Sa Pa định hướng trở thành Đô thị du lịch sạch ASEAN

Trước những thách thức đó, Hội thảo “Giải pháp phát triển Khu du lịch quốc gia Sa Pa đặc sắc, hấp dẫn, thân thiện, chuyên nghiệp - Hướng tới đô thị du lịch sạch ASEAN” đã cố gắng tìm kiếm các giải pháp tổng thể, đồng bộ, định hướng lớn mới có thể theo đuổi con đường phát triển Xanh bền vững và trở thành trung tâm du lịch nghỉ dưỡng, văn hóa tầm cỡ quốc gia, quốc tế. Hội thảo nằm trong khuôn khổ chuỗi sự kiện “Ngày hội Văn hóa Du lịch Sa Pa tại Hà Nội” diễn ra từ 5/4 - 7/4/2024.

Được đánh giá là một trong những điểm đến du lịch hấp dẫn nhất Châu Á, Top 10 điểm du lịch hấp dẫn nhất Đông Nam Á; Top 14 điểm đến hấp dẫn nhất Châu Á; 1/10 điểm ngắm tuyết đẹp nhất Châu Á... Những năm gần đây, du lịch Sa Pa đã có bước phát triển vượt bậc. Năm 2022, thị xã đón hơn 2,5 triệu lượt khách, doanh thu đạt hơn 7.400 tỷ đồng; năm 2023 là hơn 3,68 triệu lượt khách, doanh thu đạt 12.707 tỷ đồng; tính đến 15/3/2024, Sa Pa đón gần 800 nghìn lượt khách, đạt doanh thu 2.732 tỷ đồng. Mục tiêu đến năm 2025, Sa Pa sẽ đón 5,8 triệu lượt khách, doanh thu đạt 27.900 tỷ đồng.

Về kinh doanh dịch vụ lưu trú, hiện Sa Pa có 766 cơ sở lưu trú (321 cơ sở homestay) với tổng số trên 9.000 phòng, trên 14.000 gường và 10.000 lao động làm việc trong các sở sở lưu trú...

Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, trong những năm qua du lịch Sa Pa còn tồn tại nhiều hạn chế và thách thức chưa thể giải quyết như: Sự tăng trưởng nhanh về lượng khách tạo áp lực lên cơ sở hạ tầng; sự phát triển của các dự án, công trình xây dựng làm ảnh hưởng cân bằng sinh thái, ảnh hưởng tới cảnh quan; quá trình đô thị hóa nhanh làm giảm không gian văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số; nguy cơ ô nhiễm môi trường cao.

Một vấn đề cấp bách nữa là cơ sở vật chất chuyên ngành về du lịch và sản phẩm du lịch của địa phương chưa đáp ứng được nhu cầu của du khách; nguồn nhân lực du lịch còn thiếu và yếu, tính chuyên nghiệp chưa cao; du lịch cộng đồng chưa rõ nét, tình trạng trẻ em chèo kéo, đeo bám và ăn xin vẫn chưa được giải quyết triệt để...

Tại Hội thảo, các đại biểu nhìn nhận để Sa Pa có thể phát triển thành trung tâm du lịch nghỉ dưỡng, văn hóa tầm cỡ quốc gia, quốc tế đòi hỏi phải có những giải pháp tổng thể, đồng bộ, định hướng lớn mới giúp du lịch Sa Pa phát triển bền vững.

Ông Tô Ngọc Liễn - Chủ tịch UBND thị xã Sa Pa cho biết, định hướng đến 2025 xây dựng đồng bộ hạ tầng du lịch Sa Pa, các hạ tầng thiết yếu đảm bảo đáp ứng các tiêu chí của Đô thị sạch ASEAN. Áp dụng tiêu chuẩn quốc tế trong hoạt động đào tạo nguồn nhân lực, đa dạng hóa các hình thức đào tạo; ưu tiên đào tạo và sử dụng nguồn nhân lực địa phương; nâng cao nhận thức về phát triển khu du lịch quốc gia Sa Pa mang tầm quốc tế.   

PGS.TS Bùi Hoài Sơn - Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội cho rằng, việc Sa Pa định hướng trở thành Đô thị du lịch sạch ASEAN là phù hợp xu hướng của thế giới hiện nay. Vì thế, cần định hướng đưa Sa Pa trở thành một thương hiệu du lịch không chỉ của Việt Nam mà còn của thế giới. Sa Pa đang làm khá tốt việc khai thác các chất liệu văn hóa tộc người để tạo ra những sản phẩm độc đáo nhằm hấp dẫn du khách, tạo lợi thế cạnh tranh cho du lịch địa phương đồng thời khai thác hiệu quả các giá trị văn hóa bản địa và những chất liệu phát triển bền vững cho ngành du lịch Việt nói chung.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn nhấn mạnh: “Cần tăng cường bảo vệ, giữ gìn các giá trị cốt lõi về cảnh quan thiên nhiên, bản sắc văn hóa của các dân tộc thiểu số; xây dựng các sản phẩm du lịch đặc sắc, thân thiện, chất lượng, hấp dẫn và phải có những điểm nổi bật để tạo lợi thế cạnh tranh và khẳng định thương hiệu cho du lịch Sa Pa”.

Trước sự phát triển quá nóng của Sa Pa chỉ trong thời gian ngắn gần đây, Tổng Thư ký Hiệp hội Du lịch Việt Nam, ông Vũ Quốc Trí cũng trăn trở những giải pháp làm sao để du lịch Sa Pa nhanh chóng bứt phá: “Hiện nay, việc phát triển du lịch bền vững là hết sức quan trọng. Để phát triển du lịch bền vững thì chỉ có con đường là du lịch có trách nhiệm. Trách nhiệm ở đây là trách nhiệm với môi trường, với xã hội và kinh tế. Tức là chúng ta phải giữ được môi trường; tạo được cộng đồng xã hội văn minh, thân thiện; đem lại lợi ích kinh tế cho người dân địa phương. Điều này rất quan trọng với Sa Pa”.

Dẫu khó khăn vẫn chưa thể giải quyết ngay, địa phương vẫn nỗ lực nghiên cứu, đầu tư phát triển hệ thống sản phẩm du lịch dựa trên thế mạnh bản địa. Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin thị xã Sa Pa, bà Hoàng Thị Vượng cho biết hiện địa phương đang xây dựng sản phẩm du lịch trải nghiệm văn hóa gắn với du lịch cộng đồng các dân tộc Sa Pa với chủ đề “Sa Pa - Xứ sở trải nghiệm và tìm hiểu văn hóa truyền thống”. Trong đó, tập trung nguồn lực đầu tư xây dựng 5 điểm du lịch cộng đồng theo Tiêu chuẩn ASEAN gắn với đặc trưng 5 dân tộc thiểu số trên địa bàn thị xã.

Ngoài ra, còn có sản phẩm du lịch “Thiên đường nghỉ dưỡng núi” với các dự án du lịch nghỉ dưỡng quy mô lớn mang dấu ấn bản sắc văn hóa độc đáo của vùng Tây Bắc và đạt chuẩn điểm du lịch MICE ASEAN; sản phẩm “Sa Pa - xứ sở của các chương trình du lịch đi bộ dã ngoại và thể thao mạo hiểm hấp dẫn”; sản phẩm du lịch “Chinh phục đỉnh cao”; du lịch nghỉ dưỡng phục hồi sức khỏe; sản phẩm du lịch gắn với thương hiệu riêng của Khu du lịch quốc gia Sa Pa - Chợ tình Sa Pa, trải nghiệm ruộng bậc thang Sa Pa; du lịch sinh thái gắn với nông nghiệp…

Trong kế hoạch phát triển sản phẩm du lịch địa phương còn tích cực bảo tồn, khai thác nghề truyền thống của các dân tộc Sa Pa thành sản phẩm hàng hóa và quà tặng lưu niệm; bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa ruộng bậc thang và khu chạm khắc đá cổ Sa Pa; bảo tồn, quản lý và khai thác di tích Hang động Tả Phìn và Tu viện cổ Tả Phìn; bảo tồn, khai thác 3 di tích tâm linh trên địa bàn thị xã (Đền Thượng, Đền Mẫu và Đền Hàng Phố…/.