Phối hợp hệ thống Thương vụ Việt Nam phát triển thị trường khoa học công nghệ

Hội nghị tháng 7/2025 có chủ đề “Xúc tiến thương mại, phát triển thị trường cho sản phẩm khoa học công nghệ, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”.

Theo ông Vũ Bá Phú - Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại, Hội nghị giao ban có ý nghĩa quan trọng, diễn ra trong bối cảnh nước ta đang khẩn trương triển khai 4 Nghị quyết đột phá, được coi là “Bộ tứ trụ cột” đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, trong đó có Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Theo ông Vũ Bá Phú, vai trò của ngành Công Thương trong việc triển khai thực hiện tinh thần của Nghị quyết này là vô cùng quan trọng, đặc biệt đối với các Tham tán, Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài - với vai trò, chức năng, vị trí là cầu nối để thu hút và chỉ dẫn những công nghệ nguồn, hỗ trợ cho đổi mới sáng tạo của Việt Nam.

Phát biểu tại Hội nghị, Ông Đỗ Tiến Thịnh - Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia – Bộ Tài chính (NIC) trình bày về cơ chế, chính sách đổi mới sáng tạo tại Việt Nam và xúc tiến đầu tư, thương mại trong đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp. Nghị quyết 57-NQ/TW nhấn mạnh phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là đột phá quan trọng hàng đầu, là động lực chính để phát triển kinh tế - xã hội, ngăn chặn nguy cơ tụt hậu, đưa đất nước phát triển bứt phá, giàu mạnh trong kỷ nguyên mới.

Nghị quyết 68-NQ/TW đặt mục tiêu đưa kinh tế tư nhân trở thành động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia, đặc biệt là khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Luật khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo đã cụ thể hóa chủ trương của Đảng, tạo hành lang pháp lý để thúc đẩy nghiên cứu, phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo trong cả nước, trong đó tập trung vào phát triển hạ tầng, khuyến khích mạo hiểm, khoán chi linh hoạt và miễn trừ trách nhiệm khi chấp nhận rủi ro.

Tại Việt Nam, hệ sinh thái đổi mới sáng tạo đã và đang được hình thành, phát triển mạnh với hơn 3.800 startup công nghệ, 74.000 doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ thông tin và đội ngũ hơn 1,2 triệu lao động chất lượng cao, cả nước hiện có trên 140 trường đại học, viện nghiên cứu và tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp, bao gồm các vườn ươm, trung tâm và câu lạc bộ đổi mới sáng tạo, tạo thành mạng lưới quan trọng thúc đẩy hoạt động khởi nghiệp công nghệ, nhiều lĩnh vực đã ghi nhận sự vươn lên mạnh mẽ của các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo như công nghệ giáo dục, công nghệ tài chính, du lịch, bất động sản…

Năm 2024 ghi dấu sự thăng hạng ấn tượng của Việt Nam trong các bảng xếp hạng đổi mới sáng tạo toàn cầu. Việt Nam đã tăng hai bậc, đứng vị trí 56 thế giới về chỉ số hệ sinh thái khởi nghiệp. Tổng vốn đầu tư mạo hiểm rót vào lĩnh vực khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại Việt Nam trong năm 2024 đạt 529 triệu USD.

Cũng trong năm 2024, Việt Nam sở hữu ba chỉ số đổi mới sáng tạo đứng đầu thế giới và ba chỉ số khác thuộc nhóm 10 quốc gia dẫn đầu toàn cầu. Điều này thể hiện sự bứt phá mạnh mẽ về năng lực sáng tạo, công nghệ và môi trường hỗ trợ khởi nghiệp.

Tuy nhiên, thị trường tiêu thụ sản phẩm khoa học công nghệ Việt Nam tại nước ngoài vẫn còn hạn chế, điều này đặt ra yêu cầu phối hợp chặt chẽ và đồng bộ giữa các Bộ, Ngành, các hiệp hội ngành hàng, cộng đồng doanh nghiệp và đặc biệt là hệ thống Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài - lực lượng “cầu nối” chiến lược giúp đưa sản phẩm đổi mới sáng tạo của Việt Nam ra thị trường toàn cầu.

Với chủ đề “Xúc tiến thương mại, phát triển thị trường cho sản phẩm khoa học công nghệ”, Hội nghị tập trung trao đổi về 4 chuyên đề chính: Cơ chế, chính sách đổi mới sáng tạo và xúc tiến đầu tư - thương mại trong khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo; Kết nối ngành phần mềm - công nghệ thông tin của Việt Nam với thị trường toàn cầu: tiềm năng, thách thức và kiến nghị hỗ trợ; Phát triển thị trường cho sản phẩm công nghiệp hỗ trợ công nghệ cao và giải pháp đồng hành của hệ thống Thương vụ; Phát triển thị trường sản phẩm công nghiệp xanh, tuần hoàn - vai trò kết nối của hệ thống Thương vụ.

Tại Hội nghị, ông Trần Minh - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) chỉ ra các xu hướng toàn cầu liên quan đến tiêu chuẩn môi trường, xã hội và quản trị (ESG), cũng như các rào cản kỹ thuật như cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) đang đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc phát triển sản phẩm xanh, đạt chuẩn quốc tế để vươn ra thị trường toàn cầu.

Đại diện các Thương vụ Việt Nam tại các nước trên thế giới đã chia sẻ tổng quan thị trường sở tại, xu hướng phát triển khoa học công nghệ, tiềm năng tiêu thụ sản phẩm công nghệ Việt Nam và có các khuyến nghị cụ thể để doanh nghiệp và cơ quan quản lý cùng tham khảo. Trong đó nổi bật nhu cầu nhập khẩu các sản phẩm công nghệ, phần mềm, sản phẩm xanh đang gia tăng mạnh mẽ... Do đó, các doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động hơn trong tiếp cận thị trường./.