Có thể thấy, với cách làm này HSMT đã trở thành “chốt chặn” để hạn chế nhà thầu hay nhằm “ưu ái” riêng cho các doanh nghiệp thân hữu. Trong quá trình triển khai chuyên đề “Nhận diện môi trường đầu tư công” chúng tôi nhận được những phản ánh trái chiều xung quanh công tác đấu thầu tại UBND xã Bắc Bình, huyện Lập Thạch (Vĩnh Phúc).

HSMT “lạ” của 03 dự án cho nhà thầu “quen”?

Cụ thể, tại 02 dự án: Cải tạo sân vườn và các hạng mục phụ trợ UBND xã Bắc Bình, huyện Lập Thạch và dự án Đường GTNT thôn Bình Chỉ xã Bắc Bình, huyện Lập Thạch. UBND xã Bắc Bình làm chủ đầu tư đã thuê lại Công ty Cổ phần Công nghệ HSC dùng tài khoản, chứng thư số của công ty trên Hệ thống đấu thầu Quốc gia để mời thầu mà không dùng tài khoản, chứng thư số của UBND xã để mở thầu.

Quyết định số 96/QĐ-UBND, do ông Phan Thế Đường – Chủ tịch UBND xã Bắc Bình ký phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu dự án: Đường GTNT thôn Bình Chỉ xã Bắc Bình, huyện Lập Thạch với giá trúng thầu là 2.235.950.000 vnđ (tiết kiệm ~ 7 triệu đồng).

Và một điều kỳ lạ là cả 02 dự án trên trong Hồ sơ mời thầu (HSMT) đều không đưa ra bất cứ yêu cầu nào về năng lực, kinh nghiệm trong hồ sơ mời thầu. Mặc dù, Luật Đấu thầu đã quy định, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã ban hành nhiều Thông tư quy định rõ ràng về việc lập HSMT, kèm theo các biểu mẫu để đưa ra các tiêu chí lựa chọn nhà thầu trên cơ sở yêu cầu về năng lực, kinh nghiệp phù hợp với gói thầu đang xét. (Thông tư 05/2020 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư)

Được biết cả 02 dự án trên công ty TNHH TVXD Yên Bình (công ty Yên Bình) là đơn vị trúng thầu. Mặc dù công ty Yên Bình mới được thành lập 04/06/2020, năng lực, kinh nghiệm còn rất nhiều hạn chế tuy nhiên vẫn dễ dàng trúng hàng loạt gói thầu tại UBND xã Bắc Bình, do chủ đầu tư đã không đưa ra bất cứ yêu cầu nào về năng lực kinh nghiệm trong HSMT.

Công ty TNHH Yên Bình, được thành lập ngày 04/06/2020 và có mã số thuế 2500648120. Có địa chỉ tại Số nhà 34, Ngõ 4, Chùa hà, Xã Định Trung, Thành phố Vĩnh Yên, Vĩnh Phúc.

Chưa dừng lại ở đó, ngày 10/02/2022 ông Phan Thế Đường – Chủ tịch UBND xã Bắc Bình tiếp tục ký quyết định số 30/QĐ-CTUBND về việc phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu dự án: Đường GTNT xã Bắc Bình, huyện Lập Thạch. Tuyến: Từ nhà Phương Mến đi nhà Lý Hùng thôn Yên Thích cho công ty Yên Bình trúng thầu với giá 4.682.955.000 vnđ (tiết kiệm vỏn vẹn 8 triệu đồng).

Quyết định số 30/QĐ-CTUBND về việc phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu dự án: Đường GTNT xã Bắc Bình, huyện Lập Thạch. Tuyến: Từ nhà Phương Mến đi nhà Lý Hùng thôn Yên Thích do ông Phan Thế Đường ký.

Chủ đầu tư yếu kém về năng lực hay có lợi “ích nhóm”?

Để làm rõ những bất thường mà các nhà thầu phản ánh trong các gói thầu nêu trên, phóng viên (PV) đã liên hệ làm việc với ông Phan Thế Đường – Chủ tịch UBND xã Bắc Bình. Tại buổi làm việc ông Đường chia sẻ:

“Năng lực UBND xã không có, nên thuê lại đơn vị tư vấn thầu làm giúp. Công ty này năng lực hồ sơ thì hơi kém, nhưng thi công tốt làm nhanh. Trước đây công ty cũng đã từng thi công một vài tuyến đường giao thông ở xã rồi. Đúng là có việc đơn vị cắt xén một số hạng mục như Biển bảng dự án, lán trại công trình… nhưng vì tính chất dự án nên các bạn thông cảm. Còn dự án dự án cải tạo trụ sở UBND xã đang dở dang chậm tiến độ là vì không có vốn.”

Khi PV đề cập Hồ sơ pháp lý của 03 dự án này, ông Đường cho hay: Trên tinh thần trao đổi nội bộ thôi. Cán bộ kế toán với địa chính hôm nay đi vắng (đang làm việc với thanh tra Sở Tài chính) nên tôi sẽ trao đổi với cán bộ xã, đơn vị tư vấn thầu, đơn vị thi công rồi thông tin lại sau.

Tuy nhiên, đã hơn một tháng trôi qua PV chưa hề nhận được bất kỳ sự phản hồi nào từ phía vị Chủ tịch UBND xã.

Dự án: Cải tạo sân vườn và các hạng mục phụ trợ UBND xã Bắc Bình mặc dù chưa được công bố kết quả lựa chọn nhà thầu trên hệ thống Đấu thầu quốc gia tuy nhiên dự án đã được công ty Yên Bình thi công. Một số các hạng mục bị cắt xén không đúng trong luật xây dựng… hạng mục cây xanh được trồng không đúng thiết kế trong HSMT, tiến độ công trình bị bỏ dở chưa biết ngày hoàn thành.

Góc độ Pháp lý?

Ở góc độ pháp lý, luật sư Phạm Quỳnh Trang – Công ty luật TNHH Vintex – Đoàn luật sư Hà Tĩnh cho biết:

Căn cứ theo quy định tại Điều 58, Nghị định số 63/2014/NĐ-CP quy định về quy trình chào hàng cạnh tranh thông thường, như sau: Việc lập hồ sơ yêu cầu phải căn cứ theo quy định tại Khoản 1 Điều 12 của Nghị định này. Nội dung hồ sơ yêu cầu bao gồm các nội dung thông tin tóm tắt về dự án, gói thầu; chỉ dẫn việc chuẩn bị và nộp hồ sơ đề xuất; tiêu chuẩn về năng lực, kinh nghiệm của nhà thầu; tiêu chuẩn đánh giá về kỹ thuật và xác định giá thấp nhất. Sử dụng tiêu chí đạt, không đạt để đánh giá về năng lực, kinh nghiệm và đánh giá về kỹ thuật.

Luật sư Phạm Quỳnh Trang – Công ty luật TNHH Vintex – Đoàn luật sư Hà Tĩnh.

Như vậy theo quy định, tất cả các nhà thầu vẫn phải có năng lực, kinh nghiệm để tham gia các dự án về xây lắp bằng hình thức chào hàng canh tranh, thế nhưng không hiểu vì lý do gì mà các đơn vị tư vấn lại xây dựng bộ hồ sơ mời thầu như trên để cho Công ty Yên Bình trúng thầu.

Với dấu hiệu sai phạm trong đấu thầu tại gói thầu trên, dư luận hoàn toàn có quyền đặt ra nghi vấn về tính minh bạch tại các gói thầu do UBND xã Bắc Bình làm chủ đầu tư.

Có hay không “lợi ích nhóm” khi từ năm 2021 đến nay hầu hết các công trình xây lắp tại UBND xã Bắc Bình, huyện Lập Thạch đều rơi vào tay công ty Yên Bình với tỉ lệ tiết kiệm siêu nhỏ giọt? Mà còn khiến cho chủ đầu tư sẵn sàng làm sai lệch HSMT và phải “thông tin nội bộ” cũng như né tránh báo chí?

Thiết nghĩ, UBND tỉnh Vĩnh Phúc, UBND huyện Lập Thạch cùng các cơ quan chức năng cần tiến hành thanh tra toàn diện các dự án xây lắp liên quan đến Công ty Yên Bình trên địa bàn huyện Lập Thạch để làm trong sạch môi trường đấu thầu, đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật.

Thuỷ Tiên.