công bố và chịu trách nhiệm về sản phẩm.

Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) thường xuyên phát cảnh báo về các sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm chức năng vi phạm quảng cáo, nội dung quảng cáo gây hiểu lầm như thuốc chữa bệnh, nhiều trường hợp đã bị xử phạt nhưng vẫn vẫn tỏ ra “nhờn” luật… Tuy nhiên, những vi phạm về quảng cáo thực phẩm chức năng trên môi trường không gian mạng vẫn rầm rộ như nấm sau mưa gây "loạn" thị trường thực phẩm chức năng.

Chia sẻ với báo chí, đại diện Cục An toàn thực phẩm cho hay đơn vị thường xuyên nhận được phản ảnh về những sản phẩm vi phạm quảng cáo. Các vi phạm chủ yếu là quảng cáo sai sự thật, quảng cáo thái quá công dụng của sản phẩm, gây hiểu lầm là thuốc chữa bệnh.

Việc kinh doanh trực tuyến, quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe sai sự thật gây ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng, gây bức xúc dư luận xã hội, trong khi đó sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý chưa đạt hiệu quả cao.

Cục ATTP đã xử lý rất nhiều vụ thực phẩm chức năng, thực phẩm bảo vệ sức khỏe quảng cáo gian dối, sai sự thật, đặc biệt là các quảng cáo trên mạng xã hội. Thậm chí, có doanh nghiệp giả mạo đài truyền hình, lồng ghép video tinh vi để quảng cáo sai về thực phẩm chức năng. Do đó thời gian tới, cần hoàn thiện về thể chế pháp luật phù hợp với tình hình thực tế (như kinh doanh online, văn phòng ảo...), tạo thông thoáng cho doanh nghiệp nhưng phải bảo đảm an toàn sức khỏe người dân.

Qua thanh tra, kiểm tra, Cục An toàn thực phẩm còn phát hiện trường hợp thuê địa điểm tại nhà dân để đào tạo sinh viên bán thực phẩm chức năng trái phép, thậm chí thuê cả người nổi tiếng, ca sĩ, diễn viên… quảng cáo sản phẩm không đúng công dụng.

Chia sẻ với báo chí, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết, đến nay hệ thống văn bản pháp luật, các quy chuẩn, tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm cơ bản đáp ứng yêu cầu công tác quản lý nhà nước và hội nhập quốc tế; Bước đầu hình thành một số mô hình sản xuất, chế biến thực phẩm an toàn; Nhiều hàng hóa thực phẩm sản xuất trong nước đạt chuẩn quốc tế về an toàn thực phẩm...

Tuy nhiên, bên cạnh đó còn bộc lộ một số tồn tại, hạn chế như: Hệ thống cơ cấu tổ chức còn chưa thống nhất, đồng bộ; Tình hình ngộ độc thực phẩm và các bệnh truyền qua thực phẩm, đặc biệt là ở các bếp ăn tập thể tại các khu công nghiệp, trường học bước đầu đã có kiểm soát nhưng nguy cơ vẫn cao; Việc kinh doanh trực tuyến, quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe sai sự thật gây ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng, gây bức xúc dư luận xã hội; Việc phối hợp giữa các cơ quan quản lý chưa đạt hiệu quả cao…

Về phía Bộ Y tế, Thứ trưởng thông tin, sau khi Ban Bí thư ban hành Chỉ thị số 17-CT/TW ngày 21/10/2022 về tăng cường bảo đảm an ninh, an toàn thực phẩm trong tình hình mới, Bộ Y tế đã tổ chức kế hoạch tuyên truyền, triển khai thực hiện./.