Mở khóa sức mạnh trí tuệ nhân tạo, bước ngoặt tạo nên những giá trị mới

Định hướng phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo

Trí tuệ nhân tạo đang phát triển vượt bậc và cho thấy tiềm năng ứng dụng rất lớn trong phát triển kinh tế - xã hội cũng như giải quyết các thách thức xã hội. Chúng ta đã được chứng kiến những đột phá của mô hình ngôn ngữ lớn, trí tuệ nhân tạo tạo sinh (Generative AI) và các ứng dụng nổi bật dựa trên nền tảng này như ChatGPT.

Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy tại Ngày hội trí tuệ nhân tạo Việt Nam (AI4VN) 2024 diễn ra ngày 23/7 cho rằng việc mở khóa sức mạnh trí tuệ nhân tạo tạo sinh có thể giúp các doanh nghiệp tại Việt Nam tìm kiếm được giải pháp áp dụng AI vào cuộc sống cũng như cơ hội có thể kết nối với các tổ chức quốc tế, tìm kiếm giải pháp công nghệ phù hợp.

Thời gian qua, Bộ Khoa học và Công nghệ và các bộ, ngành liên quan đã nỗ lực trong hoàn thiện hành lang pháp lý, triển khai các cơ chế, chính sách nhằm tạo thuận lợi cho phát triển trí tuệ nhân tạo ở Việt Nam.

Tuy nhiên, sự phát triển của trí tuệ nhân tạo không chỉ mở ra cơ hội mới mà còn đặt ra nhiều thách thức trong quản lý, quản trị trí tuệ nhân tạo. Vấn đề về đạo đức trí tuệ nhân tạo, phát triển trí tuệ nhân tạo có trách nhiệm đang được các quốc gia, các tổ chức quốc tế quan tâm và thảo luận sôi nổi.

Tại Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 127/QĐ-TTg về Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo đến năm 2030, trong đó nêu rõ định hướng phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo lấy con người và doanh nghiệp làm trung tâm, tránh lạm dụng công nghệ và xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

Thứ trưởng Bùi Thế Duy cho biết, triển khai định hướng này, Bộ Khoa học và Công nghệ đã có Quyết định số 1290/QĐ-BKHCN ngày 11/6/2024 hướng dẫn một số nguyên tắc về nghiên cứu, phát triển các hệ thống trí tuệ nhân tạo có trách nhiệm, đây là văn bản đầu tiên ở Việt Nam nêu ra một số nguyên tắc chung cần chú ý trong nghiên cứu, phát triển các hệ thống trí tuệ nhân tạo có trách nhiệm và khuyến nghị các tổ chức, đơn vị, cá nhân tự nguyện tham khảo, áp dụng trong quá trình nghiên cứu, thiết kế, phát triển cung cấp các hệ thống trí tuệ nhân tạo.

Trí tuệ nhân tạo đã trở thành yếu tố then chốt

Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang cho biết, trí tuệ nhân tạo đã trở thành một trong những công nghệ chủ chốt của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, đóng vai trò quan trọng trong việc thay đổi thế giới và cuộc sống của nhân loại. Trí tuệ nhân tạo đang được thúc đẩy phát triển rất mạnh mẽ tại nhiều quốc gia với tiềm năng ứng dụng vào rất nhiều lĩnh vực, ngành nghề khác nhau.

Trong năm 2023, chúng ta đã chứng kiến những đột phá liên quan đến các công nghệ nền tảng như: Mô hình ngôn ngữ lớn (Large Linguistic Model), trí tuệ nhân tạo tạo sinh (Generative AI) và các ứng dụng nổi bật dựa trên các nền tảng này.

Nhận thức được tầm quan trọng của trí tuệ nhân tạo, thời gian qua, Đảng, Nhà nước Việt Nam luôn rất quan tâm, đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách, định hướng cụ thể nhằm thúc đẩy hoạt động nghiên cứu, phát triển và ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo.

Thủ tướng Chính phủ cũng đã ban hành Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo đến năm 2030 với mục tiêu đưa trí tuệ nhân tạo trở thành lĩnh vực công nghệ quan trọng của Việt Nam; với mong muốn đến năm 2030, Việt Nam trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, phát triển các giải pháp và ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong khu vực ASEAN.

Sau 3 năm triển khai Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo, Việt Nam đã đạt một số kết quả bước đầu đáng được khích lệ. Công nghệ trí tuệ nhân tạo đang góp phần nâng cao rõ rệt năng suất lao động và cải thiện chất lượng cuộc sống của con người. Trên thực tế, ngày càng nhiều lĩnh vực kinh tế được hưởng lợi từ AI.

Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, Phó Thủ tướng cho rằng, sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo cũng đặt ra nhiều thách thức trong quản lý, quản trị không chỉ tại Việt Nam mà tất cả quốc gia trên thế giới. Việt Nam luôn khẳng định, việc phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo phải lấy lợi ích quốc gia, lợi ích của xã hội và người dân làm trung tâm, không được lạm dụng công nghệ để xâm phạm các quyền, lợi ích hợp pháp này.

Bà Kim Hee-Eun, Giám đốc phụ trách Chính sách Cạnh tranh tại khu vực Châu Á - Thái Bình Dương cho biết, năm 2023, thị trường AI toàn cầu đạt 196 tỷ USD; tăng trưởng hàng năm 37,3%. Dự báo tăng trưởng của trí tuệ nhân tạo giai đoạn 2023-2030 khoảng 20 lần. Với tốc độ dự báo tăng trưởng theo cấp số nhân như vậy, trí tuệ nhân tạo đã tác động đến mọi mặt của xã hội. "AI đã giúp khai phá đổi mới sự sáng tạo và đẩy mạnh tiềm năng tăng trưởng cho nhiều lĩnh vực", bà nói.

GS. Vũ Hà Văn, Giám đốc Khoa học VinBigdata, cho biết ứng dụng AI tạo sinh trở thành xu hướng tất yếu. Nhìn nhận được tiềm năng vượt trội của AI tạo sinh, các doanh nghiệp đã rất mạnh tay đầu tư để phát triển và ứng dụng công nghệ này. Chỉ tính riêng năm 2023, tổng số tiền các doanh nghiệp tư nhân đầu tư vào AI tạo sinh lên tới 25,23 tỷ USD, tăng gần 9 lần so với trước đó một năm. Giám đốc Khoa học VinBigdata dẫn chứng AI tạo sinh đã mang lại những lợi ích đa ngành. "Khi được ứng dụng đúng cách, AI tạo sinh có thể mang đến nhiều lợi ích trong đa lĩnh vực cho cả thế giới và Việt Nam".

Ông cho rằng để đón đầu làn sóng AI tạo sinh, Việt Nam cần chú trọng phát triển 3 trụ cột AI, đó là con người, tài nguyên và công cụ, từ đó phát triển các giải pháp do người Việt làm chủ. "Việt Nam đang đứng trước cơ hội bứt phá lớn, không nên là người dùng cuối của công nghệ nước ngoài mà nên tự tạo công nghệ cho chúng ta, công nghệ Việt cho người Việt', GS. Vũ Hà Văn nói.

Tại ngày hội công nghệ, ông Lê Hồng Việt, Tổng Giám đốc FPT Smart Cloud, Thành viên Tập đoàn FPT. Theo ông, Việt Nam có cơ hội bắt kịp trí tuệ nhân tạo toàn cầu và tạo ra nền công nghiệp AI mới. Các doanh nghiệp Việt Nam đang cạnh tranh bằng hai thứ: thứ nhất là nhân công giá rẻ và thứ hai là năng suất lao động. Tuy nhiên, trong tương lai, chỉ hai điều đó là không đủ, chúng ta còn cần phải cạnh tranh bằng con người, tự động hóa, công nghệ... để tạo ra năng suất cao hơn nữa. "Chúng ta cần năng lực AI nội tại dành riêng cho Việt Nam. Điều này không chỉ tạo ra sự cạnh tranh trong cùng một quốc gia mà còn bảo vệ sự cạnh tranh, khác biệt cho Việt Nam", ông nhấn mạnh./.