Đề xuất giảm 2% thuế VAT cho tất cả các nhóm hàng hóa, dịch vụ

Chiều 20/11, tiếp tục chương trình làm việc Kỳ họp thứ 6, Quốc hội thảo luận về Tờ trình của Chính phủ về việc giảm thuế giá trị gia tăng (thuế VAT).

Theo dự thảo nghị quyết được Chính phủ trình, mức thuế này sẽ không áp dụng với các lĩnh vực, dịch vụ như viễn thông, ngân hàng, bất động sản, chứng khoán... và các sản phẩm chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Chính phủ tính toán việc nới thời hạn giảm 2% thuế VAT tới giữa năm 2024 sẽ khiến ngân sách giảm thu khoảng 4.175 tỷ đồng mỗi tháng. Như vậy, ngân sách giảm tương ứng 25.000 tỷ đồng khi áp dụng trong 6 tháng.

Đề xuất giảm 2% thuế VAT cho tất cả hàng hoá. (Ảnh minh hoạ: BA)

Tuy nhiên, thuế VAT có đặc điểm quan trọng là gánh nặng thuế được chia sẻ giữa doanh nghiệp và người tiêu dùng, nên khi giảm, cả hai đối tượng này sẽ cùng được hưởng lợi. Cụ thể, doanh nghiệp được giảm chi phí đầu vào, họ có điều kiện để không tăng giá thành sản phẩm, dịch vụ khi sức ép chi phí tăng cao; từ đó tăng khả năng phục hồi và mở rộng sản xuất kinh doanh. Còn với người tiêu dùng, họ sẽ là người được hưởng lợi trực tiếp của chính sách này bởi mua được hàng hoá rẻ hơn đồng thời tiết kiệm được 2% nên sức tiêu thụ mạnh hơn.

Thẩm tra, đa số ý kiến trong Ủy ban Tài chính - Ngân sách nhất trí với nội dung này.

Tuy vậy, một số ý kiến không nhất trí vì đây chỉ là giải pháp tạm thời. Bằng chứng là việc giảm thuế VAT những tháng cuối năm 2023 không thể hiện tác động lớn đến kích cầu tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế. Theo số liệu của cơ quan thống kê, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng quý III chỉ tăng 7,3%, thấp hơn mức tăng các quý trước.

Bên cạnh đó, có ý kiến cho rằng, đánh giá tác động giảm thu khoảng 25.000 tỷ đồng chưa có cơ sở tính toán chính xác, chưa dự báo được mức độ, lĩnh vực, ngành hàng sẽ có chuyển biến tích cực khi thực hiện chính sách. Vì vậy, đề nghị Chính phủ bổ sung đầy đủ đánh giá tác động của việc thực hiện chính sách.

Còn số khác cho rằng, cân nhắc mở rộng phạm vi đối tượng được giảm thuế VAT theo hướng áp dụng thuế suất 8% đối với tất cả các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất 10%.

Một điểm đáng chú ý nữa là Chính phủ đề nghị sau ngày 30/6/2024 - thời điểm chính sách giảm thuế hết hiệu lực, giữa hai kỳ họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) quyết định việc giảm thuế VAT tiếp hay không trên cơ sở đề xuất của Chính phủ. Chính phủ đã giải trình sự cần thiết của quy định này là để “đảm bảo tính linh hoạt trong điều hành chính sách tài khóa”.

Song, báo cáo thẩm tra nêu rõ, Ủy ban Tài chính - Ngân sách không nhất trí với việc giao UBTVQH xem xét, ban hành chính sách bởi theo Hiến pháp 2013, Quốc hội là cơ quan quy định, sửa đổi hoặc bỏ các loại thuế. Vì thế, việc quyết định chính sách giảm thuế VAT thuộc thẩm quyền của Quốc hội, theo quan điểm của cơ quan thẩm tra.

Như vậy, trường hợp đến giữa năm 2024, Chính phủ thấy rõ nhu cầu cần tiếp tục giảm thuế VAT cho nửa cuối năm, sẽ thực hiện theo quy trình thủ tục văn bản pháp luật, trình Quốc hội xem xét tại kỳ họp thứ 7.

Mặc dù còn những ý kiến băn khoăn nhất định về sự cần thiết của việc tiếp tục ban hành và thực hiện chính sách, về hiệu quả của chính sách, song với quan điểm đồng hành cùng Chính phủ để hỗ trợ doanh nghiệp và người dân, góp phần thúc đẩy sản xuất, tiêu dùng, Ủy ban thẩm tra tán thành việc trình Quốc hội xem xét, thông qua chính sách giảm thuế VAT và đưa nội dung này vào Nghị quyết chung của Kỳ họp Quốc hội, tương tự như đã quy định tại Nghị quyết số 101/2023/QH15 ngày 24/6/2023 của Quốc hội./.