Lần đầu tiên Đông A tổ chức trưng bày 43 ấn bản sách đặc biệt S100 tại Hà Nội

Đây là lần đầu tiên Đông A tổ chức hoạt động trưng bày sách tại thủ đô Hà Nội, sau hai lần ở TP. Hồ Chí Minh, nhằm giới thiệu rộng rãi tới độc giả các ấn bản sách đẹp, được chế tác với nhiều công đoạn thủ công, ấn hành trong 20 năm (2005 - 2025). 

Hành trình 20 năm thực hiện sách sưu tầm

Năm 2004, cùng năm Việt Nam gia nhập Công ước Berne về bảo hộ các tác phẩm văn học và nghệ thuật, Đông A chính thức thành lập.

Chỉ sau nửa năm ra đời, Đông A đã cho ra mắt ấn bản đặc biệt đầu tiên: Văn mới 5 năm đầu thế kỷ. Có thể nói, ở thời điểm làm cuốn Văn mới 5 năm đầu thế kỷ, Đông A gần như là đơn vị đầu tiên đưa sách phiên bản đặc biệt trở lại với những người sưu tầm và chơi sách. Tên gọi S100, logo của bộ sách... đều đã định danh, định hình từ những ngày đó.

Cho đến nay, trải qua 20 năm hình thành và phát triển dòng sách S, Đông A đã có 43 ấn bản đặc biệt S100 (S - viết tắt của từ Special, 100 là mỗi tựa in 100 bản) và hơn 50 bản giới hạn khác đã phát hành.

Tại đợt trưng bày này, Đông A sẽ giới thiệu đầy đủ 43 bản đặc biệt S100 từ năm 2005 đến 2025. Bên cạnh đó, sự kiện cũng giới thiệu các ấn bản giới hạn khác như: S365, S500, S895 và tủ sách Trăm năm Nobel.

Các ấn bản này được trưng bày chia theo giai đoạn, tương ứng với từng thời kỳ hình thành và phát triển dòng sách sưu tầm của Đông A.

Từ 2005 đến 2015 là giai đoạn đầu với các ấn phẩm: Văn mới 5 năm đầu thế kỷ và Văn mới 5 năm 2011-2015 (Nhiều tác giả; Hồ Anh Thái tuyển); Viết về bè bạn (Bùi Ngọc Tấn); Hạt bụi người bay ngược (Hòa Vang); Sắp đặt và diễn (Hồ Anh Thái).

Giai đoạn 2019 - 2020 gồm 9 ấn bản là khởi đầu của một chặng đường mới với Anh em nhà Karamazov, Kiêu hãnh và định kiến, Những ngôi sao Eger, Bố Già, Hán Sở diễn nghĩa, Thiên hoàng Minh Trị, Robinson Crusoe, Khát vọng sống, Những cuốn sách thay đổi lịch sử. Các ấn bản này được đóng bìa PU, mạ nhũ vàng, được đầu tư kỹ về phần nội dung và minh họa. 8/9 cuốn sách này được nghệ nhân Nguyễn Đức Khuynh ở Nha Trang đóng bìa thủ công.

Tuy được bạn đọc đón nhận nồng nhiệt nhưng tự bản thân Đông A nhận thấy kỹ thuật làm sách thủ công cần phải nâng cao hơn nữa, phải làm thế nào để có thể tiệm cận được mỹ thuật và kỹ thuật làm sách của phương Tây, những nước đã có nền tảng và truyền thống từ hàng trăm năm nay.

Cơ duyên là tháng 1 năm 2020, thầy Dư Thanh Khiêm - nhà sưu tầm kiêm nghệ nhân đóng sách đã có 15 năm kinh nghiệm theo học và thực hành đóng sách thủ công học tại Brussels, Bỉ - về Việt Nam tuyển sinh lớp đóng sách thủ công. Khi biết được thông tin này, ngay lập tức, Đông A mời thầy đến dạy tại trụ sở công ty ở TP. Hồ Chí Minh.

Tháng 06 năm 2020, Đông A chính thức thành lập phòng Sách thủ công. Với những kỹ thuật mới được tiếp cận, Đông A đã dần dần cho ra mắt các ấn bản đặc biệt mới.

Từ 2021 đến 2024, Đông A phát hành 28 ấn bản. Trong thời gian đó, Đông A liên tục đến các nước như Bỉ, Pháp, Anh, Ba Lan, Hà Lan, Đức để gặp các bậc thầy về đóng sách đương đại và tham quan các xưởng đóng sách, các đợt trưng bày và các hội sách thủ công.

Tháng 2 năm 2024, lần đầu tiên Đông A tham gia gian hàng tại Hội chợ Nghệ thuật Sách quốc tế CODEX tại Mỹ. Tại đây, các ấn bản giới hạn mà Đông A trưng bày và phát hành đã được khách hàng và các nhà sưu tầm đón nhận tích cực. Ấn bản giới hạn bằng tiếng Anh The Great Gatsby được bán hết ngay tại hội sách, nhiều người còn hẹn giao hàng sau. Sự kiện này đánh dấu hoạt động phát hành sách Đông A ra thị trường nước ngoài với nhiều cơ hội hợp tác mới.

Mỗi cuốn sách là một tác phẩm mỹ thuật

Tại đợt trưng bày này, điểm nhấn là những ấn bản đặc biệt được thực hiện trong năm 2024 với nhiều kỹ thuật mới được áp dụng.

Lần đầu tiên, Đông A áp dụng lối đóng sách Bradel kết hợp với phong cách Kinh Thánh với ấn bản S100 Nhà thờ Đức Bà Paris. Lối đóng sách Bradel kết hợp với phong cách Kinh Thánh cũng được áp dụng với ấn bản đặc biệt Thần khúc. Kỹ thuật trang trí ghép da inlay được áp dụng cho ấn bản Con Bim trắng tai đen và Hành trình thám hiểm Đông Dương.

Đáng chú ý, Đông A lần đầu giới thiệu tới độc giả hai ấn bản S100 của năm 2025: Truyện Kiều và Lịch sử Việt Nam bằng hình. S100 Truyện Kiều in Letter Press (in lún) trên giấy dó truyền thống Bắc Ninh, gây ấn tượng về cả thị giác lẫn xúc giác cho người sử dụng.

Ấn bản này được giữ nguyên phách giấy ở ba cạnh, tạo sự hoài cổ. Trước đó, Số đỏ là cuốn sách in trên giấy dó đầu tiên, khâu theo lối Passé-carton (khâu rết) cổ điển châu Âu và để gáy trần.

Còn Truyện Kiều là cuốn sách đầu tiên được Đông A áp dụng ba kỹ thuật: in sách bằng phương pháp Letter Press, khâu gáy theo lối Coptic với mũi khâu đôi hai màu chỉ và bìa sách làm từ chất liệu sơn mài do Hanoia thực hiện.

Ấn bản S100 thứ hai của năm 2025 là Lịch sử Việt Nam bằng hình được in bốn màu trên giấy Magic Fabric Ivory 120 gsm.

Đây cũng là lần đầu tiên, Đông A áp dụng lối làm bìa theo phong cách Đan Mạch (Danish millimeter bindings). Bìa sách được đóng cấn rãnh, ruột sách được gõ nấm vuông góc 90 độ. Bìa sách được trang trí kết hợp giữa da dê và chất liệu vải. Các họa tiết đầu đao hình rồng (hiện vật thời Lê Trung hưng), chuôi kiếm Đông Sơn trên bìa vải được ép kim nhũ vàng và ép chìm. Miếng vải đóng bìa liền mạch bọc xuyên suốt từ gác bìa 1, sang bìa 1 đến gáy sách, bìa 4 và gác bìa 4. Viền bìa da chỉ vài mm, nhãn tên sách ở bìa 1 và gáy cùng chất liệu da dê Pháp và mạ bằng vàng thật.

Song song với các ấn bản đặc biệt, tại sự kiện lần này, Đông A cũng trưng bày dòng sách giới hạn. Trong đó có tủ sách Trăm năm Nobel giới thiệu các tác phẩm nổi tiếng của các tác giả đoạt giải Nobel văn chương. Bộ Nông dân của Władysław Stanisław Reymont - nhà văn Ba Lan đoạt giải Nobel năm 1924, Điên rồ hay thần thánh của José Echegaray (kịch tác gia người Tây Ban Nha), Nàng Mireille của Frédéric Mistral (nhà thơ Pháp) là những ấn phẩm mới nhất trong tủ sách.

Ngoài ra, các danh tác văn học Việt Nam với minh họa của các họa sĩ đương đại được giới thiệu tới công chúng qua tủ sách Văn chương & Mỹ thuật như Người kép già (Tác giả: Kim Lân, minh họa: Thành Chương), Gió đầu mùa & Hà Nội băm sáu phố phường (Tác giả: Thạch Lam, minh họa: Đào Hải Phong), Đôi lứa xứng đôi - Nửa đêm - Cười (Tác giả: Nam Cao, minh họa: Đặng Xuân Hòa)… Các ấn bản giới hạn trong tủ sách Văn hóa - Lịch sử như Đại Việt sử ký toàn thư, Việt Nam văn hóa sử cương, Việt Nam sử lược… cũng được giới thiệu tới độc giả trong dịp này.

Các cuốn sách giới hạn trong dòng sách S365, S500, S895 có bìa làm bằng chất liệu PU, microfiber hoặc da nhân tạo. Với tủ sách Trăm năm Nobel, các cuốn đều được làm bìa cứng với chất liệu bọc bìa là Heritage Library Buckram nhập từ hãng Ratchford, Anh Quốc. Sách được mạ cạnh bằng nhũ vàng và có hộp sách bằng carton. Đây là sự vinh danh dành cho những viên ngọc văn chương quý giá của nhân loại. Tất cả các ấn bản giới hạn đều có quy cách cao cấp hơn so với các bản phổ thông, đem đến cho bạn đọc những xúc cảm thẩm mỹ như đang được thưởng lãm những tác phẩm nghệ thuật.

Kỹ thuật làm sách sưu tầm không chỉ là chuyện chọn bìa, chọn giấy mà là tổng hợp của nhiều công đoạn: từ thiết kế ruột sách, chọn minh họa, in, mạ nhũ sách, mo gáy sách, làm gân gáy, làm tờ gác, hoàn thiện bìa, làm hộp đựng… Những công đoạn này liên tục được Đông A học hỏi, thử nghiệm, sáng tạo, kết hợp kỹ thuật Đông Tây, để phù hợp với từng tựa sách. 

Đầu năm 2023 và 2024, Đông A đã tổ chức hoạt động trưng bày các ấn bản S, nhằm giới thiệu rộng rãi dòng sách này tới các nhà sưu tầm và độc giả. Các sự kiện này đã thu hút đông đảo những người yêu sách đẹp nói chung và yêu mến những ấn phẩm đặc biệt, giới hạn của Đông A nói riêng.

Năm nay, hoạt động này được tổ chức tại Hà Nội - nơi tập trung nhiều nhà sưu tầm và người chơi sách.

Sau sự kiện trưng bày sách, ngày 19/1, Đông A sẽ tổ chức đấu giá trực tuyến 9 ấn bản đặc biệt ký hiệu chữ A với quy cách và chất liệu cao cấp nhất của các tựa sách: Bố già, Con Bim trắng tai đen, Hành trình thám hiểm Đông Dương, Nhà thờ Đức Bà Paris, Thần khúc, Truyện Kiều, Lịch sử Việt Nam bằng hình, Văn Mới năm 5 đầu thế kỷ và Văn mới 2010 - 2015. 

Đây là dịp tương tác cuối mỗi năm của Đông A đối với các nhà sưu tầm và những người yêu thích sách đẹp./.