Ứng dụng công nghệ góp phần hiện đại hóa ngành ngân hàng

Kế hoạch chuyển đổi số ngân hàng hiện nay

Một trong những mục tiêu Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đặt ra trong năm 2023 là kế hoạch ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số và đảm bảo an toàn thông tin mạng là đẩy mạnh nâng cấp, hiện đại hóa hạ tầng số phục vụ thanh toán trong ngành ngân hàng và các hạ tầng tập trung để cho phép kết nối, khai thác, chia sẻ dữ liệu với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu doanh nghiệp, các ngành, lĩnh vực để khai thác, tổng hợp dữ liệu phục vụ xác minh thông tin, phân loại, đánh giá khách hàng.

Kế hoạch cũng nhằm chuyển đổi nhận thức, đẩy mạnh công tác truyền thông, tăng cường kiến thức về chuyển đổi số trong ngành ngân hàng; xây dựng và hoàn thiện khuôn khổ pháp lý tạo thuận lợi cho quá trình chuyển đổi số trong ngành ngân hàng theo xu hướng ứng dụng công nghệ số trong hoạt động ngân hàng, từng bước tạo lập nền tảng pháp lý vững chắc cho việc hình thành và phát triển các mô hình ngân hàng số.

Ứng dụng công nghệ số góp phần đổi mới hiện đại lĩnh vực ngân hàng. (Ảnh minh họa)

Đồng thời, hoàn thiện Cơ sở dữ liệu tập trung của NHNN theo mô hình dữ liệu lớn và đẩy mạnh việc thu thập, làm sạch dữ liệu nhằm lưu trữ tập trung, tổng hợp, phân tích, xử lý dữ liệu về phát triển kinh tế - xã hội từ các nguồn khác nhau; kết nối liên thông, mở chia sẻ dữ liệu, tạo ra thông tin mới, dịch vụ dữ liệu mới phục vụ Chính phủ số.

NHNN cũng đặt mục tiêu hoàn thiện nền tảng kết nối, chia sẻ dữ liệu phục vụ kết nối, chia sẻ dữ liệu trong nội bộ của NHNN, chia sẻ dữ liệu với các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương khác; nghiên cứu sử dụng nền tảng số quốc gia nhằm đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số tại NHNN; ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, giám sát Quỹ tín dụng nhân dân và tổ chức tài chính vi mô; ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác phòng chống rửa tiền và tài trợ khủng bố.

Nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động giám sát dịch vụ ví điện tử; hoàn thiện nền tảng an ninh mạng chuyên nghiệp, hiện đại, chủ động phát hiện và xử lý kịp thời các sự cố an ninh mạng, đảm bảo an toàn, an ninh thông tin phục vụ tốt cho các hoạt động nghiệp vụ của NHNN và hỗ trợ công tác giám sát, ứng cứu sự cố an toàn thông tin ngành ngân hàng.

Xu hướng ứng dụng công nghệ trong lĩnh vực ngân hàng

Hiện nay, nhiều ngân hàng trong nước hiện nay đã ứng dụng các công nghệ thành tựu của CMCN 4.0 như phân tích dữ liệu tiên tiến (Advanced Analytics), Trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ Học máy (Machine learing), tư vấn tự động (Chatbot), công nghệ chuỗi khối vào hoạt động nghiệp vụ cụ thể, nâng cao hiệu quả hoạt động, đem lại trải nghiệm mới cho khách hàng.

Dịch vụ ngân hàng tự động, ứng dụng ngân hàng, thanh toán số đã được nhiều ngân hàng nghiên cứu, triển khai (ví dụ: Ứng dụng ngân hàng số Timo/YoLo của VPbank, ngân hàng tự động - Live Bank của TPBank; chi nhánh số ATM OPBA của Nam Á Bank; các ngân hàng MB, Việt Á, Nam Á... ứng dụng trí tuệ nhân tạo, công nghệ học máy, ChatBot... vào hoạt động hỗ trợ giao dịch, tư vấn khách hàng 24x7.

Các ngân hàng cũng đã xây dựng kho dữ liệu, hạ tầng số tập trung, chuẩn hóa, cho phép chia sẻ, tích hợp tạo hệ sinh thái số trải rộng nhiều ngành, lĩnh vực như: Hệ sinh thái mobile banking kết nối với dịch vụ công, tài chính, viễn thông, điện lực, giao thông, y tế... nhờ đó trên điện thoại di động khách hàng có thể sử dụng được nhiều tiện ích hơn so với giao dịch trực tiếp tại ngân hàng. Các tổ chức thanh toán đã ứng dụng tất cả công nghệ mới trên thế giới (ATM, POS, Internet Banking, Mobile Banking, QR Code, Tokenization...), phục vụ hầu hết các ngành kinh tế trọng điểm và thu được kết quả ấn tượng.

Cơ hội và thách thức phát triển ứng dụng công nghệ số trong lĩnh vực ngân hàng

Với xu hướng công nghệ số hiện nay, đã đặt ra cho ngành ngân hàng nhiều cơ hội cũng như thách thức không nhỏ. Để liên tục đổi mới phát triển, các ngân hàng cần nắm bắt và tận dụng những cơ hội.

Việc vươn tới và bắt kịp về công nghệ ngân hàng của thế giới. Những tiến bộ từ cuộc cách mạng cộng nghệ số và tiếp theo là cuộc CMCN 4.0 sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các ngân hàng Việt Nam có cơ hội đi tắt đón đầu, thu hút vốn đầu tư, tiếp cận thị trường quốc tế, đổi mới công nghệ, tạo lợi thế cạnh tranh, bắt kịp xu thế công nghệ để xây dựng các sản phẩm dịch vụ mở rộng thị trường.

Bên cạnh đó, cải tiến quản trị điều hành, ứng dụng công nghệ trong công tác quản lý nhằm tiết giảm chi phí quản lý, chi phí đầu tư chi nhánh truyền thống, phát triển nhiều sản phẩm dịch vụ mới trên nền tảng công nghệ 4.0 thu hút tiếp cận khách hàng rộng hơn, tận dụng kinh tế quy mô, kinh tế chia sẻ để phát triển. Công nghệ mới sẽ tạo nên đột phá quan trọng trong triển khai các dịch vụ ngân hàng mới hiện đại, đáp ứng các nhu cầu đa dạng của khách hàng. Xu hướng ứng dụng trí tuệ nhân tạo và khoa học dữ liệu giúp gia tăng trải nghiệm khách hàng, cung cấp các sản phẩm ngân hàng mang tính cá nhân hóa cao đến người dùng đúng thời điểm, đúng nhu cầu.

Đối với việc phát triển ngân hàng số, Việt Nam cần thiết lập một khuôn khổ pháp lý phù hợp, thúc đẩy và tạo điều kiện cho các ngân hàng thực hiện chuyển đổi số trên khắp các mặt như cơ chế chia sẻ dữ liệu, liên thông dữ liệu giữa các nền tảng, kiến tạo hệ sinh thái, bảo vệ khách hàng.

Xây dựng và hoàn thiện khuôn khổ pháp lý tạo thuận lợi cho quá trình chuyển đổi số trong ngành ngân hàng. (Ảnh minh họa)

Tuy nhiên, bên cạnh các cơ hội và thuận lợi là đi kèm với những khó khăn, thách thức cần khắc phục. Theo đó, ngành ngân hàng, tài chính hiện nay đang phải đối mặt với xu hướng thiếu hụt nhân sự chất lượng cao trong các lĩnh vực chuyên sâu gắn với ngân hàng và công nghệ. Việc chuyển đổi số ngân hàng đòi hỏi lực lượng nhân sự nắm vững về các công nghệ mới nổi của cuộc CMCN 4.0 như trí tuệ nhân tạo, Big Data, Data analytics hay Blockchain... Nguồn nhân lực được đào tạo trong nước chưa đáp ứng được khi các chương trình đào tạo đại học còn thay đổi chậm so với xu thế.

Chuyển đổi số đem đến nhiều cơ hội lớn tuy nhiên đi kèm với đó là các vấn đề đảm bảo an ninh, an toàn cho các hệ thống. Ngày nay, xu thế tội phạm công nghệ cao tấn công vào lĩnh vực ngân hàng, tài chính tại Việt Nam đang ngày càng tăng cả về số lượng lẫn mức độ tinh vi, phức tạp và gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng. Theo thống kê của Công ty Phần mềm Symantec, Việt Nam đứng thứ 11 trên thế giới về các hoạt động đe dọa tấn công mạng.

Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Tiến Dũng chia sẻ, trong thời gian tới đề xuất Nhà nước tiếp tục nghiên cứu ban hành mới, sửa đổi, bổ sung khung khổ pháp lý thích ứng với CMCN 4.0, hỗ trợ chuyển đổi số trong ngành ngân hàng. Xây dựng, tổ chức triển khai Đề án Cơ chế quản lý thử nghiệm hoạt động công nghệ tài chính (Fintech) trong lĩnh vực ngân hàng theo hướng thúc đẩy đổi mới sáng tạo, tạo thuận lợi cho ứng dụng công nghệ vào hoạt động ngân hàng. Đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ số để tăng cường năng lực quản lý, giám sát và nâng cao hiệu quả hoạt động ngân hàng.

Đối với các ngân hàng thương mại, triển khai xây dựng, triển khai chiến lược chuyển đổi số tại từng tổ chức tín dụng, ứng dụng các mô hình kinh doanh mới, sản phẩm, dịch vụ sáng tạo. Đầu tư hạ tầng công nghệ thông tin, ứng dụng các công nghệ mới để tăng trải nghiệm khách hàng và nâng cao hiệu quả hoạt động. Cùng với đó, nỗ lực thu hút, giữ chân nhân tài kỹ thuật số; đào tạo lại nguồn nhân lực thích ứng với Cách mạng công nghiệp 4.0./.