Chứng khoán Việt Nam ngày càng thiếu hấp dẫn nhà đầu tư ngoại?

Theo SSI Research, trong bối cảnh Fed có khả năng duy trì lãi suất cao trong thời gian dài và thị trường chứng khoán toàn cầu điều chỉnh mạnh (trừ Trung Quốc, Ấn Độ) thì tâm lý thận trọng đã xuất hiện trong tháng vừa qua.

Quỹ cổ phiếu toàn cầu rút ròng

Thống kê cho thấy, các quỹ cổ phiếu toàn cầu đã rút ròng 5,1 tỷ USD trong tháng 4 trên cả thị trường phát triển và đang phát triển, đây là tháng rút ròng đầu tiên kể từ tháng 10/2023. 

Trong vòng 4 tháng qua, các quỹ cổ phiếu vào ròng 131,5 tỷ USD - liên tiếp vào ròng ở tháng thứ 16 với tổng giá trị là 41,8 tỷ USD. Môi trường lãi suất cao đã giúp duy trì sức hút với các quỹ trái phiếu từ thị trường phát triển với mức giải ngân là 42,1 tỷ USD, tuy nhiên tốc độ hạ nhiệt cũng đáng báo động. Tính chung 4 tháng đầu năm 2024, các quỹ trái phiếu thu hút được khoảng 200 tỷ USD.

Quỹ thị trường tiền tệ rút ròng tổng 5,5 tỷ USD. Điểm đáng lưu ý là trong tháng 3 và tháng 4 ghi nhận mùa cao điểm quyết toán thuế tại Mỹ, vì vậy dòng tiền vào quỹ thị trường tiền tệ sẽ biến động khó lường hơn. Quỹ thị trường tiền tệ đã vào ròng 86 tỷ USD trong 4 tháng đầu năm.

Trong tháng 4, dòng tiền chảy vào các tài sản chính tương đối thận trọng nhưng đã có xu hướng đảo chiều ngay trong những ngày đầu tháng 5, nhờ vào kết quả kinh doanh tích cực của các doanh nghiệp niêm yết (nổi bật là nhóm công nghệ), cùng thông điệp của Fed sau kỳ họp tháng 5.

Trong bối cảnh sức hút từ thị trường Mỹ giảm nhiệt, dòng vốn vào quỹ cổ phiếu thị trường (DM) đã rút ròng 2 tỷ USD. Ghi nhận tháng đầu tiên các quỹ cổ phiếu thị trường phát triển rút ròng kể từ tháng 10/2023. Theo đó, có khoảng 7,8 tỷ USD bị rút khỏi thị trường Mỹ, nhất là nhóm công nghệ. Trong 4 tháng qua, các quỹ cổ phiếu thị trường phát triển vào ròng 81,9 tỷ USD.

Dòng vốn vào cổ phiếu thị trường mới nổi (EM) đã rút ròng 3 tỷ USD. Riêng khu vực Châu Á (trừ Nhật Bản) vào ròng 3,6 tỷ USD. Trong đó, Đài Loan nhờ dòng tiền vào các Quỹ ETF đã nhận 2,9 tỷ USD, Ấn Độ nhờ kỳ vọng vào kỳ bầu cử đã nhận 1,5 tỷ USD, Trung Quốc nhờ lực mua từ nhà đầu tư cá nhân trong nước đã nhận 988 triệu USD.

Các thị trường Châu Á mới nổi có sức hút yếu hơn, khu vực Đông Nam Á đã có tháng thứ 4 liên tiếp với giá trị 174 triệu USD.

Dòng tiền của các quỹ cổ phiếu trong ngắn hạn dù vẫn tích cực hơn nhờ hiệu ứng kết quả kinh doanh quý I, nhưng lạm phát vẫn là yếu tố khiến các quỹ này cân nhắc khi phân bổ danh mục nên vẫn giữ tâm lý thận trọng xuyên suốt. 

Đồng thời, theo khảo sát từ BofA, tỷ trọng tiền mặt trong tháng vừa qua là 4,2%, thấp hơn mức 4,4% của tháng 3 và đã sát ngưỡng “rủi ro đảo chiều” dưới 4%.

Thị trường Việt Nam thiếu sức hút

Các quỹ ETF đang phải chịu sức ép rút vốn mạnh với tổng giá trị gần 3 nghìn tỷ đồng trong tháng 4, cũng là tháng thứ 5 liên tiếp bị rút ròng. Kể từ đầu năm đến nay, Quỹ ETF đã bị rút 10,58 nghìn tỷ đồng, chiếm 135 tổng tài sản quỹ. Tổng tài sản các quỹ ETF hiện nay giảm còn 70 nghìn tỷ đồng, trong khi mức đỉnh hồi tháng 8/2023 là 89 nghìn tỷ đồng.

Xu hướng rút ròng xuất hiện ở hầu hết các quỹ ETF lớn, đơn cử như quỹ DCVFM VN30 (-181 tỷ đồng), Xtrackers FTSE Vietnam (-408 tỷ đồng), iShares Frontier and Select EM (-634 tỷ đồng), SSIAM VNFINLead (-560 tỷ đồng), DCVFM VNDiamond (-1,8 nghìn tỷ đồng) đều bị rút ròng liên tục trong nhiều tháng.

Một số quỹ ghi nhận tín hiệu tích cực như KIM Growth VN30 (+177 tỷ đồng), KIM Kindex (+148 tỷ đồng) và Fubon (+54 tỷ đồng) đều đã có dòng vốn đảo chiều vào ròng trong tháng 4.

Có 3 yếu tố chính khiến dòng vốn vào các Quỹ ETF của Việt Nam khó bứt phá. Một là hạn chế về số lượng quỹ ETF với chiến lược đầu tư đa dạng, Việt Nam vẫn là thị trường cận biên nên khó thu hút dòng tiền lớn từ các quỹ nước ngoài. Hai là tăng trưởng lợi nhuận của các chỉ số ETF như VanEck, Fubon Vietnam đều kém hơn so với lợi nhuận của các chỉ số thị trường của Mỹ hay Đài Loan (Trung Quốc). Ba là các nhà đầu tư trong nước vào các quỹ này không đủ để có thể nâng đỡ dòng vốn.

Các quỹ chủ động cho thấy diễn biến khá phân hóa giữa các Quỹ chỉ đầu tư vào Việt Nam và các Quỹ đầu tư đa quốc gia. Tháng 4, Quỹ chỉ đầu tư vào Việt Nam ghi nhận vào ròng khoảng 640 tỷ đồng, tập trung cục bộ vào một số quỹ, trong khi đó Quỹ đầu tư đa quốc gia rút ròng mạnh.

Dòng tiền rút ra trong tháng 4 khoảng 1.100 tỷ đồng. Tính chung 4 tháng đầu năm, tổng mức rút ròng lên gần 4.000 tỷ đồng, chiếm khoảng 1,1% tổng tài sản Quỹ.

SSI Research vẫn thể hiện quan điểm rằng sức hấp dẫn của chứng khoán Việt Nam khó đem lại sự bứt phá trong giai đoạn này, khi mà vẫn gặp những rủi ro về lãi suất, tỷ giá và các biến động nội tại. 

Để bứt phá thì cần có giải pháp quyết liệt hơn để nâng hạng thị trường chứng khoán. Dòng tiền đầu tư vào thị trường chứng khoán Việt Nam có thể hưởng lợi ích từ dòng tiền được chuyển sang thị trường đang phát triển, sau khi Fed cắt giảm lãi suất./.