Ngân hàng chuẩn bị công khai lãi suất cho vay kèm phí theo chuẩn chung

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ trong công điện số 18 về điều hành tăng trưởng tín dụng năm 2024, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) quyết liệt chỉ đạo việc công bố công khai lãi suất cho vay bình quân để người dân, doanh nghiệp tiếp cận dễ dàng tín dụng, lựa chọn ngân hàng vay vốn.

Đem lợi ích đến với người vay

Người vay luôn muốn các ngân hàng công khai cụ thể lãi suất cho vay, công khai cả lãi suất cơ sở lẫn các khoản phí khi vay vốn và phạt trả nợ trước hạn…

Chị Chi (TP.HCM) chia sẻ về khoản vay tại một ngân hàng cổ phần của mình. Khi lãi suất huy động tăng cao vào cuối năm 2022 - đầu 2023, cứ mỗi kỳ điều chỉnh lãi suất khiến chị rất “đau tim” vì lãi cho vay tăng chóng mặt.

Nhưng khi lãi suất huy động giảm mạnh, chỉ còn một nửa, thậm chí 1/3 so với cùng kỳ năm trước thì lãi suất cho vay lại giảm chậm, không tương xứng. Khi khách hàng hỏi thì ngân viên tín dụng đưa ra nhiều lý do như khoản huy động cũ vẫn còn nên giá vốn cao, hay lãi suất cho vay dựa trên cơ sở thỏa thuận giữa người vay và ngân hàng và tùy vào khẩu vị rủi ro…

“Tôi rất ủng hộ việc ngân hàng công khai rõ ràng lãi suất cho vay để người dân có cơ sở so sánh và lựa chọn” , chị Chi đề nghị.

Anh Duy Khánh (TP.HCM) thì cho rằng, nếu chỉ công khai lãi suất cho vay thôi thì chưa đủ, bởi ngoài lãi suất thì người vay còn phải gánh loạt chi phí khác như phí cấp tín dụng, phí thẩm định, phí tư vấn, phí giải ngân… Thậm chí một số thời điểm còn bị ép mua bảo hiểm. Chưa kể, nếu vay sản xuất kinh doanh mà mở tài khoản ở ngân hàng khác sẽ bị thu phí giải ngân khác hệ thống lên tới vài trăm ngàn đồng.

“Thực tế là mọi khoản chi phí này cấu thành lãi suất thực mà không phải khách hàng nào cũng biết. Vì thế tôi đề nghị ngân hàng phải công bố công khai cả lãi suất cho vay lẫn phí phát sinh để minh bạch hơn”, anh Duy nói.

Chưa công khai đồng bộ

Trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng trong 2 tháng đầu năm 2024 giảm 1,12% so với cuối năm ngoái, các chuyên gia cho rằng việc công khai lãi suất cho vay là một giải pháp tốt giúp doanh nghiệp và người vay yên tâm hơn, từ đó cải thiện tăng trưởng tín dụng trong các tháng tới.

Theo khảo sát, trên website của một số ngân hàng hiện nay đã công khai "lãi suất cho vay cơ sở", tuy nhiên mỗi nhà băng lại công bố một kiểu khác nhau.

Tại Sacombank, lãi suất vay cơ sở đồng VNĐ với kỳ hạn 1-3 tháng là 4,2%/năm; kỳ hạn 4-6 tháng là 5,6%/năm; kỳ hạn 10-12 tháng là 7,7%/năm, vay trung dài hạn là 8,5%/năm.

Tại ACB, mức lãi suất cho vay cơ sở áp dụng trên toàn hệ thống từ ngày 2/10/2023 là 8,7%/năm. Tuy nhiên, nhà băng này lưu ý mức lãi suất trên được áp dụng đối với những khoản vay có lãi suất tại kỳ tái định được tính theo biểu lãi suất cho vay tại ACB. Ngân hàng lưu ý: "Quý khách hàng vui lòng liên hệ với chi nhánh/phòng giao dịch gần nhất để được tư vấn cụ thể”

Thay vì niêm yết lãi suất cơ sở chung, Ngân hàng Quốc tế Việt Nam (VIB) lại chia thành từng mục đích vay và thời gian giải ngân. Cùng mục đích vay, nếu giải ngân trong năm 2024 thì lãi suất cơ sở sẽ thấp hơn so với giải ngân vào các năm trước.

Ví dụ, khách hàng vay mua bất động sản nếu giải ngân năm 2024 sẽ nhận lãi suất cơ sở 9%/năm, nhưng nếu giải ngân năm 2023 thì nhận 10%/năm, giải ngân từ năm 2019-2022 lãi suất là 11%/năm, giải ngân trước năm 2019 là 11,5%/năm.

Tuy nhiên, không phải ngân hàng nào cũng công bố lãi suất cơ sở, hoặc có công bố nhưng nội dung này không được đăng trên trang chủ mà khách hàng phải tìm kiếm ở những trang trong, dẫn tới việc khách hàng khó tiếp cận hơn.

Lãi suất vay còn giảm chậm

Hiện nay, lãi suất huy động đã xuống mức thấp kỷ lục. Tại Vietcombank, lãi suất huy động kỳ hạn 1-2 tháng còn 1,7%/năm; kỳ hạn 3 tháng còn 2%/năm; kỳ hạn 6 tháng còn 3%/năm. Mức lãi suất huy động cao nhất tại nhà băng này là 4,7%/năm cho kỳ hạn từ 12 tháng trở lên.

VietinBank hạ lãi suất huy động kỳ hạn 1 tháng xuống 1,9%/năm; kỳ hạn 3 tháng là 2,2%/năm; kỳ hạn 6 tháng là 3,2%/năm; kỳ hạn 12 tháng là 4,8%/năm. Hiện mức lãi suất cao nhất tại đây là 5%/năm cho kỳ hạn trên 12 tháng.

Tại một số ngân hàng cổ phần, lãi suất huy động cũng giảm về ngang ngửa lãi suất tại các ngân hàng thuộc Big4 do bí đầu ra. Nếu trong năm 2023, lãi suất huy động lên tới 10-12%/năm thì hiện tại chỉ còn một nửa, thậm chí 1/3 năm ngoái. Song, tốc độ giảm lãi suất cho vay lại chưa tương ứng.

Các ngân hàng thuộc Big4 (Agribank, Vietcombank, VietinBank và BIDV) đang áp dụng lãi suất cho vay phục vụ tiêu dùng, sản xuất kinh doanh, mua nhà dao động từ 5,3-8,5%/năm, tùy kỳ hạn.

Nhóm ngân hàng thương mại cổ phần đang áp dụng lãi suất vay mua nhà từ 5-10%/năm. Trong đó, lãi suất 5-6%/năm chỉ áp dụng với thời gian ngắn. Hết thời gian ưu đãi, lãi suất sẽ thả nổi khoảng 8-13%/năm.

Với các khoản vay cũ, lãi suất đặc biệt giảm rất chậm khiến người vay kiệt quệ vì kinh tế khó khăn, thu nhập giảm sút trong khi phải gồng lãi cao. Để giải quyết nút tắc tín dụng, tới đây hội nghị do Thủ tướng chủ trì với chủ tịch hội đồng quản trị, tổng giám đốc các ngân hàng thương mại sẽ được tổ chức vào giữa tháng này. 

Để chuẩn bị cho hội nghị, Ngân hàng Nhà nước đã ra văn bản chỉ đạo các ngân hàng thương mại báo cáo thông tin, số liệu tín dụng, mức lãi suất, đánh giá thực trạng và nguyên nhân tín dụng tăng thấp với từng ngành, từng lĩnh vực./.