Nâng cao thúc đẩy chính sách, pháp luật về thực hành kinh doanh có trách nhiệm trong lĩnh vực khoa học và công nghệ

Phát biểu khai mạc hội nghị,  TS. Nguyễn Như Quỳnh - Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Khoa học và Công nghệ chia sẻ, các doanh nghiệp khoa học công nghệ có vai trò đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, điều này được khẳng định trong Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị.

Tuy nhiên, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo, cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu doanh nghiệp không nhận thức và thực hành kinh doanh có trách nhiệm.Hội nghị được tổ chức nhằm nâng cao nhận thức về thực hành kinh doanh có trách nhiệm trong lĩnh vực khoa học và công nghệ, đồng thời kêu gọi các cơ quan báo chí đẩy mạnh tuyên truyền, lan tỏa thông điệp này.

 Với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước, Bộ Khoa học và Công nghệ đặc biệt chú trọng đến việc hoàn thiện chính sách pháp luật, cũng như triển khai các nguyên tắc, chuẩn mực để bảo đảm doanh nghiệp thực hiện đúng trách nhiệm trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, nhất là với khối doanh nghiệp khoa học và công nghệ. TS. Nguyễn Như Quỳnh nhấn mạnh.

Trong khuôn khổ  hội nghị, TS. Nguyễn Như Hà, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ GD&ĐT), trong tham luận “Tuyên truyền, phổ biến các văn bản pháp luật về thực hành kinh doanh có trách nhiệm”, đã chỉ ra ba điểm cốt lõi của Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo 2025.

Thứ nhất, nguyên tắc hoạt động có mục tiêu xã hội: Hoạt động khoa học và công nghệ phải xuất phát từ nhu cầu thực tiễn, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo quốc phòng, an ninh. Điều này ràng buộc hoạt động đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp với trách nhiệm đóng góp vào sự phát triển chung của cộng đồng, chứ không chỉ vì lợi nhuận đơn thuần.

Thứ hai, nguyên tắc về đạo đức và sự trung thực. Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo 2025 yêu cầu hoạt động khoa học - công nghệ phải đảm bảo "trung thực, khách quan, đề cao đạo đức nghề nghiệp". Đây là nền tảng của kinh doanh có trách nhiệm, yêu cầu doanh nghiệp phải minh bạch và có đạo đức trong quá trình nghiên cứu, tránh các hành vi gian lận hoặc tạo ra các công nghệ gây hại.

Thứ ba, nguyên tắc an toàn và bảo vệ môi trường. Đây là điểm kết nối trực tiếp và mạnh mẽ nhất với kinh doanh có trách nhiệm. Luật quy định rõ nguyên tắc "bảo đảm an toàn tính mạng, sức khỏe con người, bảo vệ môi trường".

Không chỉ có Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Luật Sở hữu trí tuệ cũng đã cung cấp cơ chế để doanh nghiệp bảo vệ các tài sản trí tuệ như sáng chế, nhãn hiệu, bí mật kinh doanh, giúp khai thác giá trị thương mại và nâng cao uy tín. Việc chủ động đăng ký bảo hộ là một hành động có trách nhiệm với chính doanh nghiệp, nhà đầu tư và công sức của người lao động.

Luật Sở hữu trí tuệ cũng nghiêm cấm các hành vi xâm phạm như sao chép, làm giả, làm nhái thương hiệu. Việc tuân thủ quy định này không chỉ giúp doanh nghiệp tránh được các chế tài xử phạt nghiêm khắc (từ hành chính đến hình sự) mà còn thể hiện đạo đức kinh doanh, xây dựng một môi trường kinh doanh lành mạnh.

“Có thể thấy, trong các văn bản quy phạm pháp luật, các nội dung liên quan tới thực hành kinh doanh có trách nhiệm trong lĩnh vực khoa học và công nghệ đã được nêu rõ, làm cơ sở để xác định, đánh giá trách nhiệm của các chủ thể kinh doanh”, TS. Nguyễn Như Hà cho biết.

Cũng trong chương trình, TS. Lưu Hương Ly, đại diện Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế (Bộ Tư pháp), giới thiệu tổng quan Chương trình hành động quốc gia hoàn thiện chính sách và pháp luật nhằm thúc đẩy thực hành kinh doanh có trách nhiệm giai đoạn 2023-2027.

Chương trình tập trung vào việc hoàn thiện khung pháp lý, nâng cao nhận thức của doanh nghiệp, xây dựng văn hóa kinh doanh hướng tới phát triển bền vững, công bằng và bao trùm.

Bộ Khoa học và Công nghệ bày tỏ mong muốn tiếp tục nhận được sự đồng hành của các doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng và cơ quan truyền thông, cùng nhau lan tỏa tinh thần kinh doanh có trách nhiệm - coi đây là một tiêu chuẩn đạo đức, một chiến lược phát triển dài hạn, góp phần kiến tạo nền kinh tế xanh, sáng tạo và nhân văn./.