Đưa du lịch Ninh Bình phát triển bền vững với công nghiệp văn hóa

Kiên định mục tiêu du lịch "Xanh, bền vững và hài hòa"

Ninh Bình là vùng đất cổ, có tài nguyên thiên nhiên và văn hoá đa dạng, phong phú, trên nền cảnh quan đặc sắc, kết tinh bề dày lịch sử văn hoá nhân loại và dân tộc Việt Nam, nơi từng là Kinh kỳ - Đô hội. Dựa trên những lợi thế đó, Ninh Bình đã nhập cuộc vào ngành "công nghiệp không khói" một cách mạnh mẽ, trở thành một điểm đến du lịch hấp dẫn giúp cho du lịch Ninh Bình thăng hoa phát triển.

Phát biểu tại hội thảo, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình Nguyễn Cao Sơn cho biết, cơ sở để Ninh Bình luôn kiên định các mục tiêu, phát triển kinh tế - xã hội theo hướng "Xanh, bền vững và hài hòa"; phát triển kinh tế đi đôi với công bằng và tiến bộ xã hội trên cơ sở phát huy tối đa tiềm năng nổi trội, giá trị độc đáo và lợi thế riêng có, đưa Ninh Bình trở thành trung tâm văn hóa - lịch sử, du lịch của quốc gia và quốc tế.

Tuy nhiên, cũng như nhiều Di sản Thế giới khác, Ninh Bình đang đối mặt với thách thức trong việc cân bằng giữa phát triển du lịch và bảo tồn di sản. Câu hỏi đặt ra không chỉ là làm thế nào để thu hút thêm khách du lịch, mà còn là làm thế nào để du lịch nuôi dưỡng các di sản sống, góp phần nâng cao chất lượng sống của cộng đồng và gìn giữ bản sắc văn hóa độc đáo của địa phương.

Chính vì vậy, hội thảo xoay quanh một vấn đề then chốt: văn hóa không phải là yếu tố phụ trợ, mà là động lực cốt lõi cho phát triển du lịch. Các ngành công nghiệp văn hóa của kinh đô đầu tiên của Việt Nam, từ nghề thủ công truyền thống, nghệ thuật biểu diễn, ẩm thực và nghệ thuật kể chuyện dân gian, mở ra hướng đi giúp đa dạng hóa nền kinh tế Ninh Bình, nâng tầm trải nghiệm của du khách và nuôi dưỡng bản sắc của cộng đồng.

Nâng tầm du lịch Ninh Bình với công nghiệp văn hóa

Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Phan Tâm lưu ý, ngành du lịch Ninh Bình không chỉ tập trung đo đếm lượng khách, doanh thu, mà cần xây dựng bộ chỉ số đo lường phát triển du lịch văn hóa, trải nghiệm của du khách, hiệu quả khai thác tài nguyên.

Để công nghiệp văn hóa trở thành đòn bẩy đưa du lịch cất cánh, các địa phương nói chung và Ninh Bình nói riêng cần tạo chính sách thuận lợi để thu hút kinh tế tư nhân, đồng thời chú trọng chuyển đổi số, số hóa di sản, phát triển bảo tàng ảo. Bên cạnh đó, chuyển đổi số trong văn hóa là tất yếu, để giá trị di sản vượt khỏi phạm vi địa phương.

Ông Bùi Văn Mạnh - Giám đốc Sở Du lịch Ninh Bình cho biết, hiện tỉnh đã xác định một số giải pháp trọng tâm nhằm đổi mới tư duy phát triển công nghiệp văn hóa theo hướng hiện đại, tích hợp công nghệ và chuyển đổi số, hình thành các sản phẩm văn hóa có giá trị thương mại cao, gắn với các sản phẩm du lịch đặc sắc.

Các ngành công nghiệp văn hóa được ưu tiên phát triển như: Điện ảnh, âm nhạc, mỹ thuật, thiết kế, thủ công mỹ nghệ, nghệ thuật biểu diễn, du lịch văn hóa, lễ hội… gắn với bản sắc di sản cố đô Hoa Lư và Quần thể danh thắng Tràng An. Một số trung tâm sáng tạo, không gian văn hóa, khu trải nghiệm du lịch gắn với làng nghề truyền thống cũng đang được hình thành, trên cơ sở thúc đẩy xã hội hóa, huy động các nguồn lực đầu tư trong và ngoài nước.

Ông Bùi Văn Mạnh cũng nhìn nhận, bên cạnh những thành tựu đã đạt được,  du lịch tỉnh Ninh Bình cũng còn tồn tại một số hạn chế như thiếu sản phẩm du lịch hấp dẫn, các sản phẩm đổi mới sáng tạo mang lại giá trị gia tăng cao; chưa phân định rõ sản phẩm công nghiệp văn hóa mang tính thương mại với dịch vụ văn hóa mang tính công ích; thiếu cơ chế, nguồn lực đầu tư chuyển hóa tài nguyên thiên nhiên, di sản văn hóa thành sản phẩm du lịch mang giá trị gia tăng cao, sản phẩm công nghiệp văn hóa…

Chia sẻ kinh nghiệm từ Hàn Quốc, bà Park Eun Jung - Trưởng đại diện Tổng cục du lịch Hàn Quốc tại Việt Nam cho biết, việc sử dụng cảnh quan thiên nhiên sẵn có của địa phương làm bối cảnh cho các bộ phim truyền hình có giá trị quảng bá hình ảnh rất cao. Theo kết quả khảo sát, khi lựa chọn Hàn Quốc làm điểm đến du lịch, 8,7% du khách nước ngoài cho biết họ cân nhắc các địa điểm liên quan đến Làn sóng văn hoá Hàn Quốc (Hallyu - Hàn lưu), bao gồm K-pop, các buổi biểu diễn của nghệ sĩ hoặc phim trường của các bộ phim, chương trình truyền hình Hàn Quốc. Gần đây Hallyu còn mở rộng sang ẩm thực, làm đẹp, thể thao điện tử, mỹ phẩm Hàn Quốc…

Ông Jonathan Baker - Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam cho biết, UNESCO rất tự hào vì đã và đang đồng hành cùng cộng đồng địa phương trong hơn một thập kỷ qua, đóng góp vào nỗ lực phát triển bền vững của Ninh Bình. Chúng tôi đã hỗ trợ nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý di sản, hướng dẫn viên du lịch và nghệ nhân; phát triển sản phẩm du lịch bền vững; tạo điều kiện kết nối và chia sẻ kinh nghiệm giữa Tràng An và các Di sản Thế giới khác; đồng thời tổ chức các diễn đàn nghiên cứu và đối thoại chính sách.

“Sứ mệnh của chúng ta vô cùng rõ ràng: Danh hiệu Di sản Thế giới không phải là cái đích cuối cùng. Đó là một lời mời và là một trách nhiệm để hành động với tầm nhìn rõ ràng và gìn giữ những giá trị quý báu này cho các thế hệ mai sau”, ông Jonathan Baker khẳng định.

UNESCO cam kết đồng hành cùng lãnh đạo tỉnh và người dân Ninh Bình để hiện thực hóa tầm nhìn này như UNESCO đã thực hiện trong những năm vừa qua. Khi đặt văn hóa làm trung tâm của du lịch và cộng đồng làm chủ thể hành động, chúng ta có thể khai mở trọn vẹn tiềm năng của Ninh Bình như một điểm đến đẳng cấp quốc tế, một hình mẫu phát triển bền vững và một cảnh quan sống động mang giá trị di sản trường tồn./.