Dòng họ Trần Đăng (Tây Mỗ) với truyền thống khuyến học

Làng Tây Mỗ, nay thuộc phường Tây Mỗ, quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội, cách trung tâm thành phố về phía Tây khoảng 15km.

Người xưa có câu ca lưu truyền: "Mỗ, La, Canh, Cót - tứ danh hương", hay "Nhất Mỗ, nhì La, thứ ba Canh, Cót". Những câu nói này để chỉ ra những địa danh, ngôi làng đẹp và nổi tiếng ở đất Hà Thành vào những năm của nhiều thế kỷ trước.

Trong những câu nói, Mỗ chính là chỉ làng Tây Mỗ và Đại Mỗ. Làng Tây Mỗ thì nổi tiếng với nhiều người đỗ đạt, còn Đại Mỗ có "Tam vị đại vương" - tức 3 bố con - ông cháu vị Thám hoa Tể tướng Nguyễn Quý Đức.

Theo Tiến sĩ Lưu Minh Trị, Hội Di sản văn hóa Thăng Long - Hà Nội, làng Tây Mỗ có 8 người đỗ đại khoa (ngang với học vị Tiến sĩ) và 75 người đỗ Cử nhân ở thời phong kiến xưa. Trong đó, có 2 Tiến sĩ trẻ nhất của cả kinh thành khi đỗ đạt năm 18 tuổi.

Theo đó có thể thấy, làng Tây Mỗ là một ngôi làng có bề dày truyền thống Nho học, truyền thống giáo dục ở xứ Kinh kỳ. Thêm vào đó, làng còn có vị trí giao thông thuận lợi cho việc giao lưu, buôn bán, có nghề thủ công là nghề dệt, vì vậy người dân có nguồn thu ổn định để nuôi con em ăn học.

Hiện nay các dòng họ lâu đời ở làng Tây Mỗ vẫn duy trì quỹ khuyến học để khích lệ tinh thần học tập của con em trong làng. Cứ mỗi bạn có thành tích học tập tốt, sẽ được tuyên dương, khen thưởng.

Trong đó, dòng họ Trần Đăng đã thực hiện công tác khuyến học từ những năm 90 của thế kỷ trước. Những năm đầu còn khó khăn, tổ chức khuyến học chỉ có phần thưởng là sách, vở, bút, đôi khi là bằng gạo cho các học sinh là con em của dòng họ đạt danh hiệu cao trong học tập mà gia cảnh khó khăn.

Cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội, từ năm 2008 tới nay, công tác khuyến học của họ Trần Đăng đã có những thay đổi tích cực, hiệu quả và ý nghĩa hơn.

Theo đó, cùng với việc tổ chức trao thương cho các cháu tại nhà thờ họ vào ngày Chủ nhật đầu tiên của tháng, Ban khuyến học còn tổ chức cho các cháu đi tham quan, dã ngoại tại các địa điểm ý nghĩa như: Văn Miếu Quốc tử giám; di tích Côn Sơn - Kiếp Bạc - Đền thờ Chu Văn An (Hải Dương) hay đền Đền Trần ở Nam Định và Thái Bình...

Bên cạnh đó, Ban khuyến học của họ Trần Đăng còn phối hợp chặt chẽ với hai trường tiểu học và trung học cơ sở trên địa bàn để nắm bắt được tình hình học tập, rèn luyện của con cháu hiệu quả hơn.

Do có nhiều đóng góp trong công tác khuyến học, chi hội khuyến học họ Trần Đăng đã được tặng nhiều giấy khen, bằng khen như: Giấy khen của UBND huyện Từ Liêm vào cá năm 2001, 2002, 2003, 2011; Ban khuyến học TP Hà Nội tặng giấy khen năm 2001; Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam tặng Bằng khen năm 2008; Hội Khuyến học thành phố tặng Bằng khen năm 2018. Các gia đình trong dòng họ cũng được tặng danh hiệu khuyến học, tiêu biểu như: gia đình ông Trần Đăng Cát được tặng Bằng khen và huy chương Vì sự nghiệp khuyến học.

Nhờ đó, việc học tập của con em trong dòng họ cũng đạt được nhiều thành tích xuất sắc. Các cháu đạt danh hiệu học sinh xuất sắc và đạt các giải quốc gia, quốc tế lên tới 135 học sinh trong vòng 6 năm qua.

Ngày 6/8 vừa qua, họ Trần Đăng đã tổ chức phát thưởng cho 123 học sinh giỏi, xuất sắc. Trong đó, 11 cháu đạt các giải cao trong các cuộc thi cấp quận, thành phố, quốc gia và quốc tế. Tiêu biểu như ba anh em ruột Trần Quang Huy đạt Huy chương Vàng kỳ thi vô địch đồng đội thế giới WMTC; Trần Khánh Chi đạt Giải Vàng ASMO Toán; Trần Đăng Huy đạt Giải Vàng ASMO Toán. Bên cạnh đó, một số em có thành tích xuất sắc như Trần Trúc Phương đạt Huy chương Đồng kỳ thi Olympic quốc tế ASMO; Cấp quốc gia có các em như Trần Ngọc An đạt Trạng nguyên tiếng Việt...

Phát huy kế thừa giá trị văn hóa truyền thống và lịch sử, những năm qua, với sự quan tâm sâu sát của họ Trần Đăng cũng như ban khuyến học của dòng họ, các em học sinh trong họ đã học tập xuất sắc, đóng góp những thành tựu đáng kể trong xây dựng sự nghiệp phát triển chung của quận cũng như thành phố. Đó là những thành tựu đáng tự hào, ghi dấu ấn của họ Trần Đăng trong thời kỳ đổi mới, hướng đến phát triển bền vững, hiện đại và bản sắc.