Đất HNK là gì và trình tự chuyển mục đích sử dụng lên đất ở

Hiện nay, đất HNK đóng một vai trò quan trọng trong hệ thống phân loại đất đai của Việt Nam đối với việc phát triển nông nghiệp và đảm bảo nguồn lương thực cho quốc gia. Vậy bạn khái niệm đất HNK là đất gì? 

Đất HNK là gì?

Định nghĩa đất HNK là loại đất gì? Đất HNK là một ký hiệu của một loại đất nông nghiệp, cụ thể là đất trồng cây hàng năm khác. Theo Luật Đất đai Việt Nam, đất HNK được sử dụng để trồng các loại cây có chu kỳ sinh trưởng dưới một năm. Tính từ khi gieo trồng đến khi thu hoạch. Đây có thể là những loại cây như rau, hoa, đậu, lúa ngắn ngày, ngô, khoai sắn và những loại cây lương thực ngắn ngày khác.

Đất HNK thường được phân bổ ở các khu vực đồng bằng và nông thôn, nơi có điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng phù hợp với các loại cây trồng này.

Tuy nhiên, căn cứ theo Thông tư 25/2014/TT-BTNMT bắt đầu hiệu lực ngày 05/7/2014 thay thế cho Thông tư 09/2007/TT-BTNMT và không còn quy định về ký hiệu đất HNK. Do đó, hiện nay ký hiệu đất HNK không còn được sử dụng.

Thời hạn sử dụng của đất HNK là bao lâu? 

Theo quy định tại Điều 126 Luật Đất đai 2013, thời hạn sử dụng đất HNK đối với hộ gia đình và cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp là 50 năm. Khi hết thời hạn này, nếu hộ gia đình hoặc cá nhân có nhu cầu tiếp tục sử dụng đất thì sẽ được gia hạn thêm 50 năm mà không cần làm thủ tục gia hạn.

Trong trường hợp hộ gia đình hoặc cá nhân thuê đất nông nghiệp để trồng cây hàng năm, thời hạn sử dụng đất cũng không quá 50 năm. Khi thời hạn thuê đất kết thúc, nếu có nhu cầu tiếp tục sử dụng, họ sẽ được Nhà nước xem xét và có thể gia hạn thời gian thuê.

Đất trồng cây hàng năm khác có xây nhà ở được không? 

Về nguyên tắc, đất HNK (đất trồng cây hàng năm khác) là đất nông nghiệp nên không được phép xây dựng nhà ở. 

Tuy nhiên, nếu chủ sử dụng đất HNK có nhu cầu xây nhà, họ có thể thực hiện thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất từ đất HNK sang đất ở. Khi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp thuận việc chuyển mục đích sử dụng đất, chủ sở hữu mới được phép xây dựng nhà ở trên đất HNK.

Theo quy định tại Điều 52 Luật Đất đai 2013, việc giao đất, cho thuê đất và cho phép chuyển mục đích sử dụng đất cần phải đảm bảo:

• Cơ quan nhà nước có thẩm quyền đã phê duyệt kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện.

• Nhu cầu sử dụng đất thể hiện trong dự án đầu tư, đơn xin giao đất, thuê đất hoặc chuyển mục đích sử dụng đất.

Đồng thời, theo Điều 57 Luật Đất đai 2013, các trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất cần có sự chấp thuận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền bao gồm:

• “Chuyển đất trồng lúa sang đất trồng đất trồng rừng, cây lâu năm, đất làm muối hoặc đất nuôi trồng thủy sản.

• Chuyển đất trồng cây hàng năm khác sang đất làm muối hoặc đất nuôi trồng thủy sản dưới hình thức ao, hồ, đầm hoặc đất nuôi trồng thủy sản nước mặn.

• Đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất sang sử dụng vào những mục đích khác trong nhóm đất nông nghiệp.

• Chuyển đất nông nghiệp sang loại đất phi nông nghiệp.

• Chuyển đất phi nông nghiệp được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất sang đất phi nông nghiệp được Nhà nước giao đất có thu tiền thuê đất hoặc sử dụng đất.

• Chuyển đất phi nông nghiệp không phải là đất ở sang đất ở.

• Chuyển đất xây dựng công trình sự nghiệp, đất sử dụng vào mục đích công cộng có mục đích kinh doanh hay đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp không phải là đất thương mại, dịch vụ sang đất thương mại, dịch vụ; chuyển đất thương mại, dịch vụ, đất xây dựng công trình sự nghiệp sang đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp.”

4. Trình tự, thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất trồng cây hàng năm khác

Sau khi chủ sở hữu đất HNK đảm bảo đủ các điều kiện chuyển mục đích sử dụng đất trồng cây hàng năm khác sang đất ở, bạn chuẩn bị hồ sơ và thực hiện theo trình tự như sau:

Bước 1: Người sử dụng đất nộp đơn xin chuyển mục đích sử dụng đất HNK kèm theo Giấy chứng nhận đến Cơ quan tài nguyên và môi trường.

Bước 2: Cơ quan tài nguyên và môi trường tiếp nhận và trực tiếp xử lý hồ sơ bao gồm các hoạt động:

• Thẩm tra hồ sơ

• Xác minh thực địa và thẩm định nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất.

• Hướng dẫn người sử dụng đất thực hiện các nghĩa vụ tài chính.

• Trình lên Uỷ ban nhân dân cấp có thẩm quyền để thực hiện cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.

• Chỉ đạo cập nhật và chỉnh lý cơ sở dữ liệu đất đai hay các hồ sơ địa chính.

Bước 3: Người sử dụng đất thực hiện những nghĩa vụ tài chính theo hướng dẫn của cơ quan tài nguyên và môi trường. 

Bước 4: Cơ quan có thẩm quyền trả kết quả sau không quá 15 ngày (không tính ngày nghỉ lễ) bắt đầu từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ và không quá 25 ngày (không tính thời gian nghỉ lễ) đối với các xã miền núi, hải đảo hay những vùng sâu, vùng xa, những vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn.

Bước 5: Sau khi nhận được kết quả, người sử dụng đất chuẩn bị hồ sơ đăng ký biến động đất đai và nộp lên cơ quan tài nguyên và môi trường.

Hiểu được khái niệm đất HNK là gì và việc chuyển mục đích sử dụng đất HNK sang đất ở không chỉ giúp người sử dụng đất có thể xây dựng nhà ở mà còn giúp đảm bảo tuân thủ những quy định của pháp luật, tránh khỏi những rủi ro về mặt pháp lý./.