Lễ khai mạc triển lãm tài liệu lưu trữ quốc gia “Cung đình đón Tết”.

Tết Nguyên đán là ngày Tết cổ truyền lớn ở nước ta với nhiều phong tục truyền thống mang ý nghĩa sâu sắc. Dưới triều Nguyễn, Tết Nguyên đán được coi là một trong những lễ tiết lớn nhất trong năm và cung đình đón Tết với nhiều nghi lễ long trọng, tỏ rõ mong muốn quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa.

Ông Nguyễn Duy Thăng, Ủy viên Ban Cán sự Đảng, Thứ trưởng Bộ Nội vụ phát biểu khai mạc buổi lễ.

Phát biểu khai mạc, ông Nguyễn Duy Thăng, Ủy viên Ban Cán sự Đảng, Thứ trưởng Bộ Nội vụ cho biết: “Giới thiệu những di sản Châu bản triều Nguyễn về chủ đề Tết cổ truyền, Ban tổ chức mong muốn cùng khán giả tìm hiểu thêm những nghi lễ trong cung đình khi đón Tết. Qua đó, có thể thấy Tết trong cung đình có sự long trọng hơn so với trong dân gian, nhưng vẫn có sự hòa quyện với Tết của nhân dân. Đây là lần đầu tiên, triển lãm giới thiệu đến công chúng 80 tài liệu tiêu biểu về Tết Nguyên đán trong cung đình, được lựa chọn từ khối Châu bản triều Nguyễn – Di sản tư liệu thế giới. Tôi hi vọng qua triển lãm này, công chúng sẽ có thêm hiểu biết về các nghi lễ Tết trong cung đình, đồng thời giáo dục, phát huy truyền thống của dân tộc”.

Các hình ảnh tư liệu quý giá về Tết cung cung đình triều Nguyễn.

Triển lãm tài liệu lưu trữ quốc gia “Cung đình đón Tết” tái hiện một phần bức tranh Tết cung đình triều Nguyễn xưa, đồng thời cũng phần nào cho thấy sự gắn kết giữa Tết cung đình với Tết của muôn dân. Triển lãm gồm ba chủ đề: Lễ nghi chuẩn bị đón Tết long trọng; Tất niên – tiễn năm cũ, đón năm mới; Đầu năm đón phúc, tiết xuân ban lộc và đề cao chữ “Hiếu”.

Công việc chuẩn bị đón Tết trong hoàng cung được bắt đầu từ sớm.

Từ mùng 1 tháng Chạp, diễn ra lễ ban lịch năm mới (Lễ Ban sóc), sau đó nghi lễ thỉnh các vị tiên đế về “ăn Tết” với triều đình (Lễ Hợp hưởng), lễ đón xuân (Lễ Ngênh xuân, Tiến xuân).

Nghi thức biểu thị việc tạm ngưng công việc triều chính (Lễ Phong ấn).

Chủ đề 2

Ngày 30 Tết trong hoàng cung diễn ra với các nghi lẽ thiêng liêng: Lễ Tuế trừ, Trừ tịch, Lễ Thượng tiêu với ý nghĩa tống tiễn hết điều xấu của năm cũ để đón điều tốt đẹp của năm mới.

Các nghi thức trong 3 ngày đầu tiên của năm mới tại cung đình triều Nguyễn.

Ngày đầu năm mới, vua đích thân đến cung hoàng mẫu làm lễ chúc mừng. Làm lễ xong, vua ngự ở điện Thái Hòa, bách quan dâng biểu mừng. Sau lễ mừng Tết, nhà vua ban yến, thưởng Tết cho các hoàng thân, bá quan văn võ cũng như ban ân chiếu rộng khắp cho chúng dân.

Thông tin và hình ảnh quý giá về Lễ Hạ tiêu và Lễ Khai ấn.

Thơ ngày Tết của vua Thiệu Trị.

Công chúng tham quan triển lãm.

Hoạt động xin chữ đầu năm tại triển lãm.

Triển lãm sẽ là nguồn tài liệu, tư liệu quý đối với các nhà nghiên cứu và công chúng quan tâm tìm hiểu về Tết xưa trong hoàng cung triều Nguyễn. Triển lãm diễn ra từ ngày 28/1/2021 đến hết ngày 23/2/2021 tại Khu di tích Văn Miếu – Quốc Tử Giám.

NGUYỄN NGÂN – HOÀNG NGA