Xã Vĩnh Thành (Phú Thọ): Chủ động ngăn chặn vi phạm đất đai sau sáp nhập

Trước thời điểm sáp nhập 1/7/2025, khu vực xã Lũng Hòa (cũ) từng ghi nhận nhiều trường hợp lấn chiếm, sử dụng sai mục đích đất nông nghiệp, xây dựng trái phép và chuyển đổi mục đích sử dụng đất không theo quy định. Chính vì vậy, chính quyền xã Vĩnh Thành đã coi việc siết chặt quản lý đất đai là một nhiệm vụ trọng tâm ngay từ những ngày đầu đi vào hoạt động. 

Theo thống kê trong năm 2025 của chính quyền xã Lũng Hòa trước khi sáp nhập, đã có ít nhất 15 trường hợp vi phạm pháp luật về đất đai bị phát hiện, trong đó 10 trường hợp đã được xử lý dứt điểm, còn lại 5 trường hợp đang trong quá trình hoàn thiện hồ sơ để xử lý theo quy định.

Các hành vi vi phạm chủ yếu bao gồm tự ý chuyển mục đích sử dụng đất, xây dựng công trình trái phép trên đất nông nghiệp được cấp phép, tình trạng lấn chiếm đất đai diễn ra khá phức tạp. Trong đợt kiểm tra đột xuất từ ngày 29 đến 31 tháng 5, lực lượng chức năng huyện Vĩnh Tường (cũ) đã phối hợp với chính quyền địa phương phát hiện thêm 5 trường hợp vi phạm mới, trong đó có hành vi đổ đất, quây tôn, xây tường bao và dựng nhà tạm không phép trên đất nông nghiệp. 

Ngay sau khi tiếp nhận địa bàn sáp nhập, chính quyền xã Vĩnh Thành đã chủ động thành lập bộ phận phụ trách quản lý đất đai, gồm cán bộ địa chính, công an xã, dân quân và đại diện các thôn. Tổ công tác này thực hiện việc rà soát, thống kê toàn bộ các vi phạm đất đai còn tồn đọng từ ba xã cũ, đồng thời tuyên truyền pháp luật về đất đai đến từng hộ dân nhằm nâng cao nhận thức và trách nhiệm tuân thủ. Chính quyền xã xác định rõ ràng, muốn kiểm soát tốt đất đai, điều đầu tiên là phải có dữ liệu đầy đủ, minh bạch và được cập nhật liên tục. Từ đó, xã tiến hành số hóa bản đồ địa chính, đánh giá lại hiện trạng sử dụng đất theo từng khu vực và áp dụng công nghệ thông tin để quản lý hiệu quả. 

Chủ tịch UBND xã Vĩnh Thành ông Phùng Đắc Chiến cho biết: "Song song với công tác quản lý nội bộ, xã Vĩnh Thành cũng chủ động phối hợp với  các cơ quan chức năng trong việc cưỡng chế, xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi phạm. Với các hộ dân tự giác tháo dỡ công trình vi phạm, chính quyền tạo điều kiện hỗ trợ vận chuyển, bảo vệ tài sản và cam kết không hình sự hóa các trường hợp xử lý hành chính. Tuy nhiên, với những trường hợp ngoan cố, chống đối hoặc tái phạm, xã kiên quyết áp dụng biện pháp cưỡng chế theo đúng quy trình pháp luật. Quan điểm của lãnh đạo xã là không có vùng cấm trong xử lý vi phạm đất đai, bất kể đối tượng vi phạm là ai".

Một điểm sáng trong công tác ngăn chặn vi phạm là việc phát huy vai trò giám sát của cộng đồng. Nhiều người dân đã chủ động báo tin khi phát hiện các dấu hiệu bất thường như đổ đất, xây dựng móng không phép hay quây tôn ban đêm. Xã Vĩnh Thành đã thiết lập đường dây nóng tiếp nhận phản ánh từ người dân và duy trì họp giao ban hàng tuần tại các thôn để nắm bắt tình hình. Mỗi tổ dân phố, thôn xóm đều được phân công cán bộ phụ trách theo dõi tình hình đất đai, kịp thời phát hiện và báo cáo các nguy cơ vi phạm phát sinh từ sớm.

Nhờ sự vào cuộc quyết liệt, xã Vĩnh Thành đã xử lý triệt để toàn bộ các trường hợp vi phạm mới phát sinh từ sau ngày sáp nhập. Cụ thể đầu tháng 7/2025, 12 trường hợp vi phạm mới bị phát hiện, có 9 trường hợp tự giác khắc phục, 3 trường hợp bị cưỡng chế. Diện tích đất được giải toả lên tới hơn 2.000m², bao gồm cả đất nông nghiệp lấn chiếm và đất công ích bị sử dụng trái phép. Yêu cầu tạm dừng thi công các công trình có chủ trương đầu tư của tỉnh nhưng chưa được giao đất, chư có đầy đủ giấy phép xây dựng.

Xã cũng đã xây dựng kế hoạch quản lý đất đai dài hạn, trong đó tập trung vào quy hoạch lại khu dân cư nông thôn, quy định chặt chẽ về hành lang an toàn giao thông, thủy lợi và đất hành lang bảo vệ công trình công cộng. 

Thành công bước đầu của xã Vĩnh Thành trong việc chủ động ngăn chặn vi phạm đất đai cho thấy sự chuyển biến tích cực trong tư duy quản lý của chính quyền cơ sở. Từ một địa bàn phức tạp với nhiều tồn đọng, xã đã từng bước ổn định và xây dựng nền tảng quản lý chặt chẽ./.