Hiện nay, chuyển đổi số đã và đang trở thành một xu thế tất yếu của ngành tài chính - ngân hàng trên thế giới từ đó giúp cho ngân hàng cải tiến được quy trình sản phẩm, dịch vụ cung cấp dựa trên ứng dụng công nghệ mới, hiện đại nhằm mục đích nâng cao trải nghiệm của khách hàng, tiết giảm chi phí hoạt động, tối ưu hóa lợi nhuận cho các ngân hàng. Thời điểm cuối năm 2023, Công ty Kiểm toán quốc tế Pricewaterhouse Coopers (PwC) cũng đã thực hiện khảo sát về ngân hàng số với sự tham gia của 30 ngân hàng hàng đầu ở khu vực Đông Nam Á đã cung cấp những kết quả và thông tin đáng chú ý về lĩnh vực này.

Lợi nhuận được kỳ vọng tăng bằng cách tăng doanh thu, giảm chi phí

PwC cho biết, động lực chính thúc đẩy số hóa dịch vụ ngân hàng ở Đông Nam Á chính là cải thiện trải nghiệm dịch vụ ngân hàng của khách hàng (68%); 56% người được hỏi đã phản hồi cần phải tăng hiệu quả hoạt động của các bộ phận như giao dịch khách hàng (front-end), trung gian, nghiệp vụ (back-end) cùng với việc giảm chi phí hoạt động; có 41% mong muốn được tiếp cận với khách hàng, chưa có tài khoản ngân hàng (unbanked). Và điều này cũng cho thấy được rằng, các ngân hàng, bằng việc tập trung số hóa hoạt động ngân hàng, kỳ vọng sẽ có thể tăng lợi nhuận bằng cách tăng doanh thu, giảm chi phí hoạt động.

Ghi nhận, động lực chính thúc đẩy số hóa dịch vụ ngân hàng ở Đông Nam Á đó là cải thiện trải nghiệm dịch vụ ngân hàng của khách hàng. (Nguồn ảnh: Nhịp sống thị trường)

Đối với mục tiêu tài chính, các ngân hàng được khảo sát nói rằng họ đang đặt mục tiêu giảm tỷ lệ chi phí trên thu nhập (74%), chi phí thu hút khách hàng (71%), đạt được mức tăng trưởng doanh thu cao nhất (68%) thông qua số hóa. Trong khi đó thì khi được hỏi về cách thức tiếp cận số hóa dịch vụ ngân hàng, phần lớn các ngân hàng nói rằng họ đã bắt đầu số hóa các kênh khách hàng đầu cuối (82%). Bên cạnh đó, hoạt động số hóa (68%) và xây dựng hệ sinh thái đối tác (68%) cũng chính là những ưu tiên hàng đầu của ngân hàng ở trong việc áp dụng chuyển đổi số. Và những phản hồi này đã củng cố được những nghiên cứu trước đây của PwC rằng các ngân hàng đang chú trọng nỗ lực vào tương tác khách hàng, gia tăng trải nghiệm khách hàng bên cạnh mục tiêu nâng cao hiệu quả hoạt động.

Theo kết quả khảo sát cho thấy, phần lớn các ngân hàng cũng đang tìm cách thúc đẩy chuyển đổi số cùng một số sáng kiến liên quan đến việc chuyển đổi số đã được đưa ra. Mặc dù vậy thì có hơn 80% các ngân hàng được cho biết họ vẫn chưa đạt được thành công đáng kể so với mục tiêu số hóa, dù hơn 70% số ngân hàng cho biết đã có chiến lược chuyển đổi số một cách rõ ràng và chi tiết.

PwC nhận định rằng, các ngân hàng đang tăng cường nỗ lực chuyển đổi số nhằm mục đích mang đến nhiều lợi nhuận hơn. Và họ cũng đang tìm cách đẩy mạnh sự tương tác với khách hàng, nâng cao trải nghiệm cũng như cải thiện hiệu quả hoạt động toàn diện của các bộ phận chức năng. Mặc dù vậy, hầu hết các ngân hàng chưa đạt được mục tiêu số hóa, dù đã xây dựng chiến lược chuyển đổi số, từ đó cho thấy được những khoảng trống tiềm ẩn giữa xây dựng chiến lược và triển khai, vận hành trên thực tế. Chuyển đổi số không chỉ đơn thuần là cải tiến kiến trúc công nghệ, cơ sở hạ tầng, có một số tác động tiếp theo cần được những ngân hàng xem xét để có thể thiết kế chiến lược chuyển đổi số phù hợp.

Phát triển ngân hàng số gặp những rào cản nào?

Và trong báo cáo khảo sát về ngân hàng số của mình, PwC cũng đã chỉ ra một số rào cản chính đối với các ngân hàng trong việc phát triển của ngân hàng số, cụ thể:

Đầu tiên, giảm thiểu được sự gián đoạn từ các công ty công nghệ tài chính (Fintech). Với số lượng lớn các công ty Fintech đang ngày càng gia tăng ở trong ngành dịch vụ tài chính - ngân hàng, phần lớn các ngân hàng được hỏi dự đoán Fintech có mức độ gián đoạn vừa phải ở trong tương lai gần. Có hơn 65% ngân hàng cảm thấy có nguy cơ gián đoạn từ trung bình cho đến đáng kể từ các công ty công nghệ và công ty Fintech ở trong lĩnh vực tài chính. Đến khi người chơi tiếp tục đổi mới, mô hình kinh doanh được cải thiện tốt hơn thì việc ngân hàng đi tắt đón đầu đối thủ cạnh tranh, cải thiện trải nghiệm khách hàng bằng cách ưu tiên chuyển đổi số là điều hết sức quan trọng.

Để có thể đối phó với những thách thức từ các ngân hàng kiểu mới (neobank) cùng ngân hàng số (digital banks) thì 50% ngân hàng được khảo sát cho rằng họ đang hiện đại hóa hạ tầng công nghệ và cơ sở hạ tầng, 50% làm phương thức chính để tăng tốc quá trình chuyển đổi số. Cụ thể, các ngân hàng đang chú trọng nhiều nguồn lực vào việc thúc đẩy chuyển đổi số thông qua việc cải thiện các hoạt động số hóa, thúc đẩy xử lý xuyên suốt và liền mạch (47%).

PwC nhận định rằng, các ngân hàng đang tăng cường nỗ lực chuyển đổi số nhằm mục đích mang đến nhiều lợi nhuận hơn. (Nguồn ảnh: Kinh tế Đô thị)

PwC nhìn nhận, có một số ngân hàng tích cực trong việc tham gia các sáng kiến chuyển đổi ở trên quy mô rộng bằng cách xây dựng kiến trúc module mở rộng để có thể hiện đại hóa, thúc đẩy quá trình đổi mới sáng tạo, cụ thể hóa những để xuất sản phẩm khác biệt thông qua việc tận dụng các ứng dụng tiên tiến, hiện đại của các nhà cung cấp giải pháp cũng như hợp tác với các nền tảng phù hợp.

Thứ hai, triển vọng phát triển của chi nhánh ngân hàng ở trong kỷ nguyên số. Khi mà khách hàng đang ngày càng được hỗ trợ bởi số hóa, có khả năng tự phục vụ cũng như quá trình số hóa tiếp tục có sự phát triển, 48% ngân hàng mong muốn số lượng chi nhánh ngân hàng của họ sẽ giảm bớt; có 42% cho biết không có sự thay đổi nào về số lượng chi nhánh, trong khi đó 10% cho rằng số lượng chi nhánh sẽ tăng lên. Qua đó cũng cho thấy được, dù phần lớn người tiêu dùng sẽ tiếp tục sử dụng dịch vụ ngân hàng số, một số ngân hàng cũng cần phải có sự hiện diện vật lý và các chi nhánh của ngân hàng vẫn sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng ở trong tương lai, dù ở bất kỳ vai trò khác, đối với những ngân hàng truyền thống.

Thứ ba đó là thách thức từ việc triển khai, ứng phó với những mối đe dọa là rào cản của ngân hàng với với quá trình số hóa. PwC cho biết, mối quan tâm hàng đầu của các ngân hàng về số hóa chính là những nguy cơ tiềm ẩn về khả năng triển khai, vận hàng không hiệu quả trên thực tế (62%); cũng có một số ngân hàng bày tỏ sự quan tâm về những mối đe dọa an ninh mạng mới nổi (59%), phát triển chiến lược số hóa phù hợp (36%). Song song với đó cũng cho rằng cần phải thận trọng khi thực hiện các sáng kiến chuyển đổi số. Mặc dù vậy, cũng có ngân hàng cho rằng người chơi cần tiếp tục hành trình chuyển đổi số để có thể nâng cao được khả năng cạnh tranh, định vị ngân hàng trên thị trường.

Cũng từ những trở ngại nêu trên, PwC đã đưa ra nhận xét rằng: “Dù đại đa số ngân hàng tham gia khảo sát có thể đối mặt với nguy cơ gián đoạn đáng kể liên quan đến mô hình kinh doanh, cách thức vận hàng hiện tại và họ vẫn thấy rằng chuyển đổi số chính là bước đi cần thiết phải thực hiện. Điều quan trọng ở đây là các ngân hàng phải tiến hành xây dựng kế hoạch chi tiết, rõ ràng những đề xuất giá trị khách hàng khác biệt (differentiated customer value proposition) của mình, thiết lập một khuôn khổ quản trị mạnh mẽ có khả năng đối diện các rủi ro tiềm ẩn, đảm bảo có sẵn các biện pháp bảo vệ cần thiết để thúc đẩy quá trình triển khai chuyển đổi số thành công.

Thúc đẩy số hóa trong lĩnh vực ngân hàng. (Nguồn ảnh: Báo Đầu Tư)

Số lượng nhân viên được kỳ vọng sẽ tiếp tục tăng

Cũng theo kết quả khảo sát, các ngân hàng đã đạt được những kết quả nhất định trong việc ứng dụng công nghệ điện toán đám mây ở trong hoạt động ngân hàng, có 60% các ngân hàng đã có những hiểu biết nhất định về tiềm năng ứng dụng, trong khi đó 30% đang ở trong giai đoạn đầu lên kế hoạch tìm hiểu về công nghệ này để có thể cải thiện được khả năng mở rộng lẫn khả năng hồi phục kinh doanh. Mặc dù vậy, các ứng dụng ngân hàng lõi nguyên khối cũng đã gây ra khó khăn cho việc số hóa và một trong những hạn chế chính đó là sự phổ biến của các ứng dụng ngân hàng lõi truyền thống (59%), kế đến đó là thiếu đi các kỹ năng và năng lực cần thiết, rào cản về mặt pháp lý (35%). Trên thực tế, dù các ngân hàng có mục tiêu tham vọng trong việc chuyển đổi số nhưng họ phải đối diện với sự thiếu hụt lớn về kỹ năng trong việc giải quyết và thực thi chiến lược chuyển đổi số của mình.

(Nguồn ảnh: Nhịp sống thị trường)

Theo như kết quả khảo sát, những thiết hụt về mặt kỹ năng hàng đầu của ngân hàng khi thực hiện chuyển đổi số đó chính là kỹ năng liên quan đến phân tích dữ liệu/khoa học dữ liệu (67%), phân tích kinh doanh (48%), kiến trúc doanh nghiệp (37%). Như thế, các ngân hàng cần phải có giải pháp và hướng đi phù hợp để có thể khỏa lấp đi những thiếu hụt này ở trong quá trình thực hiện số hóa dịch vụ ngân hàng. Có 53% ngân hàng tham gia khảo sát phản hồi có kế hoạch giải quyết những thách thức, thiếu hụt thông qua việc nâng cao kỹ năng, đào tạo lại kỹ năng và chuyển đổi vị trí công tác cho nhân viên, trong khi đó 47% còn lại sẽ tập trung vào việc tuyển dụng, thu hút đội ngũ chuyên gia tư vấn, thuê ngoài. Ngoài việc tập trung phát triển các kỹ năng của nguồn lao động hiện tại, có 52% các ngân hàng cũng đang tìm cách để tăng thêm số lượng nhân viên trong thời gian từ 3-5 năm tới, trong khi chỉ có 29% ngân hàng cho biết sẽ giữ nguyên số lượng nhân viên./.