Trao đổi những nghiên cứu về hai danh nhân - thi hào Nguyễn Du và Hồ Xuân Hương

Nhằm chia sẻ những kết quả nghiên cứu, sưu tầm; đồng thời, tìm kiếm giải pháp gìn giữ, phát huy giá trị di sản danh nhân, thi hào Nguyễn Du và Hồ Xuân Hương đã để lại cho hậu thế, ngày 15/12, Hội thảo khoa học quốc gia Nguyễn Du và Hồ Xuân Hương: Danh nhân - Thi hào - Giá trị di sản đã diễn ra tại Hà Nội.

Hội thảo do Liên hiệp các Hội khoa học và Kỹ thuật Việt Nam phối hợp với Viện Nghiên cứu Danh nhân, Hội Nhà văn Việt Nam, Trường Đại học Vinh, Hội đồng gia tộc họ Nguyễn Tiên Điền tổ chức.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, TS. Nguyễn Thị Kim Oanh - Chủ tịch Hội đồng Viện Nghiên cứu Danh nhân nhấn mạnh, hội thảo khoa học về hai danh nhân trong mối liên hệ văn hóa - nhân văn độc đáo không chỉ là mong ước của giới nghiên cứu, các nhà khoa học mà còn là nhu cầu thiết yếu của đông đảo nhân dân trên cả nước. Hội thảo khoa học quốc gia Nguyễn Du và Hồ Xuân Hương - Danh nhân - Thi hào - Giá trị di sản chính là bước đi đầu tiên để hiện thực hóa mong mỏi ấy, góp phần tôn vinh và làm sáng tỏ những giá trị trường tồn từ di sản của hai thi hào lớn.

Nguyễn Du (1765-1820) và Hồ Xuân Hương (1772-1822) là hai thi hào lớn của văn học Việt Nam, mặc dù có phong cách sáng tác khác nhau, nhưng họ đều có nhiều điểm tương đồng. Cả hai sống cùng thời kỳ đầy biến động của nửa sau thế kỷ XVIII, cùng quê hương xứ Nghệ và đều được UNESCO vinh danh.

Điểm gặp gỡ nổi bật giữa họ chính là tư tưởng nhân đạo sâu sắc, đậm đà bản sắc Việt Nam. Từ những trang thơ, cả hai bày tỏ niềm thương cảm với mọi kiếp người, khát khao hạnh phúc và sự tiến bộ cho nhân loại. Di sản văn chương mà Nguyễn Du và Hồ Xuân Hương để lại không chỉ chạm đến đỉnh cao nghệ thuật mà còn mang giá trị trường tồn, vượt thời gian.

Chào mừng Hội thảo, TSKH. Phan Xuân Dũng - Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam nhận định: Nếu Nguyễn Du với "Truyện Kiều" bất hủ đã đưa ngôn ngữ và văn hóa, văn học Việt Nam lên tầm cao mới, theo hướng tinh tế, hiện đại, thì nữ sĩ Hồ Xuân Hương lại đưa ngôn ngữ và văn hóa, văn học dân tộc vượt qua những rào cản phong kiến hủ lậu, vươn lên theo chiều sống động, lạc quan, yêu đời. Cả hai, “mỗi người một vẻ, mười phân vẹn mười”.

Hội thảo khoa học hôm nay là dịp để chúng ta tự hào nhìn lại những giá trị di sản văn hóa vô giá được để lại từ hai danh nhân - thi hào…, cũng để từ đó đưa ra phương án, giải pháp nhằm bảo tồn, phát huy hữu hiệu các giá trị di sản của hai danh nhân - thi hào”.

Sau hơn nửa năm phát động và chuẩn bị, Hội thảo đã nhận được gần 70 tham luận từ các học giả trên khắp cả nước, trong đó có hai tham luận gửi từ nước ngoài. Tại hội thảo, các đại biểu tập trung thảo luận về: Mối liên hệ văn hóa - xã hội - nhân sinh của Nguyễn Du và Hồ Xuân Hương qua dòng họ, quê hương, thời đại và quốc tế; những điểm gặp gỡ và nét riêng về thân thế, sự nghiệp, tư tưởng, phong cách nghệ thuật; sự tương đồng, khác biệt trong thi pháp của hai thi hào; vấn đề dịch thuật, chuyển ngữ tác phẩm; mối liên hệ qua các loại hình nghệ thuật hiện đại như sân khấu, điện ảnh; cùng các giải pháp bảo tồn, xây dựng và phát huy giá trị di sản của hai danh nhân trong bối cảnh hiện nay…

Theo PGS.TS Biện Minh Điền (giảng viên cao cấp Trường Đại học Vinh), đây là lần đầu tiên có một hội thảo khoa học về hai danh nhân - thi hào. Bức tranh chung của các tham luận tại Hội thảo mang vẻ đẹp phong phú, đa dạng. Các ý kiến đã góp phần khẳng định tầm vóc, giá trị mang tầm quốc tế của cuộc đời, sự nghiệp, di sản của hai danh nhân - thi hào Nguyễn Du và Hồ Xuân Hương./.