Điều gì đang kích hoạt đà giảm của thị trường chứng khoán?
Có thể thấy, các chỉ số vĩ mô tích cực cùng môi trường lãi suất thấp đang dẫn dắt thị trường chứng khoán miệt mài đi lên 5 tháng liên tiếp. Tuy nhiên, đà tăng nóng của tỷ giá cùng áp lực bán ròng của khối ngoại đang khiến đà tăng của thị trường chứng khoán chững lại trong thời gian gần đây.
Bình luận về câu chuyện vĩ mô, ông Hồ Sỹ Hòa - Tiến sĩ Kinh tế, Giám đốc Nghiên cứu và Tư vấn đầu tư DNSE cho rằng, các chỉ số kinh tế vĩ mô có khá nhiều điểm tích cực. Động lực tăng trưởng chính đến từ việc xuất khẩu phục hồi mạnh từ đáy và thặng dư thương mại lên đến 8 tỷ USD, FDI duy trì đà tăng trong bối cảnh dòng vốn dịch chuyển từ Trung Quốc về Việt Nam. Mặc dù mức tăng GDP 5,6% của quý I/2024 chưa thực sự ấn tượng, nhưng điểm sáng đến từ đà tăng rõ nét của tiêu dùng.
Mặc dù các chỉ số vĩ mô có sự khởi sắc, nhưng đà tăng nóng của tỷ giá khiến giới đầu tư lo ngại rằng thị trường sẽ có đợt giảm mạnh như thời điểm tháng 9 năm ngoái. So sánh bối cảnh của tháng 9 năm ngoái với hiện tại, vị chuyên gia cho rằng có nhiều điểm giống và khác nhau.
Nhìn lại tháng 9/2023, chỉ số DXY tăng mạnh khoảng 8% (từ tháng 7 - tháng 9/2023), tuy nhiên mức tăng đồng DXY trong những tháng đầu năm nay giảm nhẹ hơn ở mức 2%. Có thể thấy, áp lực từ nước ngoài là có, nhưng năm nay ít hơn. Thêm vào đó, mức lãi suất huy động của năm 2023 nới rộng mức chênh lệch lãi suất VND - USD. Tuy nhiên, sang đầu năm nay, dù lãi suất liên ngân hàng vẫn thấp, áp lực đà tăng DXY lớn, nhưng thị trường chứng khoán vẫn rất hưng phấn.
Theo vị chuyên gia DNSE, điểm kích hoạt đà giảm của thị trường đến từ việc chỉ số VN-Index đã có mức tăng ấn tượng trong quý I khiến xu hướng chốt lời bảo vệ thành quả gia tăng. Đồng thời, “bộ ba” áp lực từ đà tăng DXY, lãi suất liên ngân hàng thấp và thặng dư thương mại lớn nhưng tiền không chảy vào cộng hưởng khiến khối ngoại bán ròng mạnh.
Nói về động thái bán ròng của nhà đầu tư nước ngoài, bà Đỗ Hồng Vân - Trưởng phòng Phân tích FiinGroup cho biết, giá trị bán ròng của khối ngoại từ đầu năm đến nay lên đến hơn 16.000 tỷ đồng, tập trung vào 2 tuần cuối tháng 3 và trùng khớp với thời điểm chốt NAV quý I/2024 của các quỹ. Đặc biệt là giá trị bán ròng đến từ dòng tiền chủ động chứ không phải dòng tiền ETF.
Vị chuyên gia đến từ FiinGgroup cho rằng, động thái bán ròng của khối ngoại là xu hướng chung toàn cầu khi dòng tiền ồ ạt đổ vào các thị trường phát triển và yếu đi tại các thị trường Châu Á, trong đó bao gồm có Thái Lan và Việt Nam.
Bên cạnh đó, biến động tỷ giá, rổ hàng kém đa dạng với chủ yếu là bất động sản, ngân hàng trong khi thiếu những cổ phiếu “trend” như công nghệ, năng lượng xanh cũng là yếu tố khiến thị trường chứng khoán Việt Nam kém hấp dẫn đối với nhà đầu tư ngoại.
Tuy nhiên, bà Vân cho rằng lực cầu từ nhà đầu tư nước ngoài đã xuất hiện trong thời gian gần đây, chủ yếu đến từ quỹ Đài Loan Fubon. Với xu hướng hiện tại, khối ngoại cần thêm nhiều phiên mua ròng để có thể xác nhận xu hướng. Nỗ lực ổn định tỷ giá, tháo gỡ nút thắt nâng hạng thị trường sẽ là điều kiện cần để níu giữ dòng tiền ngoại trong thời gian tới.
Bên cạnh câu chuyện khối ngoại, yếu tố định giá cũng đang được nhà đầu tư quan tâm trở lại khi dòng tiền trên thị trường bị co hẹp đáng kể trong thời gian gần đây. Thống kê của FiinGroup cho thấy, sau 5 tháng tăng liên tiếp, định giá P/E thị trường đã lên mức trung bình 5 năm kể từ năm 2019. Tuy nhiên, định giá có sự phân hóa mạnh giữa nhóm phi tài chính và nhóm ngân hàng.
Cụ thể, nhóm ngân hàng đóng góp gần 40% vốn hóa toàn thị trường và ảnh hưởng đáng kể lên định giá. Mặc dù nhóm này đang có định giá dưới mức trung bình 5 năm, nhưng vị chuyên gia FiinGroup cho rằng, điều này không có nghĩa nhóm ngân hàng đang có mức định giá rẻ. Bởi khi xem xét cổ phiếu ngân hàng thường nhìn định giá theo P/B. Trong khi định giá nhóm phi tài chính đã quay lại đỉnh lịch sử, nhiều cổ phiếu tăng 50% đến 100%, thậm chí tăng bằng lần dù lợi nhuận phục hồi chậm.
Làm thế nào để tìm ra “siêu cổ phiếu”?
Dưới góc nhìn toàn diện về thị trường, ông Nguyễn Tuấn Anh - Founder Finpeace cho rằng, thị trường chứng khoán đang có xu hướng rất tích cực. Theo vị chuyên gia, đà tăng của chỉ số VN-Index cũng như việc leo lên độ cao, càng cao nhà đầu tư càng sợ. Đó là cảm giác của những người mới, chưa chuyên nghiệp, còn với những người trading lâu năm thì việc thị trường càng tăng càng củng cố câu chuyện tích cực. Nhà đầu tư nên yên tâm nắm giữ cổ phiếu như một loại tài sản cố định chứ không nên bán tháo.
Theo các chuyên gia, trong pha uptrend của thị trường, để tìm ra dấu vết “siêu cổ phiếu”, một số tín hiệu nhà đầu tư cần quan tâm như: Thứ nhất, cổ phiếu có vốn hóa vừa và nhỏ có khả năng cải thiện về giá. Thứ hai là doanh nghiệp có sự cải thiện về nền tảng FA. Thứ ba, lãnh đạo có tâm và quan tâm đến lợi ích cổ đông. Thứ tư, cổ đông lớn, tổ chức, lãnh đạo chiếm đa số trong cơ cấu cổ đông và cuối cùng là định giá cổ phiếu.
Ngoài ra, sau khi tìm ra “siêu cổ phiếu”, việc kiên định nắm giữ không để “mất hàng” cũng là điều rất quan trọng. Trên thực tế, chỉ số VN-Index đã vượt đỉnh tháng 9/2022 lên mức đỉnh cao nhất trong 19 tháng. Việc những cổ phiếu vượt đỉnh 9 tháng với thanh khoản lớn sau đó thanh khoản giảm dần cho thấy nhà đầu tư đang “găm hàng”. Ông Tuấn Anh cho rằng, nếu năm ngoái cần ưu tiên chiến thuật phòng thủ, thì năm nay chiến thuật tấn công nên được chú trọng.
Vị chuyên gia Finpeace cho biết, nếu danh mục trước đó chia 3-5 phần, thì khi thị trường vào pha tăng trưởng cần chia nhỏ danh mục hơn. Ông Tuấn Anh cho rằng, nên chia danh mục thành 20 phần và rải đều tiền vào các cổ phiếu. Bởi biên tăng nhỏ giúp nhà đầu tư không cảm thấy áp lực và có thể yên tâm nắm giữ “siêu cổ phiếu”. Mặt khác, nếu chưa chạm đến mức lỗ nặng thì vẫn nên “hold to die”.
Chia sẻ về nhóm ngành tiềm năng trong thời gian tới, ông Hồ Sỹ Hòa cho rằng, nhóm điện, đặc biệt là nhiệt điện và điện khí sẽ được hưởng lợi nhờ đỉnh điểm của El Nino. Ngoài ra, nhóm bất động sản khu công nghiệp cũng được dự báo tích cực nhờ xu hướng dịch chuyển FDI từ Trung Quốc sang việt Nam vẫn tiếp diễn. Bên cạnh đó, ngành này còn được dự báo tích cực nhờ xu hướng FDI tăng trưởng mạnh ở nhiều tỉnh thành, đây sẽ là chất xúc tác để bất động sản khu công nghiệp chuyển động tích cực.
Trong khi đó, bà Đỗ Hồng Vân cho rằng, nhóm bất động sản, xây dựng, dầu khí sẽ là những nhóm có cơ hội trong ngắn hạn. Còn về dài hạn, ngân hàng sẽ là tâm điểm trong năm 2024. Dù trong ngắn hạn, nhóm ngân hàng đang chững lại, nhưng khi kết quả kinh doanh quý I của một số ngân hàng lớn cũng như triển vọng kinh doanh cả năm được công bố, nhà đầu tư sẽ “tái định giá” lại nhóm cổ phiếu này.
Nhìn chung, bà Nguyễn Ngọc Linh - Giám đốc Tự doanh DNSE cho rằng, thị trường chứng khoán đã qua giai đoạn bĩ cực và đang trong xu hướng rất tích cực. Vĩ mô cải thiện, động thái của nhà đầu tư nước ngoài không quá đáng lo, câu chuyện nâng hạng vẫn ở phía trước và đây sẽ là nền tảng vững chắc cho thị trường bứt phá trong thời gian tới.
Còn theo ông Đinh Quang Hinh - chuyên gia từ Chứng khoán VNDirect cho rằng, vấn đề tỷ giá hiện là rủi ro cần lưu ý của thị trường. Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, thị trường chứng khoán đang được hỗ trợ khi mùa báo cáo kết quả kinh doanh quý I/2024 đã bắt đầu. Đặc biệt, một số ngân hàng thương mại đã ước tính kết quả kinh doanh quý I tăng trưởng tích cực.
Trong bối cảnh thị trường có 2 luồng thông tin trái chiều, vị chuyên gia cho rằng, nhiều khả năng các chỉ số chứng khoán sẽ giằng co trong biên độ hẹp trước khi một xu thế mới được xác lập. Các nhà giao dịch có thể mua vào khi các chỉ số chứng khoán về vùng hỗ trợ và bán ra khi tiến sát tới vùng kháng cự./.
