Bị áp thuế VAT 10%, doanh nghiệp tìm đường mở công ty ở nước ngoài

Khi góp ý về Luật thuế Giá trị gia tăng (VAT) sửa đổi, Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã đưa ra nhận xét trên.

Quy định hiện nay cho thấy dịch vụ xuất khẩu kinh doanh trên Internet, ứng dụng, trò chơi điện tử, sản xuất nội dung số… được hưởng thuế VAT 0%. Đó cũng là ngành tăng trưởng nhanh, trung bình khoảng 11% hàng năm. Kim ngạch xuất khẩu dịch vụ của các công ty trong nước đạt khoảng 20 tỷ USD vào năm ngoái.

Thế nhưng, theo VCCI dẫn phản ánh của nhiều doanh nghiệp, họ vẫn bị áp mức thuế 10% vì cán bộ thuế không phân biệt được dịch vụ tiêu dùng xuất khẩu và trong nước.

Tổ chức này cho biết các doanh nghiệp đã cung cấp nhiều thông tin như dữ liệu của các nền tảng trung gian (Google, Apple), IP người dùng, hợp đồng, email, thanh toán ngân hàng cho cơ quan thuế. Có đơn vị thậm chí còn buộc phải tách sản phẩm thành 2 phiên bản cho thị trường nước ngoài và trong nước, tuy nhiên vẫn không được cơ quan thuế chấp nhận.

VCCI cho biết nhiều doanh nghiệp và cá nhân lập thêm công ty ở nước ngoài để cung cấp dịch vụ cho khách hàng trên toàn cầu, để giảm nghĩa vụ thuế phải nộp.

Khi sửa Luật thuế VAT, Bộ Tài chính cũng thừa nhận vướng mắc này. Cơ quan cho biết dịch vụ có tính vô hình, do đó việc xác định tiêu dùng tại Việt Nam hay nước ngoài là rất khó, cho cả người nộp và cơ quan thuế. Ngoài ra, việc xác định sẽ khiến chi phí quản lý cho ngành thuế tăng lên.

Bởi vậy, Bộ này kiến nghị đánh thuế với đa số dịch vụ xuất khẩu lên 5-10% thay vì 0% như hiện hành hoặc không được khấu trừ đầu vào vì thuộc diện không phải chịu thuế. Những dịch vụ không bị đánh thuế sẽ hẹp lại, chỉ còn vận tải quốc tế, cho thuê phương tiện vận tải ở nước ngoài cùng một số dịch vụ liên quan.

VCCI nhận định quy định như vậy sẽ khiến chi phí thuế của nhiều doanh nghiệp Việt tăng lên, cung cấp dịch vụ cho khách hàng nước ngoài. Mặt khác, đa số các công ty ngành này đang đối mặt với các đối thủ từ các quốc gia khác.

VCCI bình luận rằng nếu họ phải chịu thuế VAT 5-10% sẽ dẫn đến nguy cơ mất khách hàng, thị phần cũng như khó có tiềm năng phát triển. VCCI nói thêm rằng quy định này có thể khiến cơ hội việc làm trong nước mất đi, làm giảm nguồn thu ngoại tệ.

Về phần mềm, sản phẩm xuất khẩu sẽ chuyển từ khung 0% sang không chịu thuế. Điều đó có nghĩa là doanh nghiệp không được khấu trừ đầu vào, nên chi phí sản xuất tăng 2-3%.

Thực tế cho thấy, thông thường, dịch vụ xuất khẩu là những ngành đòi hỏi lao động trình độ cao, không cần vốn đầu tư lớn như công nghệ chế biến chế tạo. Tuy nhiên, điều đó không thể phủ nhận lợi ích của chính sách thuế xuất khẩu hàng hóa 0%.

VCCI kiến nghị, Bộ Tài chính cần giữ quy định, cho phép các dịch vụ xuất khẩu được hưởng thuế suất 0%.

Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính ngân sách ở buổi họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tháng trước cũng nhận xét rằng, việc tăng thuế đối với xuất khẩu dịch vụ sẽ tác động tới những lĩnh vực như trung tâm hỗ trợ bán hàng, logistics, thanh toán hay marketing.

Trong khi, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh dẫn lại ý kiến của doanh nghiệp, nhận định rằng số thuế nộp sẽ tính vào phần chi phí, khiến hàng hóa xuất khẩu tăng giá. 

Về việc khó phân biệt người dùng trong nước và nước ngoài với dịch vụ xuất khẩu, VCCI nhận định Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD) thực tế đã hướng dẫn được nhiều quốc gia áp dụng. Việt Nam tiếp thu khuyến nghị này của OECD khi thu thuế dịch vụ nhập khẩu. Nhà cung cấp nước ngoài sẽ phải kê khai và nộp thuế khi cung ứng dịch vụ tại Việt Nam, kể từ năm 2021. Doanh thu phát sinh được xác định qua nhiều thông tin như tài khoản ngân hàng, địa chỉ IP, thẻ tín dụng…

Theo đó, tổ chức này nhận định luật đề nghị doanh nghiệp nước ngoài dùng những thông tin trên để thu thuế dịch vụ nhập khẩu, song lại không cho công ty trong nước sử dụng để hưởng thuế 0% khi xuất khẩu dịch vụ. Đó là một điểm bất hợp lý.

Do đó, bên cạnh việc duy trì thuế VAT 0%, VCCI đề xuất nhà chức trách đưa ra biện pháp xác định doanh thu đến từ nước ngoài theo phương pháp tương tự như khi đánh thuế với dịch vụ nhập khẩu.

Vì thế, ngoài duy trì thuế VAT 0%, VCCI đề nghị nhà chức trách cần đưa ra cách xác định doanh thu đến từ nước ngoài theo cách giống với khi đánh thuế với dịch vụ nhập khẩu./.